Cykl życia rodziny a migracje

• Autorzy: Zbigniew Strzelecki
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Migracje ludności mają wielkie znaczenie ekonomiczne, społeczne i demograficzne. Jest to także niezwykle złożone zjawisko społeczne. Jego złożoność wynika nie tylko ze zmiany przez człowieka miejsca w przestrzeni geograficznej, lecz również z wiążącej się z tym zmiany środowiska społecznego, a przeważnie także i zmiany środowiska pracy. To tłumaczy, że badaniem migracji zajmuje się szereg dyscyplin naukowych. Migracje, które w pewnym uproszczeniu sprowadza się do zmiany miejsca stałego pobytu ludności, są historyczną kategorią rozwoju. społeczeństw. Charakteryzują je zmienne w czasie mechanizmy podejmowania decyzji o przemieszczeniu, konkretne formy ich przebiegu, a także następstwa zarówno dla społeczeństwa, rodziny, jak jednostki. Przedmiotem naukowego badania migracji obecnie są motywacje podejmowania decyzji o przemieszczeniu , /lub o stabilizacji/i ich warunkowania, faktyczny. przebieg migracji i społeczno-ekonomiczne następstwa tego zjawiska, łącznie, z procesem adaptacji migrantów do nowego środowiska zamieszkania. Na podstawie wyników dotychczasowych analiz przebiegu migracji podejmuje się również próby ich opisu za pomocą modeli statystyczno-matematycznych. Spośród wymienionych nurtów badawczych procesu migracji ludności w Polsce, stosunkowo najwięcej miejsca w badaniach naukowych i w literaturze poświęca się opisowi przebiegu migracji. Wielu badaczy opiera swe dociekania na intonacjach jakich dostarcza statystyka państwowa. Wiąże się to z tym, że we współczesnych badaniach rysują się dwie koncepcje teoretyczne ujmowania zjawiska migracji ludności, a te z kolei wyznaczają cele, zadania i metody prac empirycznych. Pierwsza koncepcja to konwencjonalne, statystyczno-geograficzne, traktowanie migracji, która rozumowana jest jako "zmiana lokalizacji". Druga koncepcja to humanistyczny pogląd na migrację, pojmowaną jako świadome działanie człowieka, w którym kluczowe miejsce zajmuje "decyzja o zmianie lokalizacji" operuje się tu również pojęciem "potencjalny migrant. Programy większości prowadzonych badań w Polsce , oparte są na koncepcji pierwszej, wątki zaś objęte drugą koncepcją podejmowano dotychczas w ograniczonym zakresie. (fragment tekstu)

EN

Study of regularities in the course of migration as proceeding in family life cycle has been the main aim of this work. These aspects of relationships between migration and family development had been not .covered by scientific research in Poland before. Thesis, that the course of migration over family life cycle is differentiated, among subsequent stages of the cycle, and for each individual stage, has been the base to discussion. Special consequence of some demographic events in promoting or limiting spatial mobility of population and complexity of the relationship between migration and family life cycle itself created the ground for the formulation of the following partial hypotheses: marriage migration constitutes important and separate type of migration in the family life cycle* Its size is determined by territorial selection of newly married couples, and the share in this type of translocations depends also on demographic and environmental attributes of newly married couples course of migration in family life cycle is variable, which is reflected by the levels of intensity of migrations in particular stages of this cycle, and in respective years of its duration as well; intensity of migrations in the family life cycle is connected with the socio-demographic attributes of the spouses; courses of migration are also differentiated within each of the stages of the cycle, wich is connected with the events marking out the stages and socio-demographic attributes of spouses; dwelling factor is of major consequence to the conditioning of migrations in the whole family life cycle; migratory behaviors of families in their life cycle are of "hereditary" nature, when compared with the migratory behaviors of the marriage period; migration courses within family life cycle /histories of migration/ according to hierarchical arrangement of. settlement system mark ads-quietly, the reflection of which is the aspiration of families to improve their positions in this arrangement, with the possibility of settlement unit, inhabited by the couple immediately after marriage, to either stimulate or put limits to migratory behaviors of a family over its life cycle. (short original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój społeczny; Demografia; Migracja ludności; Cykl życia

EN

Social development; Demography; Population migration; Life cycles

• Czasopismo: Monografie i Opracowania / Szkoła Główna Planowania i Statystyki
• Rocznik: 1989
• Numer: nr 296
• Strony: 220

Twórcy

autor

Zbigniew Strzelecki

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Adamski F.: Wprowadzenie. W: Socjologia małżeństwa i rodziny. PWN, Warszawa 1982.
