Warianty tytułu
Metodology of Setting Priorities of environmental Objectives
Języki publikacji
Abstrakty
Środki dostępne na realizację celów ekologicznych są ograniczone. Podejmujący decyzję zawsze musi dokonywać uporządkowania celów czy projektowanych przedsięwzięć. Konieczna jest ich hierarchizacja oraz ustalanie priorytetów. Nie może być to priorytetyzacja dokonywana ad hoc, opierająca się tylko i wyłącznie na zdrowym rozsądku podejmujących decyzje. Priorytet definiowany jest jako atrybut różnicujący procesy, obiekty czy cele w ich ubieganiu się o dostęp do zasobów lub jako atrybut różnicujący daną rzecz od innych rzeczy w aspekcie jego użyteczności lub istotności w kontekście przyjętego przez podmiot priorytetyzujący odniesienia. Priorytetyzacja jest to metoda przyznawania atrybutu różnicująca daną rzecz od innych rzeczy konkurujących z nią do tego samego zasobu lub atrybutu różnicującego jego użyteczność, istotność. Planowanie priorytetowe to algorytm planowania, w którym przydział zasobu lub jego części jest dokonywany według priorytetów posiadanych przez cele, procesy czy obiekty. Planowanie priorytetowe może odbywać się z wywłaszczaniem lub bez wywłaszczania z dostępu do zasobu. Priorytetyzacja działań jest jednym z trudniejszych etapów programowania polityki i zarządzania, w tym także polityki i zarządzania ekologicznego. Konieczne jest bowiem nie tylko korzystanie z wielu kryteriów, ale również z wielu perspektyw oglądu, które są charakterystyczne dla poszczególnych uczestników, interesariuszy procesu zarządzania. Ponadto istotne jest także uwzględnianie kryteriów kwalitatywnych, takich jak zdrowie człowieka czy piękno krajobrazu. Wykorzystana powinna zostać cała dostępna informacja, aktualna wiedza o procesach ekologicznych i rozwojowych oraz hierarchia wartości danego społeczeństwa. Takie sformułowanie zagadnienia priorytetyzacji działań wymaga, aby zostały zastosowane odpowiednie narzędzia, umożliwiające stosowanie wielu perspektyw oglądu, wielu kryteriów, wykorzystania każdego typu dostępnej informacji, a także stopniowalności preferencji. Jednocześnie nie mogą być one zbyt wyrafinowane, za bardzo skomplikowane i zrozumiale wyłącznic dla ekspertów. Proces określania priorytetów musi być bowiem transparentny i w pełni zrozumiały dla każdego członka społeczeństwa. Jednocześnie powinien on umożliwiać aktywne uczestnictwo w nim wszystkich interesariuszy. (fragment tekstu)
Resources for the realization of the environmental objectives, goals or tasks are limited. That is why it is necessary to establish priority of objectives. The essence of sustainable development is an equal treatment of social, economic and ecological reasons, which means the necessity to integrate environmental protection issues in policies within particular economy sectors. From the nature of widely accepted imperatives of global environmental management we must used worldwide oriented point of view. In my paper I have proposed prioritisation method of the environmental objectives, targets, goals that fulfil all the necessary conditions. The method used to establish priorities in a hierarchy is known as an analytic hierarchy process. In this method, the decision maker carries out only simple pairwise comparison judgments, which are then used to develop overall priorities for ranking the alternatives.(author's abstract)
Twórcy
autor
- Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach
Bibliografia
- R. Janikowski, Wielokryterialny model decyzyjny jako narzędzie oceny oddziaływania projektowanej działalności człowieka na środowisko, Katowice 1993
- R. Janikowski, Zarządzanie ekologiczne, Warszawa 1999
- J. Lipiec, Świat wartości. Wprowadzenie do aksjologii, Kraków 2001
- K. Wilber, Krótka historia wszystkiego, Warszawa 1997
- T. L. Saaty, The Analytic Hierarchy Process, New York 1980
- T. L. Saaty, The Analytic Network Process. Decision Making with Dependence and Feedback, Denver 1996
- T. L. Saaty, Fundamentals of Decision Making and Priority Theory with the Analytic Hierarchy Process, Denver 1994
- J. Kozielecki, Psychologiczna teoria decyzji, Warszawa 1977
- R. Janikowski, R. Kucharski, A. Sas-Nowosielska, Multi-Criteria and Multi-Perspective Analysis of Contaminated Land Management Methods, "Environmental Monitoring and Assessment" 2000 nr 60
- R. Janikowski, Multi-criteria decision-making for priority setting in environmental and health policy options, w: Environmental Health for All. Risk Assessment and Risk Communication for National Environmental Health Action Plans, red. D. Briggs, R. Stern, T.L. Tinker. Dordrecht 1999
- R. Janikowski, Wielokryterialny model decyzyjny jako narządzie oceny oddziaływania projektowanej działalności człowieka na środowisko, Katowice 1993
- Dokumenty końcowe Konferencji Narodów Zjednoczonych "Środowisko i Rozwój", Warszawa 1998
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171338039
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.