Ogród zamku "Krzyżtopór" w Ujeźdźie - rekompozycja odkrytych reliktów

• Autorzy: Jerzy Wowczak

Warianty tytułu

Krzyżtopór Castle Garden in Ujazd - Recomposition of Revealed Remnants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W 2012 roku na zlecenie gminy Iwaniska w powiecie opatowskim powstał projekt rewaloryzacji ogrodów zamku "Krzyżtopór" w Ujeździe. Rewaloryzacja ogrodów jest częścią programu inwestycyjnego, obejmującego zabezpieczenie ruin samego zamku. Zbudowany w stylu włoskiego palazzo in fortezza w latach 1627-1644 na zlecenie wojewody sandomierskiego Krzysztofa Ossolińskiego przez Wawrzyńca Senesa, był jedną z najwspanialszych rezydencji magnackich swego czasu. Nienaruszony przetrwał "potop" szwedzki i późniejsze wojny, do ruiny doprowadziła zamek niegospodarność kolejnych właścicieli. Artykuł omawia prace badawcze i projektowe rekonstrukcji i rewaloryzacji sławnych ogrodów zamkowych. (abstrakt oryginalny)

EN

In 2012 the authorities of the municipality of Iwaniska (Opatów district) commissioned a design for the revitalization of the gardens of Krzyżtopór castle in w Ujazd. The revitalization of gardens is a part of an investment project to protect the remnants of the castle. The castle, built in Italian palazzo in fortezza style in the years 1627-1644 was constructed by Wawrzyniec Senes on the commission of the Sandomierz palatine, Krzysztof Ossoliński. It was one of the most magnificent nobleman residences at that time. It remained intact during the Swedish deluge and subsequent wars, but it got ruined by wasteful management of the owners. The author discusses research and design work aimed at reconstruction and revitalization of the famous castle gardens. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona zabytków; Rewaloryzacja zespołów zabytkowych; Rekonstrukcja historycznych obiektów

EN

Conservation; Restoration of historic units; Reconstruction of historic object

• Czasopismo: Aura
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2
• Strony: 12--16

Twórcy

autor

Jerzy Wowczak

• Politechnika Krakowska, absolwent; Autorska Pracownia Projektowa, Kraków

Bibliografia

• R. Marcinek, Zamek Krzyżtopór, Studium historyczne otoczenia, Kraków 2010.
• F. M. Sobieszczański, Wiadomości historyczne o sztukach pięknych w dawnej Polsce zawierające opis dziejów i zabytków budownictwa, rzeźby, snycerstwa, malarstwa, rytownictwa, z krótką wzmianką o życiu i dziełach znakomitszych artystów krajowych lub w Polsce zamieszkałych, Warszawa 1847.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Warszawa 1880, Tom XII, s. 762-763.
• S. Tomkowicz, Krzyżtopór. Twierdza magnacka z XVII-go wieku i architekt jej Wawrzyniec Senes, Kraków 1894.
• A. Janowski , Wycieczki po kraju. Warszawa 1900, t. II, s. 37-46.
• A. Gruszecki, Bastionowe zamki w Małopolsce, Warszawa 1962.
• E. Dąmbska-Śmiałowska, W. Celadyn, J. Kurek, T. Kusionowicz, A. Nikodemowicz, Wyniki badań nad strukturą przestrzenną zamku Krzyżtopór w Ujeździe, część I, TKUiA, 1986, t. XX, s. 55-67.
• J. Bogdanowski, Polskie ogrody ozdobne, Warszawa 2000.
• S. Mossakowski, Orbis Polonus. Krzyżtopór a Caprarola, [w:] Orbis Polonus. Studia z historii sztuki XVII-XVIII wieku, Warszawa 2002.
• S. Pufendorf, De rebus a Carolo Gustavo sveciae rege gestis..., Norimbergae 1696.