The Reasons and Perceptible Effects of the Food Crisis in the First Decade of the 21th Century. Activities Taken by the European Union and the World Bank Aimed at Stabilizing the Situation

• Autorzy: Elżbieta Daszkowska

Warianty tytułu

Przyczyny i odczuwalne skutki kryzysu żywnościowego pierwszej dekady XXI wieku. Działania stabilizujące sytuację podejmowane przez Unię Europejską i Bank Światowy

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The presently faced uncontrolled and dramatic increase in food prices incites to rethink the question of food safety and measures addressing this global problem. (original abstract)

Ceny artykułów rolno-spożywczych charakteryzowały się w drugiej połowie XX wieku relatywnie dużą stabilizacją cenową. W 2008 roku trend ten uległ radykalnej zmianie, skutkiem czego był bardzo gwałtowny, wręcz niekontrolowany wzrost cen produktów pierwszej potrzeby. Główną przyczyną tego stanu rzeczy był (i wciąż jest) rosnący popyt na żywność, zgłaszany w pierwszej kolejności przez kraje rozwijające się, takie jak Chiny czy Indie, które, jak wiadomo, odznaczają się na tle reszty świata bardzo wysokim wskaźnikiem przyrostu naturalnego. Do równie istotnych przyczyn tak drastycznego wzrostu cen produktów pierwszej potrzeby trzeba zaliczyć wysokie ceny nośników energii elektrycznej, będące pochodną relatywnie wysokich cen ropy naftowej. Również zachodzące obecnie zmiany klimatyczne ograniczają w znacznym stopniu możliwości eksportowe państw i obszarów świata, uchodzących za tradycyjnych producentów artykułów rolno-spożywczych. Należy też wspomnieć, iż u podstaw niskiej elastyczności cenowej podaży na artykuły rolno-spożywcze znajduje się długi cykl produkcyjny, co dodatkowo ogranicza możliwości eksportowe płodów rolnych i czyni uprawę rolną przedsięwzięciem wysoce kapitałochłonnym. Wzrost cen żywności należy również łączyć z wydarzeniami mającymi miejsce na rynku walutowym. Dewaluacja waluty amerykańskiej, w której jest rozliczana większość transakcji kupna-sprzedaży na rynku rolnym, przełożyła się bezpośrednio na wprowadzone ograniczenia eksportowe wielu państw producentów żywności. Z uwagi na skalę i stopień zaawansowania opisanych powyżej proce-sów, leżących u podstaw wzrostu cen na artykuły rolno-spożywcze, należy założyć, że w perspektywie krótko- i średniookresowej możliwości powrotu cen na artykuły rolno-spożywcze sprzed kryzysu są niewielkie, zaś bezpośrednie konsekwencje tego stanu rzeczy nie są takie same dla producentów i konsumentów żywności. W obliczu tak ogromnej skali destabilizacji cenowej na rynku produktów rolnych zostały poczynione szeroko za-krojone działania w postaci zwiększenia podaży środków pieniężnych na działania osłonowe pod auspicjami międzynarodowych organizacji gospodarczych, takich jak Bank Światowy, mające na celu absorpcję negatywnych skutków szoku cenowego. Również Komisja Europejska, poza przeznaczeniem znacznej ilości środków pieniężnych na stabilizację cen produktów rolnych, podjęła decyzję o monitorowaniu poziomu cen artykułów konsumpcyjnych. Kryzys żywnościowy stanowi nowy impuls rozwojowy, przemawiający za koniecznością podjęcia i rychłego zakończenia trwającej rundy rokowań Doha. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Food crisis; Food prices; Agricultural crops

PL

Kryzys żywnościowy; Ceny żywności; Płody rolne

• Czasopismo: Journal of Agribusiness and Rural Development
• Rocznik: 2008
• Numer: z. 4 (10)
• Strony: 17--24

Twórcy

autor

Elżbieta Daszkowska

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Bryant Ch., 2008. Bank Światowy łagodzi skutki kryzysu żywnościowego. http://www.ft.onet.pl
• Commission outlines European response to mitigate effects of rising global food prices. 2008. Serwis prasowy KE. http://europa.eu/rapid/pressReleases Action.do?reference=IP/08/960&format=HTML&aged=o&language=EN&guiLanguage=en [Brussel, 20 May 2008 IP/08/763].
• Dryjańska E., Potocki M., 2008. Krwawe wojny opanują pół świata. http://www.dziennik.pl/swiat/article151858/krwawe wojny opanuja pol swiata.html.
• Fisher-Boel M., 2008. Biofuels more valuable as fuel than as a scapegoat. http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=SPEECH/08/228& [6 May 2008].
• Fisher-Boel M., 2008. Food security and the CAP Health Check. http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=SPEECH/08/293&format=HTML&aged=0&Ianguage=EN& guiLanguage=en [Brussel, 27 June 2008].
• Lamy P., 2008. The Doha Round can be part of the answer to the food crisis. http://www.wto.org/english/news_e/sppl_e92 sppl_e.htm [3 June 2008].
• Mikołuszko W., 2008. Mięso zżera mięsożerców. www.przekroj.pl/cywilizacja_spoleczenstwo_artykul.2171,html-334.
• Population Growth Rate. 2008. http://www.worldbank.org/depweb/english/modules/social/pgr/.
• Produkcja żywności zależy od ropy. 2008. http://www.peakoil.pl/kupie-samochod-hybrydowy.ht.
• Protest przeciwko wysokim cenom makaronu we Włoszech. 2007. http://cia.bzzz.net/protest_przeciwko_wysokim_cenom_makaronu_we_wloszech.
• Przyczyny wzrostu cen żywności. 2008. http://rolnicy.com/produkcja-rolnicza/przyczyny-wzrostu-cen-zywnosci.html.
• Słaby dolar powoduje wzrost ceny surowców. 2008. http://www.finanse.egospodarka.pl/31925, Slaby-dolar-powoduje-wzrost-ceny-surowcow,1,48,1.html.
• Stiglitz J., Charlton A., 2006. Fair trade. Szansa dla wszystkich. PWN, Warszawa, 33-34.
• Udział cen energii i kosztów pracy w cenach żywności. 2008. http://www.bankier.pl/wiadomosc/Resort-rolnictwa-ceny-zywnosci-wzrosna-o-10-15-proc-1738657.html.
• Vail M., 2008. Rush towards biofuels might lead to "global starvation‟. http://www.thought--criminal.org/article/note/1363.
• Zoellick R., 2008 a. Action resources and results needed now for food crisis. http://worldbank.org?WB SITE/EXTERNAL/COUNTRIES/AFRICAEXT/O, No:2008/349/EXC.
• Zoellick R., 2008 b. Plan rozwiązania kryzysu żywnościowego. http://www.ft.onet.pl.
• Zoellick R., 2008 c. Rising food prices threaten poverty reduction. http://www.web.worldbank.org.PressRelace No 2008/264/PREM.
• Wysokie ceny żywności przez następne 10 lat. 2008. OECD. http://ft.onet/10,10251,oecd_wysokie_ceny_zywnosci_przez_nastepne_10_lat,art.