• Bałcerek J., Struktury społeczne, rozwój demograficzny i ruchliwość społeczno-zawodowa w Polsce. Raport cząstkowy z tematu 09.1.3.09 CP3P 09, 1 "Uwarunkowania demograficzne rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Instytut Statystyki i Demografii, SGPiS, Warszawa 1909.
• Bastide H., Girard A.: Mobilité de la. population et motivation des personnes: une enquête auprès du public. "Population" nr 3, INED, Paryż 1974.
• Bastide H., Girard A.: Mobilité de la population et motivation des personnes: une enquête auprès du public. II. Les motifs de la mobilité. "Population", nr 4-5, INED, Paryż 1974.
• Bednarski H., Nowak W. Ziętek R.: Współczesne rodziny wiejskie. Studia do syntezy, PWN, Warszawa 1988.
• Bongaarts J.,Simulation of the Family Life Cycle, Center for Policy Studies. "Working Papers", nr 70, Nowy Jork, 1981.
• Bongaarts J.: The Formal Demography of Families and Households: An Overview, IUSSP Comittee on Family Demography and Life Cycle /maszynopis powielony/, 1982.
• Borowski S.: O płodności kobiet, migracjach wewnętrznych i ekonomicznym rozwoju regionów. "Biblioteka Wiadomości Statystycznych", t. 4, GUS, Warszawa 1967.
• Borowski S., Współzależność migracji i reprodukcji ludności. "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", z. 4. 1974.
• Borowski S.: Zmienność czynników płodności małżeńskiej według etapów rozwojowych rodziny. "Studia Demograficzne" nr 51, 1978.
• Budżety gospodarstw domowych w 1983 r. GUS, Warszawa 1984.
• Burch T.K.: Household and Family Demography: A Bibliographic Essay, "Population Index" 45, nr 2, 1979.
• Chevan A.: Family Growth, Household Density and Moving. "Demography" 8 /4/, 1971.
• Chmielewska B.: Przemieszczenia przestrzenne a ruchliwość pionowa. W: Narodowy Spis Powszechny 1978 jako źródło informacji o migracjach, "Biblioteka Wiadomości Statystycznych", t. 30, GUS, Warszawa 1979.
• Ciechocińska M., Polityka migracyjna Polski Ludowej w latach 1945- -1974. /W:/ Problemy migracji wewnętrznych w Polsce i ZSRR pr. zbior, pod red. A. Kuklińskiego i A. Łukesiewicza, FTE-PWE, Warszawa 1978.
• Clark W.A.V. : Measurement and Explanation in Intra-Urban Residential Mobility. Tijdschriff voor Econ. en Soc. "Geografie" 61, 1970.
• Clark W.A.V., Onaka J.L.: Life Cycle and Housing Adjustment as Explanations of Residential Mobility. "Urban Studies" No.1, 1983.
• Clerc P., La mobilité des families françaises, "Population" nr spec. Ill, INES, Paryż 1974.
• Collver A.: The Family Cycle in India and the United States. American Sociological Review , 28/1/, : 1963.
• Courgeau S.: Mobilité géographique, nuptialité et fécondité, "Population", nr 4-5, INED, Paryż 1976.
• Courgeau O.: Analyse quantitative des migrations humaines, Masson, Paryż, Nowy Jork, Barcelona, Mediolan 1980.
• Courgeau D.: Les enquêtes de migration dans les pays développés. W: Migrations internes. Collecte de donnees et méthodes d'analyse, Louvain-la-Neuve, Université Catholique de Louvain, 1983.
