Potrzeba nowelizacji przepisów rozdziału VIII Konstytucji RP. Uwagi na tle prezydenckiego projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

• Autorzy: Krzysztof Eckhardt

Warianty tytułu

The Necessity of Amending the Provisions of Chapter VIII of the RP Constitution. Notes on Background of the President's Bill Draft on the Constitutional Tribunal

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w lipcu 2013 r. wniósł do Sejmu projekt ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk sej-mowy 1590). W jego uzasadnieniu stwierdzono między innymi, iż "potrzeba opracowania i uchwalenia nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wynika z następujących przesłanek: 1) dostatecznie klarownego i trwałego umocowania pozycji Trybunału jako organu władzy sądowniczej - sądu konstytucyjnego strzegącego porządku ustrojowego Rzeczypospolitej; 2) potrzeby ustawowej, adekwatnej do istoty procesu kontroli konstytucyjności prawa, regulacji procedury rozpoznawania spraw przed Trybunałem, w znacznej mierze utrwalonej jako właściwa tylko dla TK, przy jedynie posiłkowym stosowaniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego; 3) potrzeby tworzenia warunków organizacyjnych służących sprawności orzekania; 4) potrzeby sprecyzowania kryteriów kandydowania na stanowisko sędziego TK oraz określenia transparentnej procedury wyłaniania grona osób, spośród których grupy posłów lub Prezydium Sejmu zgłaszać mogą kandydatów na to stanowisko; 5) bardziej szczegółowego, adekwatnego do pozycji Trybunału oraz zasad określonych w Konstytucji, uregulowania statusu sędziego TK - sędziego konstytucyjnego (w tym także w stanie spoczynku) - jego praw i obowiązków, w świetle dotychczasowej praktyki oraz analizy zakresu merytorycznej odpowiedniości stosowania w tej mierze przepisów ustawy o Sądzie Najwyższym; 6) potrzeby racjonalizacji trybów rozpoznawania spraw przed Trybunałem, tj. na rozprawie lub posiedzeniu niejawnym, ze względu na zróżnicowanie złożoności prawnokonstytucyjnej spraw oraz zakresu i sposobu argumentacji uczestników postępowania; 7) uwzględnienia ukształtowanej typologii orzeczeń TK oraz ich skutków, zdeterminowanej obszerną praktyką orzeczniczą (blisko 1500 wyroków - polskie acquis constitutionnel) oraz poglądami doktryny; 8) odpowiedniego do obecnych wymagań profesjonalnych i technicznych uregulowania niektórych zagadnień związanych z warunka-mi funkcjonowania i obsługą prac Trybunału Konstytucyjnego. (fragment tekstu)

EN

President of the Republic of Poland submitted to Sejm a bill draft on the Constitutional Tribunal (a parliamentary paper 1590) in July 2013. In a context of its analysis, significant differences of opinions have been revealed, relating to the proposed solutions. Some of them pertain to matters of such a fundamental character, that in opinion of part of the doctrine's representatives, they can be resolved only in a way of amending the provisions of chapter VIII of the Constitution. Some of them are the subject of this paper. In particular: the constitutional and statutory formulation of the function and system position of the Constitutional Tribunal, principles of election of its judges, making more precise the scope of cognition and legal effects of its decisions. There were also dis-cussed questions of required alterations of the regulatory environment, but not included in the draft (among others enforcement of the Constitutional Tribunal's decisions, admissibility of issuing interpretational and application verdicts). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konstytucja RP; Projekty ustaw; Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; Prawo

EN

RP Constitution; Legislation drafts; Judgement of Constitutional Tribunal; Law

• Czasopismo: Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 1(34)
• Strony: 5--37

