Szkice z zakresu rzymskiego prawa karnego - skazanie na udział w igrzyskach gladiatorskich (damnatio ad gladium ludi)

• Autorzy: Przemysław Kubiak

Warianty tytułu

Skatches about Roman Criminal Law - Damnation to Gladiatortal Games

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ramach rzymskiego prawa karnego wyróżnić można pewną grupę kar, których wspólnym elementem było miejsce ich wykonania - arena igrzysk gladiatorskich. Do takich rodzajów represji zwyczajowo zalicza się [...] - będące przedmiotem zainteresowania niniejszego szkicu - skazanie na udział w igrzyskach gladiatorskich (damnatio ad gladium ludi). Celem prowadzonej analizy nie będzie jednak - co może wydać się zaskakujące - ustalenie sposobu wykonania tej kary, czy też zakresu jej zastosowania, jak to miało miejsce w przypadku rzucenia dzikim zwierzętom. Weryfikacji wymaga bowiem kwestia o wiele bardziej fundamentalna, mianowicie: sam fakt istnienia tej sankcji karnej. (fragment tekstu)

EN

In Ancient Rome, there was a group of penalties closely connected to gladiatorial games, like damnation to the beasts (damnatio ad bestias), damnation to the school of gladiators (damnatio in ludum) and, the object of this paper, damnation to gladiatorial games (damnatio ad gladium ludi). As it seems, on the basis of very few textual sources, the latter was a kind of death penalty executed in the arena at noon. The condemned were supposed either to kill each other with sword, either be executed by one of them or a professional gladiator. The most interesting however is the form of functioning of this phenomenon. It looks that Roman Crimina1 Law did not know this pen alt, there is only one doubtful legal source, which may refer to it. On the other hand, it is hard to deny its existence - quite a few historical sources confirm, that at noon a number of condemned were killed in the arena. As it seems, there was a variety of forms of executions in Ancient Rome, which took place during the gladiatorial games. They depended mostly on the discretional power of the organizer of the games and the will of the people. Damnatio ad gladium ludi was a collective category for all of them, no matter what the actual sentence stated, whether it was crucifixion, burning alive or other death penalties. In that way, it was possible to present in the arena mythological and historical enactments known from the sources. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia prawa; Prawo karne

EN

Legal history; Criminal Law

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2011
• Tom: 84
• Strony: 147--165

Twórcy

autor

Przemysław Kubiak

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Auguet R., Cruelty and Civilization. The Roman Games, London 1972.
• Balii A., La ley gladitoria de Italica, Madrid 1961.
• Balsdon J.r.V.D., Life and Leisure in ancien t Rome, London 2002.
• Brasiello U., La repressione penale in diritto romano, Napali 1937.
• Carcopino J., Życie codzienne w Rzymie w okresie rozkwitu cesarstwa, Warszawa 1960.
• Clavel-Lćvcque M., L 'empire en jeux. Espace symbolique et pratique sociele dans le monde romain, Paris 1984.
• Coleman K., Fatal charades: Roman Executions Staged as Mythologica/ Enactments, JRS 1990/80, s. 44-73.
• Dupont c., Le droit criminel dans les constitutions de Constantin. Les peines, Lille 1955.
• Dydyński T., Słownik łacinsko-polski do źródeł prawa rzymskiego, Warszawa 1883.
• Falchi G. F., Diritto penale romano (dottrine generali), Padova 1937.
• Futrell A., The Roman Games. Historical sources in Translation, Oxford 2006.
• Ferrini c., Diritto penale romano. Espostzione storica e dotlrina/e, Roma 1902.
• Grant M., Gladiatorzy, Warszawa 1980.
• Grant M., Miasta Wezuwiusza - Pompeje i Herculanum, Warszawa 1986.
• Hopkins K., Death and Renewal. Sociological studies in Roman History, vol. 11, Cambridge 1983.
• Kubiak P., Szkice z zakresu rzymskiego prawa karnego - damnatio ad bestias, SPE 2010/ 82, s. 107-124.
• Kuleczka G., Studia nad rzymskim wojskowym prawem karnym, Poznań 1974.^6 Kyle D.G., Spectacles ofDeath in Ancien! Rome, London, New York 1998.
• Meijer F., Gladiatoren. Dos Spie/ um Leben und Tod, Dusseldorf, ZUrich 2004.
• Mommsen T., Romisches Strafrecht, Leipzig 1899. Oliver J.H., Palmer E. A., Minutes of an Act oj the Roman Senate, Hesperia 1955/24, s.320-349.
• D'Ors A., Observaciones al texto de la oratio de pretiis gladiatorum minuendis, Emerita 1950/18, s. 311-339.
• Rein W., Das Kriminalrecht der Romer von Romulus bis aujJustinianus, Aalen 1962.
• Rouge J., Lex gladiatoria, kaina dogmata et martyrs de Lyon, [w:] Studi in onore di C. Sanfilippo, vol. l, Milano 1982, s. 543-563.
• Sabbatini Tumolesi P., Gladiatorium paria. Annunci di spettacoli gladiatorii a Pompei, Roma 1980 .
• Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2001.
• Ville G., Lesjeux des gladiateurs dans l'Empire chretien, MEFR 1960/72/1, s. 273-335.
• ViIle G., La gladiature en occident des origines a la mort de Domitien, Rome 1981.
• Wiedemann T., Emperors and Gladiators, London 1992.