Klasyczna analiza dyskryminacyjna w badaniach rynkowych i marketingowych

• Autorzy: Mariusz Łapczyński
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Analiza dyskryminacyjna należy do wielowymiarowych metod analizy i redukcji danych pozwalających zbadać związek między niemetryczną zmienną zależną a metrycznymi zmiennymi niezależnymi. Jej zasadniczym celem jest wyodrębnienie funkcji dyskryminacyjnych (nazywanych też kanonicznymi funkcjami dyskryminacyjnymi) w oparciu o zestaw zmiennych niezależnych, tak aby zmienność między klasami (wariantami zmiennej zależnej) była jak największa, a zmienność wewnątrz klas jak najmniejsza. Liczba funkcji dyskryminacyjnych może być co najwyżej równa liczbie klas pomniejszonej o jeden. Jeśli zmienna zależna miałaby 3 warianty, przykładowo "prawdopodobnie kupię", "jestem niezdecydowany" i "prawdopodobnie nie kupię", to liczba funkcji dyskryminacyjnych może wynosić 2. Jest to jednak górna granica, gdyż mogłoby się okazać, że jedna z nich jest nieistotna statystycznie i w procesie dyskryminacji można wykorzystać tylko tę drugą. Możliwa jest również sytuacja, kiedy obie funkcje dyskryminacyjne są nieistotne statystycznie, co świadczy o tym, że zestaw zmiennych niezależnych nie nadaje się do zróżnicowania respondentów (tu: potencjalnych nabywców produktu). Klasyczna analiza dyskryminacyjna już stosunkowo dawno znalazła uznanie badaczy rynku. Pierwsze przykłady zastosowań na gruncie badań rynkowych i marketingowych miały miejsce już pod koniec lat 50. ubiegłego stulecia. Jej aplikacje można podzielić na 3 główne grupy: modele predykcyjne do klasyfikacji nowych obiektów, modele pozwalające wyodrębnić istotne kryteria segmentacji oraz wymiary różnicujące podzbiory w badanych zbiorowościach. (fragment tekstu)

EN

This article introduces methodology of discriminant analysis. The author shows main areas of application of discriminant analysis in marketing research: - building predictive models to classify cases into classes, - searching for variables which are most dominant in terms of discrimination, - identifying discriminant functions which differentiate among classes. The procedure and all steps of analysis are made in STATISTI- ICA software. The "jackknife" method of validation is also described. The example concerns classification of salesmen. In closing there is a comparison of discriminant analysis imple- | mentation in popular statistical packages: SPSS, STATISTICA, ISYSTAT, JMP and Statgraphics. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Analiza dyskryminacyjna; Badania marketingowe; Zmienne jakościowe; Pakiet statystyczny

EN

Discriminant analysis; Marketing research; Qualitative variables; Statistical package

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Krakowska Szkoła Wyższa im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
• Rocznik: 2004
• Tom: Zarządzanie i marketing
• Strony: 171--187

Twórcy

autor

Mariusz Łapczyński

• Akademia Ekonomiczna w Krakowie; Krakowska Szkoła Wyższa im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Bibliografia

• Churchill G.A., Badania marketingowe. Podstawy metodologiczne, PWN, Warszawa 2002.
• Claycamp H.J., Characteristics of Owners of Thrift Deposits in Commercial Banks and Loan Associations, "Journal of Marketing Research", Vol. II (May 1965).
• Crask M.R., Perreault W.D. Jr., Validation of Discriminant Analysis in Marketing Research, "Journal of Marketing Research", Vol. XIV (February 1977).
• Dobosz M., Wspomagana komputerowo statystyczna analiza wyników badań, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa 2001.
• Gatnar E., Symboliczne metody klasyfikacji danych, PWN, Warszawa 1998.
• Kohavi R., A Study of Cross-Validation and Bootstrap for Accuracy Estimation and Model Selection, Proceedings of International Joint Conference on Artificial Intelligence, 1995.
• Montgomery D.B., New Product Distribution: An Analysis of supermarket Buyer Decisions, "Journal of Marketing Research", Vol XII (August 1975).
• Pessemier E.A., Burger P.C., Tigert D.J., Can New Product Buyers Be Identified?, "Journal of Marketing Research", Vol. IV (November 1967).
• Robertson T.S., Kennedy J.N., Prediction of Consumer Innovators: Application of Multiple Discriminant Analysis, "Journal of Marketing Research", Vol. V (February 1968).
• Rószkiewicz M., Narzędzia statystyczne w analizach marketingowych, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2002.