• Courgeau O. : Relation entre cycle de vie et migration. "Population" nr 3, INED, Paryż 1984.
• Courgeau D.: Changements de logement, changements de departament et cycle de vie "L'Espace Géographique", nr 4, Paryż 1985.
• Cribier F., Migration et cycle de vie. W: Les âges de la vie. VIIe colloque national de démographie, INES, 1 "Travaux et Documents" , z. nr 36 I, PUP, Paryż 1982.
• Czeczerda W.: Rodzina i jej potrzeby w zakresie mieszkania, "Materiały i Studia Instytutu Gospodarki Mieszkaniowej", z. 5/176/ 1969.
• Day A.T.: Kinship Networks and Informal Support in the Later Years: Demographic and Life Course Perspectives. Seminar on the Demography of the Later Phases of the Family Life Cycle, Berlin 3-7.09.84,IUSSP 1984.
• Démographie de la famille ; CICRED, Paryż 1984.
• Dictionnaire démographique multilingue, vol. français, II. ed. Ordina éditions, Liège 1981.
• Dłuska I.: Specyfika informacji spisowych o migracjach. /w:/ Narodowy Spis Powszechny 1978 jako źródło informacji o migracjach. GUS. Warszawa 1979.
• Dodziuk-Litynska A., Karkowska D., Współczesna rodzina w Polsce, PWN, Warszawa 1975
• Dupâquier J. : Implication démographiques de différants modèles de cycles familiaux, Congrus International de la Population. ItJSSP, Florence 1985.
• Emigracja z ziem polskich w czasach nowożytnych i najnowszych /XVIII- -XX w./, praca zbiorowa pod red. A. Pilcha, PWN, Warszawa 1984.
• Peichtinger G., Hanslowka H.: The Impact of Mortality on the Life Cycle of the Pamily in Austria. Meeting on the Family Life Cycle Me-thodology. Vienna, WHO, 1977.
• Pelikan W. Buszkowska-Łuczkiw B., Wpływ migracji kobiet na dzietność. Raport cząstkowy z tematu 11.5.2.04 Społeczne uwarunkowania reprodukcji ludności. PW 11.5 "Optymalizacja struktur i procesów demograficznych w Polsce Ludowej. Centralne Archiwum Badań, nr 33, ISiD SGPiS, Warszawa 1980.
• Frey W.H., Kobrin F.E.: Changing Families and Changing Mobility: Their Impact on the Context City. Demography, vol. 19, nr 3. 1982.
• Girard A., Zucker E.: La conjoucture démographique: régulation des naissances, famille et natalité. Une enquSte auprès du public. "Popu-lation", nr 2, INED, Paryż 1968.
• Glick P.C.: The Family Cycle. "American Sociological Review", nr 2, 1947.
• Gliwicówna M.: Drogi emigracji. "Przegląd Socjologiczny", t. IV, 1936.
• Graniewska D. : Uwarunkowani a "progów" trudności materialnych w kolejnych fazach rozwoju rodziny. "Problemy Rodziny", nr 1/105, 1979.
• Graniewska D.: Awans zawodowy kobiet a fazy życia rodzinnego, KiW, Warszawa 1985.
• Grsndy E.K.D., Pox A.J.: Migration during Early Married Life. "European Journal of Population", nr 1, 1985.
• Hansluwka H.: Umieralność a cykl życia rodziny. "Studia Demograficzne", nr 44, 1976.
• Health and the Family Life Cycle: Selected Studies on the Interaction between Mortality, ths Family and Its Life Cycle, Federal Institute for population Research Wiesbaden, WHO, Genewa 1982.
• Herberger L.: The Population Census as Source for Family Life Cycle Data. /w:/ Health and the Family Life Cycle, Wiesbaden, Genewa 1982.
• Holzeh J.Z.: Zastosowanie modelu analizy umożliwiającego szacowanie potencjalnego wpływu migracji wewnętrznych na poziom współczynników ruchu naturalnego. "Studia Demograficzne" nr 53, 1978.
• Holzeh J.Z.: Demografia, PWE, Warszawa 1980.
