Cikličeskie izmeneniâ rashodov domohozâjstv-potrebitelej i demografičeskih faktorov v Latvii v 2004-2014 godah

• Autorzy: Wilhelma Nikitina

Warianty tytułu

Cyclical Changes of Households-Consumers Expenditures and Demographic Factors in Latvia in the Years 2004-2014

Cykliczne zmiany wydatków gospodarstw domowych konsumentów i czynników demograficznych na Łotwie w latach 2004-2014

• Języki publikacji: RU

Abstrakty

Od 1 maja 2004 r. Łotwa jest członkiem UE, toteż kwestia związana ze zmianami w sytuacji materialnej gospodarstw domowych w ciągu tych 10 lat stała się kluczowa. Głównym wskaźnikiem dobrobytu w UE są przeciętne miesięczne wydatki (ekwiwalenty) na jedną osobę w gospodarstwie domowym. W swym artykule autorka wykorzystuje dane z badań budżetów gospodarstw domowych wykonanych przez Główny Urząd Statystyczny Łotwy w okresie 2004-2012. Na podstawie uzyskanych wyników i analizy porównawczej tych danych można ustalić następujące główne zmiany: 1) przeciętne wydatki w ostatnich 10 latach na ogół się zwiększały, choć nieregularnie - gwałtownie wzrosły w latach 2004-2008, zwłaszcza w gospodarstwach domowych osób pracujących na własny rachunek i w gospodarstwach 1- i 2-osobowych; gwałtownie zmalały w latach 2009-2010, szczególnie w rodzinach z małymi dziećmi i w gospodarstwach domowych rodzin utrzymujących się z zasiłków; przedkryzysowy poziom wydatków nie został przywrócony; 2) zróżnicowanie gospodarstw domowych według poziomu konsumpcji, czego głównym powodem są stosunkowo niskie dochody i pogarszająca się sytuacja demograficzna w gospodarstwa domowych; 3) 10 lat członkostwa w UE nie wniosły nic do treści wydatków gospodarstw domowych; priorytetami gospodarstw nadal są wydatki na pokrycie podstawowych potrzeb, między innymi wydatki na żywność (stanowiące 29% ogółu wydatków), co świadczy o stosunkowo niskim poziomie wydatków ogółem na Łotwie; zbliżenie do poziomu UE może zająć co najmniej kolejne dziesięć lat. Na podstawie wyników analizy danych statystycznych autor artykułu opisuje główne zmiany dotyczące wielkości i struktury konsumpcji gospodarstw domowych (według kryteriów przeciętnych miesięcznych wydatków na jednego członka) na Łotwie po jej wstąpieniu do Unii Europejskiej (2004-2012). Podkreśla się zmiany w zależności między konsumpcją a demografią w gospodarstwach domowych oraz cyklicznym rozwojem gospodarczym tego okresu. (abstrakt oryginalny)

EN

Since 1st May 2004, Latvia is a member of the EU; therefore, the issue concerning changes of financial situation of households during these 10 years has become topical. The main index of welfare within the EU is the average monthly expenses (equivalents) per one person of household. The author in her article uses survey data on household budget, performed by the Central Statistical Bureau of Latvia during the period 2004-2012. On the grounds of summarisation and comparative analysis of these data, there could be established the following main changes: 1) the average expenditures of last 10 years have generally increased, but irregularly - they rapidly increased in 2004-2008, especially within households of self-employed persons and households of 1-2 persons; they sharply decreased in 2009-2010, especially in families with small children and households of families living on benefits, the pre-crisis level of expenditures was not revived; 2) the differentiation of households according to the level of consumption, the main reasons of which are the comparatively low income and worsening of demography within households; 3) 10 years of membership in the EU have given no contribution into the content of household expenditures; the priorities of households still are the payments for basic necessities, inter alia, food (constituting 29% of total expenditures), which is indicative of the comparatively low total level of expenditures in Latvia; approximation to the EU level could take at least ten more years. On the basis of the results of statistic data analysis, the author in her article describes the main changes concerning the volume and composition of household consumption (according to the criteria of average monthly expenses of one member) in Latvia after it had joined the European Union (2004-2012). She emphasises the changes of interrelationship between consumption and demographics within households and cyclic economic development of this period. (original abstract)

Słowa kluczowe

EN

Household expenditures; Demographic situation; Consumption in household

PL

Wydatki gospodarstw domowych; Sytuacja demograficzna; Konsumpcja gospodarstw domowych

• Czasopismo: Handel Wewnętrzny
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 4
• Strony: 213--229

Twórcy

autor

Wilhelma Nikitina

• Rezeknes Augstskola - Łotwa

Bibliografia

• Latvijas statistikas gadagrāmata, CSP. Rīga, 2013./ Statistical Yearbook of Latvia (2013). CSB of Latvia. Riga.
• Mājsaimniecības budžets 2004. un 2005.gadā; Mājsaimniecības budžeta pētījuma galvenie rezultāti 2006. un 2007. gadā; Mājsaimniecību budžetu apsekojuma galvenie rezultāti 2008., 2009., 2010., 2011. un 2012. gadā. Rīga /Household budget in 2004-2012. Statistical bulletin, CSB of Latvia, Riga.
• Konsumpcja w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (2007), red. naukowa: A. Dąbrowska, M. Janоś-Kresło, PWE, Warszawa.
• Nikitina, V. (2007), Inflācija kā makroekonomiskās nestabilitātes izpausme. Inflācija Latvijā. Rēzekne.
• Nikitina, V. (2006), Makroekonomika. Rēzekne.
• Nikitina, V. (2005 styczeń-luty), Ceny żywności po wejściu Łotwy do Unii Europejskiej, Handel Wewnętrzny, IRWiK, Warszawa.
• Бартенев, С. (2000), История экономических учений, Москва.
• Бурда, М., Виплош, Ч. (1998), Макроэкономика. Европейский текст, 2-ое изд., пер. с анг. Санкт-Петербург.
• Statistika,.http://csb.gov.lv) (просмотр 12.05.2014)
• Ziņojums par Latvijas tautsaimniecības attīstību (2004-2012), http://em.gov.lv) (просмотр 12.05.2014)
• Database, http://eu.europa.eurostat (epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/household_budget_sarveys/ Data/database) (просмотр 14.05.2014)
• http://banka.lv/publikācijas/makroekonomisko-norisu-apskats/4776, (просмотр 14.05.2014)
• https://www.swedbank.lv/zinas/14.05.2014) (просмотр 15.05.2014).