Twórcy

autor

Krzysztof Eckhardt

• Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Przemyślu

Bibliografia

• Z. Czeszejko-Sochacki, Przebieg prac nad utworzeniem polskiego Trybunału Konstytucyjnego (1981-1985), "Przegląd Sejmowy" 1994, nr 3, s 22-76.
• R. Alberski, Trybunał Konstytucyjny w polskich systemach politycznych, Wrocław 2010, s. 112-125.
• L. Garlicki, Ewolucja ustrojowej roli i kompetencji polskiego TK [w:] M. Zubik (red.), Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2006, s. 4.
• A. Herbert, M. Laskowska, Opinia prawna dotycząca przedstawionego przez Prezydenta RP projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk nr 1590), Biuro Analiz Sejmowych http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk7.nsf/ Opdodr? OpenPage&nr=1590, s. 2.
• L Garlicki, Komentarz do rozdziału VIII "Sądy i trybunały", Trybunał Konstytucyjny [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, tom V, Warszawa 2007, s. 2. 14
• W. Sokolewicz, Czy rak może być rybą a Trybunał sądem? [w:] A. Łopatka. A. Wróbel, S. Kiewlicz (red.), Państwo prawa. Administracja. Sądownictwo. Prace dedykowane prof. dr. hab. Januszowi Łętowskiemu w 60. rocznicę urodzin, Warszawa 1999, s. 245.
• F. Siemieński, Trybunał Konstytucyjny (pozycja ustrojowa, właściwość, organizacja i postępowanie) [w:] Kontrola konstytucyjności prawa. Materiały XXVII Ogólnopolskiej Sesji Zakładów i Katedr Prawa Konstytucyjnego (Puławy 4-5 czerwca 1985 r.) oprac. M. Granat, R. Mojak, J. Sobczak, Lublin 1987, s. 10-11.
• W. Sokolewicz, Konstytucyjna regulacja władzy sądowniczej [w:] T. Dębowska-Romanowska (red.), Konstytucja, ustrój, system finansowy państwa. Księga ku czci prof. Natalii Gajl, Warszawa 1999, s. 155.
• Z. Czeszejko-Sochacki, Sądownictwo konstytucyjne w Polsce na tle porównawczym, Warszawa 200, s. 93-94.
• J. Trzciński, Trybunał Konstytucyjny - regulacja konstytucyjna i praktyka [w:] W. Skrzydło (red.), Sądy i trybunały w konstytucji i w praktyce, Warszawa 2005, s. 89-93.
• J. Trzciński, Czy Trybunał Konstytucyjny jest władzą sądowniczą? [w:] M. Kudej (red.), W kręgu zagadnień konstytucyjnych. Profesorowi Eugeniuszowi Zwierzchowskiemu w darze, Katowice 1999, s. 200.
• Z. Czeszejko-Sochacki, L. Garlicki, J. Trzciński, Komentarz do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, Warszawa 1999, s. 9.
• M. Granat, Sądowa kontrola konstytucyjności prawa w państwach Europy Środkowej i Wschodniej, Warszawa 2003, s. 219.
• M. Florczak-Wątor, Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006, s. 24-25.
• K. Wojtyczek, Sądownictwo konstytucyjne w Polsce. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2013, s. 86.
• M. Wiącek, Pytanie prawne sądu do Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2011, s. 21.
• M. Zubik, Status prawny sędziego Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2011, s. 23.
• Komentarz do art. 1 Małej Konstytucji [w:] L. Garlicki (red.), Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1995, s. 18.
• M. Masternak-Kubiak, Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym, Warszawa 1998, s. 17.
• M. Granat, Trybunał Konstytucyjny. Osiągnięcie czy zadanie? [w:] A. Szmyt, Trzecia władza. Sądy i Trybunały w Polsce. Materiały L Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego Gdynia 24-26 kwietnia 2008 roku, Gdańsk 2008, s. 36-38.
• P. Tuleja, Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności (wybrane problemy), Kraków 2003, s. 186.
• E. Zwierzchowski, Sądownictwo konstytucyjne, Białystok 1994, s. 195.
• D. Dudek, Ekspertyza prawna w sprawie wniesionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Druk nr 1590), Biuro Analiz Sejmowych, http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk7.nsf/Opdodr? OpenPage&nr=1590 (dostęp 4 maja 2014 r.).