• Hohn CH.: Rapport sur les activités de l'Institut Fédéral de Recherche Démographique concernant la démographie de la familie, CICRED,, Paryż 1984.
• Jabłonowska Z.: Rodzina w XIX i XX wieku. /W:/ Przemiany rodziny polskiej, praca zbiorowa pod redakcją J. Komorowskiej, IW CRZZ, Warszawa 1975.
• Jagielski A.: 0 problematyce i metodologii badań migracyjnych. "Studia Demograficzne", nr 4. 1981.
• Kodo S.: The Concept of the Family Life Cycle as a Bridge between Demography and Sociology, Congrès International de la Population, vol. l. IUSSP, Meksyk 1977.
• Kordos J.: Dokładność danych w badaniach społecznych. Biblioteka Wiadomości Statystycznych, GUS, Warszawa 1987.
• Kozieł R.: Metodologiczne problemy migracji wewnątrzmiejskich. W: Teoretyczne i metodologiczne problemy badania różnych form migracji ludności Polski. Zakład Demografii Społeczno-Ekonomicznej SGPiS, Koszaliński Ośrodek Naukowo-Badawczy, Koszalin 1984.
• Kozieł R.: Fazy życia rodzinnego a migracje w wybranych pozycjach literatury obcojęzycznej. Archiwum Centralnego Programu Badań Podstawowych 09.1 "Uwarunkowania demograficzne rozwoju społeczno-gospodarczego Polski", ISiD SGPiS, Warszawa 1986.
• Krantz W. : Motywy rodzinne w migracjach do Szczecina. /W:/ Rodziny szczecińskie w świetle badań empirycznych. WSP, Szczecin 1982.
• Kurzynowski A.: Raport końcowy kierownika grupy tematyczne o 11.5.5.- Polityka społeczna a proces reprodukcji ludności, "Monografie i Opracowania", nr 278/18, cz. I, ISiD SGPiS, Warszawa 1988.
• Latuch K.: Przyczyny migracji wewnętrznych~ 1974 r., "Wiadomości Statystyczne", nr 7, GUS 1975.
• LATUCH M. : Repatriacja ludności polskiej w latach 1955-1960 na tle zewnętrznych ruchów wędrówkowych. Rozprawa doktorska, SGPiS, Warszawa 1961
• Latuch M.: Demografia* Materiały do wykładu SGPiS, Warszawa 1969
• Latuch M.: Wpływ migracji wewnętrznych na proces reprodukcji ludności miast w Polsce /1950-1960/, "Biuletyn IGS" nr 1, SGPiS, Warszawa 1969
• Latuch M.: Migracje wewnętrzne w Polsce na tle industrializacji /1950- 196O/, PWE, Warszawa 1970
• Lisowska E.: Fazy rozwoju rodziny i jej potrzeby związane z pro kreacją. W: "Monografie i Opracowania" nr 278/18 cz. II, ISiD SGPiS, 1988.
• LONG L.: The Influence of Number and Ages of Children on Residential Mobility. "Demography", vol. 9,No. 3, 1972.
• Łobodzińska B.: Dobór małżeński jako społeczny proces kojarzenia partnerów. W: Przemiany rodziny polskiej, praca zbiorowa pod redakcją J.Komorowskiej, IW CRZZ, Warszawa 1975
• Łuczak Cz.: Przemieszczenia ludności z Polski podczas drugiej wojny światowej. /W:/ Emigracja z ziem polskich w czasach nowożytnych i naj-nowszych/XVIII-XX w./, praca zbiorowa pod redakcją A.Pilcha, PWN, Warszawa 1984
• Mackene R.: Introduction. Seminar on the Demography of the Later Phases of the Family Life Cycle, Berlin, 37.09.1984, IUSSP 1984
• Makarczyk W.: Czynniki stabilizacji w zawodzie rolnika i motywy mi gracji do miast. Ossolineum, Wrocław 1964
• Markowska D.: Rodzina wie jaka na terenie dawnej Puszczy Zielonej. W: Kurpie - Puszcza Zielona, t. 3, Wrocław 1965
• Markowska D.: Rodzina wiejska na Podlasiu. Wrocław 1969
• Markowska D. : Niektóre zjawiska i procesy demograficzne w świetle socjologicznej koncepcji Cyklu życia rodzinnego. Ogólnopolska konferencja demograficzna: "Współczesna rodzina polska. Przeobrażenia, uwarunkowania i kierunki rozwoju", zorganizowana przez Instytut Cybernetyki Ekonomicznej AE w Poznaniu w dniach 27-29.IX 1982 /archiwum PW 11.5/.
