Kompetencje nauczyciela zreformowanej edukacji wczesnoszkolnej

• Autorzy: Urszula Gałęska

Warianty tytułu

Competences of Teachers in Reformed Infant Education

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Każda kolejna reforma systemu oświaty w Polsce, budzi nadzieję, że tym razem będzie ona efektywna, przynajmniej w odniesieniu do wybranych obszarów szkolnej rzeczywistości. Jednym z tych obszarów jest I etap kształcenia - edukacja wczesnoszkolna. Przyjęta do realizacji w roku szkolnym 2009/2010 i obowiązująca od 1 września 2009 roku, Podstawa Programowa dla I etapu edukacyjnego obejmującego klasy I-III szkoły podstawowej - Edukacja Wczesnoszkolna, opiera się na założeniach filozofii pragmatyzmu oraz wywodzącego się z niego progresywizmu, kierunku filozofii pedagogiki. Najistotniejsze jest to, że podstawą tego programu są zainteresowania i potrzeby dzieci w wieku wczesnoszkolnym, że odwołuje się on do ich doświadczeń, a także przygotowuje do życia w zmieniających się warunkach i sytuacjach otaczającej rzeczywistości. Z kolei materiał nauczania i uczenia się ma charakter interdyscyplinarny, zintegrowany. Przyjęte w podstawie programowej i materiałach edukacyjnych filozoficzne założenia i tendencje wyznaczają nauczycielowi edukacji wczesnoszkolnej określone zadania i funkcje oraz kompetencje. Praca pedagogiczna z dzieckiem w wieku wczesnoszkolnym spostrzegana jest obecnie w kontekście wiedzy, umiejętności i kompetencji nauczyciela. Zreformowana edukacja wczesnoszkolna opiera się na założeniu, że posiadane kompetencje nauczyciel klas I-III, wykorzystuje w tworzeniu możliwości, pobudzania, rozwijania i wspierania aktywności uczniów, w tym tak że dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Pojęcie kompetencji w polskiej i europejskiej pedagogice interpretowane jest w sposób niejednoznaczny. W dokumentach i materiałach dotyczących tego problemu proponuje się uznać za kluczowe, takie kompetencje, jak: kompetencje metodyczne, realizacyjne, postulacyjne, komunikacyjne, moralno-praktyczne, społeczne, interpretacyjne i techniczne. W literaturze przedmiotu wymienia się jeszcze inne, różne kompetencje w zależności od specjalności danej grupy nauczycieli. W tej sytuacji zasadnym wydaje się postawienie pytania: "Jakie kompetencje powinien posiadać nauczyciel zreformowanej edukacji wczesnoszkolnej?" Na tak sformułowane pytanie, spróbuję odpowiedzieć w niniejszym artykule w oparciu o aktualne dokumenty i materiały krajowe oraz Unii Europejskiej, zawierające wymagania w zakresie kompetencji (głównie kompetencji społecznych) w stosunku do obecnych, jak i przyszłych nauczycieli zreformowanej edukacji wczesnoszkolnej. (abstrakt oryginalny)

EN

Every reform of the educational system in Poland, is raising hope that this time it will be efficient, at least with reference to chosen areas of the school reality. A 1st phase of the education is one of these areas - preschool education. Introduced to the accomplishment in school year 2009/2010 and being in force for day 1. of September 2009, Programme Base for the educational 1st phase spreading through class I - of the III primary school - Earlyschool Education, is based on assumptions of philosophy of the pragmatism and coming from it progressivism - direction of philosophy of pedagogy. The fact that interests and needs of children are a base of this program in the pre-school education is most essential, that it is appealing to their experience, as well as is preparing for living in changing conditions and situations of surrounding reality. However material of the teaching and the learning has interdisciplinary, integrated character. The reformed early-school education is working on the assumption, that the teacher of class I-III had competencie, is exploiting pupils, including children in creating possibility, stimulating, developing and supporting the activity of children with special education needs. Comprehending competence in Polish and European pedagogy is being interpreted in the dubious way. They in documents and the materials concerning the ego of the problem propose to regard crucial, such competence as: competence methodological, connected with realization, postulating, communications, moral - practical, social, interpretative and technical. Other, different competence is still being listed in the literature on the subject depending on the group given to the speciality of teachers. In this situation seems to be justified putting a question: "What competence should a teacher of the reformed early-school education ha ve?" to the question this way worded, I will try to answer in the present article in leaning against valid documents and domestic and the European Union's materials, containing requirements in competence (mainly of social competence) towards current as well as future teachers of the reformed early-school education. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Jakość kadry nauczycielskiej; Reforma oświaty; Edukacja wczesnoszkolna

