Nowe zjawiska gospodarcze a zmiana paradygmatu ekonomii

• Autorzy: Barbara Zbroińska

Warianty tytułu

New economic phenomena and the changing paradigm of economics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Poszczególne szkoły ekonomii podejmują w swoich badaniach podobne problemy, lecz różni je metoda badań, formułowania hipotez i interpretacji mechanizmów gospodarczych. Obserwacja ewolucji ekonomii dowodzi falowania w jej rozwoju, nieustannego konkurowania orientacji interwencjonistycznej i neoliberalnej. Przyczyną dominacji na przemian jednego lub drugiego nurtu są nowe zjawiska w gospodarce światowej, z objaśnieniem których teoria sobie nie radzi. Do czasów Keynesa obowiązywał paradygmat ekonomii klasycznej osadzony na koncepcji niewidzialnej ręki wolnego rynku i doskonałego homo oeconomicus. Wielki kryzys gospodarczy dał początek rewolucji keynesowskiej, która zaproponowała nieznany wcześniej model gospodarki z aktywną rolą państwa stabilizującego koniunkturę środkami polityki fiskalnej i pieniężnej. Zjawiska stagflacji ujawniły zawodność koncepcji interwencjonistycznej, zapoczątkowując kontrrewolucję neoklasyczną. Nastąpił rozwój monetaryzmu, a następnie nowej ekonomii klasycznej, w ramach której wyrosły szkoły racjonalnych oczekiwań i realnego cyklu koniunkturalnego. Obecny kryzys finansowy o zasięgu światowym uświadomił konieczność regulacji, zwracając zainteresowanie ku teorii keynesistowskiej oraz nowej ekonomii instytucjonalnej, zbliżonej do keynesizmu dostrzeganiem roli państwa, jako koordynatora procesów rynkowych i społecznych, tworzącego otoczenie instytucjonalne, w którym te procesy zachodzą. (abstrakt oryginalny)

EN

Each school of Economics deals in its research with similar problems, but method of research, formulating hypotheses and interpreting economic mechanisms differ those schools. Observing the evolution of the economy produces proof of waves in its development, of continuous competition of interventionist and neo-liberal orientations. The reasons for dominance of one or the other trend are the new phenomena in the world economy, which the theory is unable to explain. Until Keynes the paradigm of classical economy based on the invisible hand concept, free market and perfect homo oeconomicus was generally prevailing. The great economic crisis gave rise to the Keynes revolution, which proposed a previously unknown model where the active role of the state was to stabilize the economy by the measures of fiscal and monetary policy. The phenomenon of stagflation revealed the unreliability of the interventionist concept, ushering the neo-classical counter-revolution. Monetarism started to develop, shortly followed by the neo-classical economics which in turn were the basis for the school of rational expectations and real business cycle. The current global financial crisis emphasized the need for regulations, turned public attention to Keynes' theory and the new institutional economics, similar to Keynesianism in perceiving the state's role, recognizing the state as a coordinator of market and social processes, creating the institutional environment in which these processes occur. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój gospodarczy; Gospodarka; Teoria ekonomii; Modele ekonomiczne; Ekonomia klasyczna; Ekonomia neoklasyczna; Keynesizm; Makroekonomia; Stagflacja

EN

Economic development; Economy; Economic theory; Economic models; Classical economy; Neoclassical economy; Keynesian theory; Macroeconomics; Stagflation

• Czasopismo: Zeszyt Naukowy / Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych w Kielcach
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 13 Prace z zakresu nauk społecznych
• Strony: 69--82

Twórcy

autor

Barbara Zbroińska

• Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach

Bibliografia

• Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Makroekonomia, PWE, Warszawa 2007.
• Blaug M., Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Ekonomia niepewności, rozmowa z R. Frydmanem, "Polityka" 2008, nr 10.
• Fiedor B., Kierunki rozwoju współczesnej ekonomii, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 1992.
• Godłów-Legiędź J., Transformacja ustrojowa z perspektywy nowej ekonomii instytucjonalnej, "Ekonomista" 2005 nr 2.
• Keynes J.M., Ogólna teoria procentu, zatrudnienia i pieniądza, 1936 r., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Lissowska M., Instytucje gospodarki rynkowej w Polsce, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2008.
• Owsiak S., Społeczny wymiar kryzysu - lekcja dla przyszłości, "Biuletyn PTE" 5/2011.
• Ratajczak M., Współczesne teorie ekonomiczne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań 2007.
• Rynek w cuglach, rozmowa z E.S. Phelpsem, "Polityka" 2008, nr 42.
• Snowdon B., Vane H., Wynarczyk P., Współczesne nurty teorii makroekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Stiglitz J.E., The Non-Existent Hand, London Review of Books, nr 32, 22 April 2010 (17-18).
• Stiglitz J.E., Informacja i zmiana paradygmatu w ekonomii, "Gospodarka Narodowa" 2004 nr 3, s. 78-120, nr 4, s. 95-114.
• Wojtyna A., Ewolucja keynesizmu a główny nurt ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Wojtyna A., Nowe kierunki badań nad rolą instytucji we wzroście i transformacji, "Gospodarka Narodowa" 2002 nr 10.
• Zbroińska B., Koszty transakcyjne skarbowości. Analiza instytucjonalna kontraktów skarbowych, Wydawnictwo UJK, Kielce 2011.