• Mc Carthy K.F.: The Household Life Cycle and Housing Choices. Santa Monika, California, The Rand Corporation 1976
• Michałowska M., Ochocki A., Strzelecki Z., Witkowski J.: Migracje a mobilność pracownicza i dzietność osób z wyższym wykształceniem w Polsce. "Studia Demograficzne", nr 2, 1981
• Michałowska U., Ochocki A., Witkowski J., Strzelecki Z., Związki pomiędzy mobilnością przestrzenną i towarzyszącymi jej zmianami społeczno-zawodowymi a procesem reprodukcji w rodzinach osób z wyższym wykształceniem. Raport cząstkowy z badania w temacie 11.5.5.09, PW 11.5 "Optymalizacja struktur i procesów demograficznych w Polsce Ludowej" Centralne Archiwum Badań, nr 257, ISiD SGPiS, Warszawa 1980.
• Mirowski W.: Migracje do Warszawy. Rola napływu ludności w procesach rozwoju ośrodka wielkomiejskiego! aktualny skład i czynniki selekcji migrantów. Ossolineum, Wrocław - Warszawa - Kraków 1968.
• Mirowski W. : Związki rodzinne a ruchliwość geograficzna. W: Przemiany rodziny polskiej, praca zbiorowa pod redakcją J. Komorowskiej, IW CRZZ, Warszawa 1975.
• Morioka K.: Life Cycle Patterns in Japan, China and the United States. "Journal of Marriage and the Family", vol.29, nr 3, 1967.
• Musham H.V.: The Transition Probabilities in the Demography of the Family. W: Démographie de la famille, CICRED, Paryż 1984.
• Narodowy Spis Powszechny z dnia 7 XII 1978 r. Migracje ludności. Badanie metodą reprezentacyjną, SUS, Warszawa 1981.
• Norton A.J.: The Influence of Divorce on Traditional Life Cycle Measures, "Journal of Marriage and the Family", nr 42, 1980.
• Norton A.J., Family Life Cycles 1980, "Journal of Marriage and the Family", maj 1983.
• Ochocki A.: Metodologiczne problemy badania migracji ludności na podstawie obserwacji gospodarstw domowych. /W:/ Teoretyczne i metodologiczne problemy badania różnych form migracji ludności Polski, Zakład Demografii Społeczno-Ekonomicznej SGPiS, Koszaliński Ośrodek Naukowo-Badawczy, Koszalin 1984.
• Ochocki A.: Wpływ migracji na rozmieszczenie zasobów pracy w latach 1970-1983, "Monografie i Opracowania", nr 221/8, SGPiS, Warszawa 1986.
• Olędzki M.: Polityka zatrudnienia i kształcenia. W: Polityka społeczna, praca zbiorowa pod redakcją A.Rajkiewicza, PWS, Warszawa 1973.
• Pamiętniki emigrantów. Kanada. ISS - KiW, Warszawa 1971.
• Pamiętniki Migrantów. Stany Zjednoczona, IGS - KiW, Warszawa 1977
• Peuplement et dépeuplement da Paris» Histoire résidentielle d'une génération; kwestionariusz ankietowy badania 1986 r., INED, Paryż 1986.
• Piotrowski J., Miejsce człowieka starego w rodzinie i społeczeństwie. PWN, Warszawa 1973
• Piotrowski J., Społeczne problemy rodziny. W: Polityka społeczna. Praca zbiorowa pod redakcją A.Radkiewicza, PWE, Warszawa 1973
• Pohoski M.: Wychodźstwo do miasta a obszar gospodarstwa i rozmiary rodziny. "Wieś Współczesna" nr 9, 1960
• Pohoski M., Migracje ze wsi do miast w latach 1943-1937, Warszawa, PWB 1963
• Priest G.E.: Operationalizing the Pamily life Cycle. Concept within the Context of United Nations Recommendations for the 1980 Census. W: Heslth and the Family Life Cycle, Wiesbaden, Genewa, 1982.
