Demograficzne determinanty strategii gospodarczo-społecznej dla Polski. Pięć stereotypów ograniczających wybory makroekonomiczne

• Autorzy: Lech Smolaga

Warianty tytułu

Demographic Determinants of Social-Economic Strategy for Poland. Five Stereotypes Limiting Macroeconomic Choices

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł ma charakter polemiczny. Poświęcony jest problematyce zmian demograficznych i ich wpływowi na rynek pracy oraz na rozwiązania w zakresie systemu emerytalnego ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań polskich. Autor uważa, że prowadzone dyskusje na temat zagrożenia społeczno-ekonomicznego, jakie wynikają z faktu przewidywanego starzenia się społeczeństwa polskiego (i nie tylko polskiego) oparte są na fałszywym założeniu, iż wielkość przyszłej produkcji będzie zdeterminowana wielkością zatrudnienia. Tymczasem rzeczywisty problem będzie polegać na niebezpieczeństwie powstawania bezrobocia technologicznego w wyniku przyspieszonego procesu postępu technicznego i zwielokrotnieniu wydajności pracy. Z drugiej strony, zmniejszenie zapotrzebowania na pracę może spowodować spadek popytu globalnego, który wywoła kryzys, w wyniku którego nie będzie uzasadnienia dla wysokowydajnych, zautomatyzowanych procesów produkcyjnych. Warunkiem efektywności tych procesów jest bowiem masowa, potokowa produkcja na dużą skalę. Przyszła struktura demograficzna charakteryzująca się dużym udziałem osób w wieku nieprodukcyjnym, wbrew temu, co sądzi wielu demografów i ekonomistów, może być okolicznością sprzyjającą rozwojowi cywilizacji. Autor artykułu poddaje krytyce pięć - jego zdaniem - najbardziej rozpowszechnionych stereotypów dotyczących rynku pracy i systemu emerytalnego. Są to przekonania, iż: - spadek populacji zagraża przyszłemu rozwojowi kraju, - wydłużenie czasu życia i w konsekwencji wzrost stosunku osób niepracujących do pracujących jest zjawiskiem niekorzystnym z ekonomicznego punktu widzenia, - zmiana struktury demograficznej powoduje konieczność przesunięcia wieku emerytalnego, - wzrost oszczędności w funduszach emerytalnych jest dobrym rozwiązaniem dla zapewnienia bytu przyszłym emerytom, - wydłużanie okresu nauki jest dobrym sposobem na ograniczenie bezrobocia. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is polemic in character. It concerns the issues of demographic changes and their influence on the job market and on solutions within the scope of pension system with special consideration to Polish conditions. The author thinks that the discussions on the social-economic dangers, which result from the fact of the expected aging of Polish society (and not only Polish) are based on the false assumption that the amount of future production will be determined by the amount of employment. Meanwhile, the real problem will be in the danger of occurring technological unemployment as a result of accelerated process of technical development and multiplying work output. On the other hand, the fall in demand for work may cause the decrease in global demand, which will result in a crisis, as a result of which there will be no justification for highly efficient, automated production processes. Since the condition for the efficiency of the processes is mass, flow, largescale production. The future demographic structure, characterized by a large share of people at non-productive, in contrast to what many demographers and economists think, may be a circumstance favourable to the development of civilisation. Author of the article looks critically at five - in his opinion - most common stereotypes pertaining to labor market and retirement systems. - drop in population has adverse effect on economy of the country - increased life expectancy and consequently increase in number of nonproductive population adversely affects the economy. - changes in demographics cause the necessity of postponement of retirement age - increase in value of retirement funds, is a positive solution of retirement planning - lengthening time of education is a way controlling unemployment. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

System emerytalny; Struktura demograficzna; Postęp techniczny; Wzrost gospodarczy; Bezrobocie technologiczne; Wydajność pracy; Podział dochodu narodowego

EN

Pension schemes; Demographic structure; Technical progress; Economic growth; Technological unemployment; Labour efficiency; Division of national income

• Czasopismo: Nauka, Gospodarka, Społeczeństwo
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 1 (2)
• Strony: 141--165

Twórcy

autor

Lech Smolaga

• Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie

Bibliografia

• Begg Dawid i inni, Mikroekonomia, PWE, Warszawa 1998 , s. 34, 218, 301.
• Life Expectancy Tables of Poland 2008, GUS, Warszawa 2009.
• Jeremy Rifkin, Koniec pracy. Schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław 2003, s. 17, s. 20, s. 21.
• Lech Smolaga, Funkcja pieniądza miernika wartości a rachunek ekonomiczny. Przyczynek do krytyki teorii finansów (powiel.), Wyższa Szkoła Menedżerska, Warszawa 2010.
• Agata Grabau, Z dyplomem bez pracy, "Przegląd" z 11 października 2009 (nr 40/ 510).