• M. Wiącek, Ekspertyza dotycząca przedstawionego przez Prezydenta RP projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk nr 1590), Biuro Analiz Sejmowych, http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk7.nsf/Opdodr?OpenPage&nr=1590 (dostęp 4 maja 2014 r.), s. 2.
• B. Banaszak, Opinia prawna na temat przedstawionego przez Prezydenta RP projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk nr 1590), Biuro Analiz Sejmowych, http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk7.nsf/Opdodr?Open Page&nr=1590 (dostęp 4 maja 2014 r.), s. 9-10.
• A. Herbet, M. Laskowska, Opinia prawna dotycząca przedstawionego przez Prezydenta RP projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk nr 1590), Biuro Analiz Sejmowych, http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk7.nsf/Opdodr?Open Page&nr=1590 (dostęp 4 maja 2014 r.), s. 7;
• P. Czarny, Opinia prawna na temat projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (nr druku 1590), Biuro Analiz Sejmowych, http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk7.nsf/Opdodr?Open Page&nr=1590 (dostęp 4 maja 2014 r.), s. 5.
• B. Banaszak, Odpowiedź na Ankietę konstytucyjną [w:] B. Banaszak, J. Zbieranek, Ankieta konstytucyjna, Warszawa 2011, s. 38.
• L. Garlicki, Sądownictwo konstytucyjne w Europie Zachodniej, Warszawa 1987, s. 97.
• Sądownictwo konstytucyjne w Europie Środkowo-Wschodniej w okresie przekształceń demokratycznych. Studium porównawcze, Toruń 1997, s. 49.
• D. Rousseau, Sądownictwo konstytucyjne w Europie, Warszawa 1999, s. 41-42.
• L. Garlicki, Komentarz do art. 194 Konstytucji [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz IV, Warszawa 2005, s. 6.
• W. Sokolewicz, Status prawny sędziego Trybunału Konstytucyjnego [w:] M. Zubik (red.), Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2006, s. 172-173.
• M. Safjan, Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego - próba spojrzenia w przyszłość [w:] Księga XXV-lecia Trybunału Konstytucyjnego. Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego - założenia a ich praktyczna realizacja, Warszawa 2010, s. 40.
• L. Garlicki, Ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego (dwadzieścia pięć tez na dwudziestopięciolecie) [w:] Księga XXV-lecia Trybunału..., s. 11.
• M. Chmaj, Opinia na temat przedstawionego przez Prezydenta RP projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk nr 1590), Biuro Analiz Sejmowych, http://orka.sejm.gov.pl/rexdomk7.nsf/Opdodr?OpenPage&nr=1590 (dostęp 4 maja 2014 r.), s. 8.
• P. Czarny, Opinia prawna na temat projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (nr druku 1590), Biuro Analiz Sejmowych, http://orka.sejm.gov.pl/ rexdomk7.nsf/Opdodr?OpenPage&nr=1590 (dostęp 4 maja 2014 r.), s. 13.
• R. Hauser, A. Kabat, Pytania prawne jako procedura kontroli konstytucyjności prawa, "Przegląd Sejmowy" 2001, nr 1, s. 28-29.
• L. Bosek, M. Wild, Kontrola konstytucyjności prawa. Komentarz praktyczny dla sędziów i pełnomocników procesowych. Wzory pism procesowych, Warszawa 2014, s. 54-59.
• J. Trzciński, M. Wiącek, Komentarz do art. 193 [w:] L. Garlicki, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2007, s. 9.
• Opinia Naczelnej Rady Adwokackiej do prezydenckiego projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/ 09FA2BD7C2F06023C1257BEA00340F56/%24File/1590-004.pdf (dostęp 27 maja 2014 r.).
• K. Działocha, Wnioski końcowe [w:] K. Działocha, S. Jarosz-Żukowska (red.), Wykonywanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w praktyce konstytucyjnej organów państwowych, Warszawa 2013, s. 472.
• Z. Maciąg, Stosowanie Konstytucji RP a problem niewykonywania wyroków Trybunału Konstytucyjnego [w:] Z. Maciąg (red.), Stosowanie Konstytucji RP z 1997 roku - doświadczenia i perspektywy, Kraków 2006, s. 280.
• R. Hauser, J. Trzciński, Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2010, s. 80-106.