• Prioux P.: Séminaire sur Iss nouvelles formes de vie familiale dans les pays développés. Vaucresson, 6-9 octobre 1987, "Population" nr 1, 1988
• Przychodzeń J., Dobór terytorialny i społeczny małżeństw wiejskich, "Roczniki Socjologii Wsi", nr 2, 1963
• Rakowski W., Przestrzenne aspekty napływu ludności do Warszawy. W:Społeczno-ekonomiczne problemy migracji ludności Warszawy i Pragi. Praca zbiorowa pod redakcją Z.Strzeleckiego, "Monografie i Opracowania", SGPiS, nr 135, 1984
• Raport końcowy kierownika grupy tematycznej 11.3.5 "Uwarunkowania mobilności przestrzennej i jej aspekty ekonomiczno-społeczne oraz wpływ na struktury i procesy demograficzne", opracowany przez dra A.Ochockiego, przy konsultacji kierownika grupy prof.dra hab. M.Latucha. W: Raporty końcowe z badań w latach 1976-1980, "Monografie i Opracowania, ISiD SGPiS nr 111/4, Warszawa 1982
• Riandey B.,L'enquête "Biographie familiale, professionnelle et migratoire". Le bilan de la collecte. W: Migrations interns. Collecte des donnees et méthodes d'analyse, Louvainr-la-Neuve, Université Catholique de Louvain, 1983
• Rodgers R.K., The Pamily Life Cycle Concept: Past, Present, and Future. W: Le cycle de la vie familiale dans les sociétés européennes. Ed. by J. Cuisinier, Mouton, Paryż 1977
• Rosset E.: Demografia Polski, PWN, Warszawa 1975
• Rossi P.H.: Why Families Move: A Study in the Social Psychology of Urban Residential Mobility. The Free Press Glencoe, Illinois 1955
• Rossi P.H.: Why Families Move. Sage Publications. 2nd Ed. Beverly Hills, California 1980
• Roussel L.: Le cycle de la vie familiale dana la aocieté post industrie lie, Congrès International de la Population, vol. 3. IUSSP, Florence, 1985
• Ryder N.: Methods in Measuring the Family Life Cycle, "Newsletter" nr 3, IUSSP, 1976
• Santini A., The Family Life Cycle as a Context for the. Measurement of Nuptiality and Fertility, Congres International de la Population, IUSSP, vol. 1, Meksyk 1977.
• Sienkiewicz K. : Dzietność kobiet - migrantek ze wsi. "Biuletyn Rządowej Komisji Ludnościowej" nr 28, Warszawa 1981
• Sito A.: Opieka nad rodziną obciążoną genetycznie. W: Zdrowie Rodziny. Praca zbiorowa pod redakcją K.Bożkowej i A.Sito, PZWX, Warszawa 1983
• Simmons J.W.: Changing Residence in the City: A Review of Intraurban Mobility. "Geogr. Review", vol. 58, nr 4, 1968
• Skrzypczak I.: Typologia struktur zespołów migrujących. W: Społeczno-demograficzne i ekonomiczne aspekty współczesnych migracji w Polsce, "Monografie i Opracowania", nr 212/6. ISiD SGPiS, 1986.
• Speare A.Jr. : Home Ownership, Life Cycle Stage, and Residential Mobility. "Demography",, vol. 7, No 4, 1970
• SPEARE A. Jr , Residential Satisfaction as an Intervening Variable in Residential Mobility. "Demography" 11/2/, 1974
• Społeczno-demograficzne aspekty migracji osób z wyższym wykształceniem /na przykładzie woj. olsztyńskiego/. Praca zbiorowa pod redakcją J.Witkowskiego, Ośrodek Badań Naukowych im. W.Kętrzyńskiego, Zakład Demografii Społeczno-Ekonomicznej SGPiS, Olsztyn 1982.