EN

Education; Quality of the teaching staff; Educational system reforms; Early childhood education

• Czasopismo: Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości
• Rocznik: 2012
• Tom: 19 (3) Zeszyty Pedagogiczno-Medyczne : Innowacyjność i Kreatywność w Pedagogice
• Strony: 197--209

Twórcy

autor

Urszula Gałęska

• Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa w Jeleniej Górze

Bibliografia

• [1] Adamek I., Podstawy edukacji wczesnoszkolnej, Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków 1997.
• [2] Chmielecka E., Kompetencje personalne i społeczne, aneks 6, [w:] Autonomia Programowa Uczelni, Ramy Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa 2010.
• [3] Dokument Europejski, Kompetencje nauczyciela w Unii Europejskiej, Bruksela 2005; Dokumentacja Biura Projektu pn.: "Równy start w przyszłość" - realizowanego w Szkole Podstawowej w Podgórzynie, współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Funduszu Społecznego (Kapitał Ludzki Narodowa Strategia Spójności).
• [4] Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, "Zeszyty Naukowe, Zeszyt 9: "W poszukiwaniu nowoczesnej szkoły", Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków 2005.
• [5] Gałęska U., Pedagogika dialogu podstawą edukacji wczesnoszkolnej, "Zeszyt Wydziału Humanistycznego. Konteksty Społeczno-Kulturowe Edukacji w Wymiarze Lokalnym i Ponadlokalnym", Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa w Jeleniej Górze, Jelenia Góra 2012.
• [6] Gruszczyk-Kolczyńska E., Komentarz do Podstawy Programowej Edukacji Wczesnoszkolnej, MEN, Warszawa 2009.
• [7] Juszkiewicz A., Went W., Program nauczania, Kształcenie zintegrowane w klasach 1-3, Wyd. Didasko, Warszawa 1999.
• [8] Kraśniewski A., Jak. przygotowywać programy kształcenia zgodnie z wymaganiami, wynikającymi z Krajowych. Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego?, MNiSW, Warszawa 2011.
• [9] Kwaśnica R., Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu, [w:] Pedagogika, t. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, PWN, Warszawa 2006.
• [10] Kwieciński B., Śliwerski Z. (red.), Pedagogika, t. 2, PWN, Warszawa 2006.
• [11] Niemierko B., Kształcenie szkolne Podręcznik, skutecznej dydaktyki, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007.
• [12] Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo "Żak", Warszawa 1996.
• [13] Podstawa Programowa Kształcenia Ogólnego dla Szkół Podstawowych, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 23.12.2008 r., Dz. U. Nr 4/2009 z dn. 15 stycznia 2009 r., I etap Edukacyjny: Klasy I-III, Edukacja Wczesnoszkolna.
• [14] Projekt Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Autonomia Programowa Uczelni, Ramy Kwalifikacyjne dla Szkolnictwa Wyższego, Warszawa 2010.
• [15] Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela.
• [16] Sterna D., Ocenianie kształtujące w praktyce, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2008.
• [17] Strykowski W., Strykowski J., Pielachowski J., Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań 2009.
• [18] Więckowski R., Pedagogika wczesnoszkolna, WSiP, Warszawa 1993.
• [19] Załącznik do rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dn. 17 stycznia 2012 r.