Podstawy krótkookresowych decyzji produkcyjnych w przedsiębiorstwach wieloasortymentowych

• Autorzy: Stanisław Gędek

Warianty tytułu

The Basics of Short-Term Production Decisions in Mass Production Enterprises

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu są przegląd i ocena różnych metod wspomagania decyzji krótkookresowych w przedsiębiorstwie wieloasortymentowym. Podstawowa kwestia dla metodyki wspomagania decyzji w takim przedsiębiorstwie to precyzyjna definicja problemu uwzględniająca jego specyfikę. Specyfika ta polega przede wszystkim na tym, że przedsiębiorstwo takie stanowi zespół ograniczonych zasobów. Stąd przy podejmowaniu decyzji powinny być uwzględniane wszystkie skutki takich decyzji, łącznie z tymi, które ujawniają się w postaci kosztów alternatywnych. Obecnie wykorzystywanych jest wiele metod wspomagających tego rodzaju decyzje, wywodzących się zarówno z rachunkowości zarządczej, jak i zarządzania produkcją czy zarządzania przedsiębiorstwem. Niektóre z tych metod, mimo popularności, nie do końca spełniają warunek uwzględniania całości efektów przedmiotowych decyzji. Z kolei te, które są desygnowane, aby takie efekty uwzględniać, nie są w pełni wykorzystywane i w związku z tym wykazują wiele braków.(abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of the article is a review and evaluation of various methods of short-term decision support in the multi-product enterprise. The basic problem for decision support methodology in this undertaking is a precise definition of the problem, taking into account its specificity. The specificity of this lies primarily in the fact that the company is a set of limited resources. Hence, all the results of such decisions should be taken into account in the decision making process, including those outcomes that reveal themselves in the form of the opportunity costs. At present various methods are used to support these types of decisions coming both from management accounting, and production management or business management. Some of these methods, despite popularity, do not satisfy the condition of taking into account all the effects of the decision in question. In turn, those that are designated to cover such effects, are not fully used and therefore have many inadequacies.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Produkcja; Rachunek kosztów

EN

Production; Cost accounting

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 344 Rachunkowość a controlling
• Strony: 160--170