• Stapelton C.M.: Reformulation of the Family Cycle Concept Implication for Residential Mobility. Environment and Planning, A, 12, 1980
• Stasiak A., Synteza wyników ekspertyzy. w: Ekspertyza. Analiza uwarunkowań i skutków migracji ludności ze wsi do miast, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu tych migracji na strukturę ludności, PAN, Warszawa 1987
• Stolarczyk K., Społeczno-ekonomiczne czynniki warunkujące migracje osób w starszym wieku w Polsce. "Monografie i Opracowania", nr 188/12, ISiD SGPiS, Warszawa 1985
• Stpiczynski T.: Podstawowe formy ruchliwości przestrzennej ludności w Polsce - praktyka badań i refleksje. W: Społeczno-demograficzne i ekonomiczne aspekty współczesnych migracji w Polsce. Opr.nauk. J.Witkowski, "Monografie i Opracowania", nr 212/6, ISiD SGPiS, Warszawa 1986.
• Strzelecki Z., Terytorialny 1 społeczny dobór nowożeńców w Polsce Ludowej, "Biuletyn IGS", nr 2, 1976.
• Strzelecki Z.: Ludność napływowa ze wsi w strukturze społeczno-demograficznej mieszkańców Warszawy, "Monografie i Opracowania" nr 103, SGPiS, Warszawa 1982.
• Strzelecki Z., Zawieranie małżeństw jako przesłanka migracji ludności Polski. W: Teoretyczne i metodologiczne problemy badania różnych form migracji ludności Polski, Zakład Demografii Społeczno-Ekonomicznej SGPiS i Koszaliński Ośrodek Naukowo-Badawczy, Koszalin 1934.
• Strzelecki Z., Matrymonialny je migracji w Polsze. W: Migracja i rassielenije w socjalisticzeskich stranach, "Acta Demographica", Praga 1985.
• Strzelecki Z.: Rozwój rodziny a migracje. Referat na Seminarium Polsko-Czechosłowackie zorganizowane przez SGPiS i Wyższą Szkół Ekonomiczną w Pradze, nt. "Procesy demograficzne a rozwój społeczno-gos-podarczy", 30.09.-3.10.1985, Warszawa, SGPiS, /maszynopis powielony/
• Strzelecki Z.: Dobór terytorialny i migracje matrymonialne ludności w Polsce. Opracowanie merytoryczne z tematu 11.5.3.02 PW 11.5 "Kształtowanie procesów demograficznych a rozwój społeczno-gospodarczy Polski". Archiwum Badań, nr 97, ISiD SGPiS, Warszawa 1985.
• Strzelecki Z.: Rozwój rodziny a zachowania migracyjne ludności w Polsce. /V:/ Społeczno-demograficzne i ekonomiczne aspekty współczesnych migracji w Polsce, oprac. nauk. J. Witkowski, SGPiS, "Monografie i Opracowania", nr 212/6, ISiD SGPiS, Warszawa 1986.
• Strzelecki Z.: Zakończenie. W: Społeczno-demograficzne i ekonomiczne aspekty współczesnych migracji w Polsce, oprac.nauk. J.Witkowski "Monografie i Opracowania" ISiD SGPiS nr 212/6, Warszawa 1986.
• Strzelecki Z., Proces zastępowalności pokoleń. W: Statystyka ludności. Wybrane zagadnienia metodologiczne, praca zbiorowa pod red. M.Latucha i M.Michałowskiej, SGPiS, Warszawa 1986.
• Strzelecki Z.: Migracje a rodzina. Wybrane problemy społeczno-demograficzne. "Olsztyńskie Studia Demograficzne" , Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyński ego, Olsztyn 1987.
• Strzelecki Z.: Cykl Życia rodziny. Referat na Seminarium Czechosłowacko-Polskie zorganizowane przez Wyższą Szkołę Ekonomiczną w Pradze i SGPiS nt. "Procesy demograficzne a rozwój społeczno-gospodarczy", 31.08-4.09,1987 Praga /maszynopis powielony/.
• Strzelecki Z.: Zawieranie małżeństw przez Polaków z cudzoziemcami, raport z badań temat 09, archiwum CPBP 09.1.3.05, ISiD SGPiS Warszawa 1987 /maszynopis powielony/
• Strzelecki Z., Małżeństwa Polaków z cudzoziemcami w latach osiemdziesiątych, "Sprawy Międzynarodowe", nr 12, 1988.
• Strzelecki Z.: Rozwój rodziny a zachowania migracyjne ludności Polski. W: "Monografie i Opracowania" nr 278/18, cz. II, ISiD SGPiS, Warszawa 1988.
• Szemberg A.: Mechanizmy i społeczno-ekonomiczne skutki migracji ludności rolniczej ze wsi do miast. W: Studia nad migracjami ludności wiejskiej, "Monografie i Opracowania" nr 216/7, ISiD SGPiS, Warszawa 1986.
• Teoretyczne i metodologiczne problemy badania różnych form migracji ludności Polski. Zakład Demografii Społeczno-Ekonomicznej SGPiS, Koszaliński Ośrodek Naukowo-Badawczy, Koszalin 1984.
• Trawinska M.: Bariery małżeńskiego sukcesu, KiW, Warszawa 1977.
• Trebici V., Le cycle de vie familiale. Materiały na Seminarium "Droit-Familie-Developpement", Bukarest, 14-16 października 1981.
• Tyszka Z.: Socjologia rodziny, PWN, Warszawa 1976.
• Uhlenberg P.R., A Study of Cohort Life Cycles. Cohorts of Native Bora Massachusetts Women, 1830-1920, "Population Studies", nr 3, Londyn 1969.
• Vielrose E., Oddziaływanie migracji na urodzenia w Polsce, "Studia Demograficzne" nr 2, 1981.
• Warzywoda-Kruszyńska W., Małżeństwa a struktura społeczna, Ossolineum, Warszawa-Wrocław-Kraków 1974.
• WESOŁOWSKI A., Postawy prokreacyjne na tle cyklu rozwoju rodziny. W: "Monografie i Opracowania" nr1 278/18, cz. II, ISiD SGPiS, Warszawa 1988.
• Wierzchosławski S.: Raport końcowy kierownika grupy tematyczne j 11.5.4 Wielkość i struktura rodziny oraz gospodarstwa domowego. "Monografie i Opracowania" nr 278/18, cz. I, ISiD SGPiS, Warszawa 1988
• Wierzchosławski S., Król D., Model cyklu życia rodziny w ujęciu G.Feichtingera i H. Hansluwki, opracowanie merytoryczne z tematu 11.5.4.01, P.W.11.5 "Kształtowanie procesów demograficznych a rozwój społeczno-gospodarczy Polski", archiwum badań nr 160, ISiD SGPiS, Warszawa 1985
• Witkowski J., Ruchliwość pracowników z wyższym wykształceniem, KiW, Warszawa 1986.
• Witkowski J.: Metody badania migracji w Problemie Węzłowym, "Studia Demograficzne", nr 1, 1987.
• Wolański N., Blaim A.: Rodzina jako jednostka biologiczna i środowisko rozwoju dziecka. W: Rodzina i dziecko, praca zbiorowa pod red. M.Ziemskiej, PWN, Warszawa 1979.
• Vyorach-Kahdas H., Fazy życia rodzinnego i zawodowego, IWZZ, Warszawa 1988.
• Young CH.M.: Factors Associated with the Timing and Duration of the Leaving-Home Stage of the Family Life Cycle, "Population Studies", 29.1. Londyn 1975
• Young. Ch.M., The Family Life Cycle. The Australian National University, Canberra 1977
• Ziemska M., Wprowadzenie. W: Rodzina i dziecko, praca zbiorowa pod red. M.Ziemskiej, PWN, Warszawa 1979
• Żurek A., Bibliografia polskich prac o migracjach stałych, wewnętrznych ludności w Polsce /lata 1916-1969/70/, "Dokumentacja Geograficzna", z. 1, IG PAN, Warszawa 1971.