Twórcy

autor

Stanisław Gędek

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

Bibliografia

• Bernard A.B., Redding S.J., Schott P.K., 2010, Multi-product firms and product switching, "American Economic Review" vol. 100, s. 70-97.
• Bernard A.B., Redding S.J., Schott P.K., 2011, Multi-product firms and trade liberalization "Quarterly Journal of Economics" vol. 126, s. 1271-1318.
• Canoy M., Peitz M., 1997, The differentiation triangle, "The Journal of Industrial Economics" vol. XLV, s. 305-328.
• Chauchan Y., Gupta M.M., Zanwar D.R., 2012, Optimization of product mix in cold rolling steel industry using product portfolio matrix and multi objective goal programming model, "Industrial Engineering Letters" vol. 2, s. 1-9.
• Coase R.H., 1937, The nature of the firm, "Economia" vol. 4, s. 386-405.
• Cooper R., Kaplan R.S., 1992, Activity-based systems: Measuring the cost of resource usage, "Accounting Horizons" vol. 6, s. 2-13.
• Deakin E.B., Maher M.W., 1991,Cost Accounting, Richard D. Irvin Inc., Boston.
• Drury C., 1995, Rachunek kosztów. Wprowadzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Eckel C., Neary J.P., 2010, Multi-product firms and flexible manufacturing in the global economy, "Review of Economic Studies" vol. 77, s. 188-217.
• Ezema B.I., Amakom U., 2012, Optimizing profit with the Linear Programming Model: A focus on Golden Plastic Industry Limited, Enugu, Nigeria, "Interdisciplinary Journal of Research in Business" vol. 2, s. 37-49.
• Gallego G., van Ryzin G. J., 1997, A multiproduct dynamic pricing problem and its applications to network yield management, "Operations Research" vol. 45, s. 24-41.
• Gędek S., 1992, Gospodarstwo rolne w świetle teorii - studium porównawcze, "Annales UMCS", Sectio H, vol. XXVI, s. 199-214.
• Gędek S., 2013, Instrumenty wspomagające decyzje krótkookresowe w gospodarstwie rolnym, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 291, Wrocław, s. 135-146.
• Goldratt E.M., Cox J., 2007,Cel I, Doskonałość w produkcji, MINT Books, Warszawa.
• Hennesy D.A., Lapan H.E., 2005, An algebraic theory of the multiproduct firm, "Economic Theory" vol. 25, s. 819-829.
• Ho J.W., Gang C.C., 2013, Production capacity planning for multiple products under certain demand condition, "International Journal of Production Economics" vol. 141, s. 593-604.
• Janik W., Paździor M., 2012, Rachunkowość zarządcza i controlling, Politechnika Lubelska, Lublin.
• Jarugowa A., Sobańska I., Sochacka R., Metody kalkulacji. Koszty, ceny, decyzje, PWE, Warszawa 1994.
• Jones P.C., Ohlmann J.W., 2008, Long-range timber supply planning for a vertically integrated paper mill, "European Journal of Operational Research" vol. 191, s. 558-571.
• Kaplan R.S., 1990, Contribution Margin Analysis: No Longer Relevant/Strategic Cost Management: The new paradigm, "Journal of Management Accounting Research" vol. 2, s. 2-15.
• Karimi B., Fatemi-Ghomai S.M.T., Wilson J.M., 2003, The capacitated lot sizing problem: A review of models and algorithms, "The International Journal of Management Science" vol. 31, s. 365-378.
• Kee R., Schmidt C., 2000, A comparative analysis of utilizing activity-based costing and the theory of constraints for making product-mix decisions, "International Journal of Production Economics" vol. 63, s. 1-17.
• Kisielińska J., 1999, Zastosowanie nieliniowych modeli optymalizacyjnych do planowania produkcji w gospodarstwie rolniczym, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" nr 2/3, s. 96-107.
• Konovalov A., Sándor Z., 2010, On price equilibrium with multi-product firms, "Economic Theory" vol. 44, s. 271-292.
• Koopmans T.C., 1951, Analysis of Production as an Efficient Combination of Activities, [w:] T.C. Koopmans (ed.), Activity Analysis of Production and Allocation, John Wiley and Sons, New York, s. 33-97.
• Lange O., 1967, Optymalne decyzje, PWN, Warszawa
• MacArthur J.B., 1993, Theory of constraints and Activity-Based Costing: Friends or foes?, "Journal of Cost Management", s. 50-54.
• Maglaras C., Meissner J., 2006, Dynamic Pricing Strategies for Multiproduct Revenue Management Problem, "Manufacturing & Services Operations Management" vol. 8, s. 136-148.
• Netessine S., 2006, Dynamic pricing of inventory/capacity with infrequent price changes, "European Journal of Operational Research" vol. 174, s. 553-580.
• Noreen E.W., Brewer P.C., Garrison R.H., 2011, Managerial Accounting for Managers, McGraw- Hill/Irwin, New York.
• Ohlmann J.W., Jones P.C., 2011, An integer programming model for optimal pork marketing, "Annals of Operations Research" vol. 190, s. 271-287.
• Penrose E.T., 1959, The Theory of the Growth of the Firm, John Wiley and Sons, New York.
• Pfouts R.W., 1961, The theory of cost and production in the multi-product firm, "Econometrica", vol. 29, s. 650-658.
• Pochet Y., 2001, Mathematical programming models and formulations for deterministic production planning problems, [w:] Jünger J., Naddef D. (eds.), Computational Combinatorial Optimization: Optimal or Provably Near Optimal Solutions, Springer, Berlin
• Quaddus M., 1987, A generalized model of optimal due-date assignment by linear programming, "Journal of Operations Research Society" vol. 38, s. 353-359.
• Robinson J., 1953, Imperfect competition revisited, "Economic Journal" vol. 63, s. 575-593.
• Sojak S., 2012, Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, Dom Organizatora, Toruń.
• Soman C.A., van Donk D.P., Gaalman G., 2004, Combined make-to-order and make-to-stock products in food production system, "International Journal of Production Research" vol. 90, s. 223-235.
• Taleizadeh A.A., Widyadana G.A., Wee H.M., Biabani J., 2011, Multi products single machine economic production quantity model with multiple batch size, "International Journal of Industrial Engineering Computations" vol. 2, s. 213-224.
• Talluri, K.T., van Ryzin G.J., 2004, The Theory and Practice of Revenue Management, Springer, New York.
• Teece D.J., 1982, Towards an economic theory of the multiproduct firm, "Journal of Economic Behavior and Organization" vol. 3, s. 39-63.
• Tsai W.H., Chen H.C., Leu J. D., Chang Y.C., Lin T.W., 2013, A product-mix decision model using green manufacturing technologies under activity-based costing, "Journal of Cleaner Production" vol. 57, s. 178-187.
• Tsai W.H., Lin T.W., 2004, A mathematical programming approach to analyze Activity-Based Costing product-mix decisions with capacity expansions, "Mathematical Programming Applications of Management Science" vol. 11, s. 163-178.
• Tsubone H., Ishikawa Y., Yamamoto H., 2002, Production planning system for a combination of make-to-stock and make-to-order products, "International Journal of Production Research" vol. 40, s. 4835-4851.
• Urban G.L., 1969, A Mathematical modeling approach to product line decisions, "Journal of Marketing Research" vol. VI, s. 40-47.
• Vasant P.M., 2003, Application of fuzzy linear programming in production planning, "Fuzzy Optimization and Decision Making" vol. 3, s. 229-241.
• Wouters M.J.F., 1993, Relevant Costs or Full Costs. Explaining Why Managers Use Capacity Cost Allocations for Short-Term Decisions, Maklu, Antwerpen.
• Ziętara W., 2009, Rachunek kosztów w przedsiębiorstwach rolniczych w teorii i praktyce, "Journal of Agribusiness and Rural Development" vol. 12, s. 303-309.

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2014.344.13