Konflikt w społeczeństwie a emocje człowieka

• Autorzy: Anna Adamus-Matuszyńska

Warianty tytułu

Conflict in Society and Human Emotions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Konflikt, zarówno jako zjawisko społeczne, jak i przedmiot badań naukowych, jest związany z emocjami. Rolę emocji w sytuacjach konfliktowych podkreśla wielu badaczy i analityków życia społecznego, wskazując na ich znaczenie jako bezpośrednich lub pośrednich przyczyn konfliktu, dostrzegając ich wpływ na przebieg konfliktu oraz oddziaływanie na zachowania ludzi, ale także na rozwiązanie konkretnego antagonizmu. Celem prezentowanego artykułu jest próba interpretacji teorii konfliktu z punktu widzenia socjologii emocji. Autorzy pracy Socjologia emocji dokonali analizy teoretycznej emocji w następujących, dość luźno dobranych, stanowiskach socjologicznych: teorii dramaturgicznych i kulturowych, teorii rytuału, interakcjonizmu symbolicznego, wymiany, strukturalnych i ewolucyjnych. Pominęli z nieznanych powodów teorie konfliktu. Dlatego pytaniem badawczym stawianym w artykule jest zagadnienie, w jakim stopniu teorie konfliktu wyjaśniają dynamikę emocjonalną oraz w jaki sposób emocje determinują wybuch i przebieg konfliktu. Bezpośrednim powodem analizy jest esej Dominique'a Moisiego pt. Geopolityka emocji. Autor stawia tezę, że nie można zrozumieć dzisiejszego świata, w tym istniejących konfliktów, bez analizy kształtujących go emocji. Dlatego próba socjologicznej konceptualizacji emocji w teorii konfliktu może być formą weryfikacji tez Moisiego. (abstrakt oryginalny)

EN

Conflict, as both a social phenomenon and a subject of scientific research, is deeply tied with emotions. The role of emotions in conflict situations is stressed by many researchers and analysts of social life, who distinguish their impact on direct and indirect causes of conflicts, on the conflict development, as well as, the conflict resolution. The main objective of the article is to interpret the theory of social conflicts by taking into account the concept of the sociology of emotions. The authors of the book "The Sociology of Emotions", J. H. Turner and J. E. Stets, made a theoretical analysis of emotions considering many sociological approaches. However, they left the theory of conflict out, without any explanation. As a result, the main research questions raised in the article are as follows: to what extent does the theory of conflict explain emotional dynamics; and how do emotions determine the degree of conflict explosion and its occurrence? The key reason to take a look as such an analysis was the book written by Dominique Moisi - The Geopolitics of Emotion. How Cultures of Fear Humiliation, and Hope Are Reshaping the World. The author assumes, that to understand the contemporary world and its conflicts, one must identify the meaning of emotions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teoria konfliktów; Sytuacje konfliktowe; Zachowania społeczne

EN

Conflict theory; Conflict situations; Social behaviour

• Czasopismo: Chorzowskie Studia Polityczne
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 6 Świat na początku XXI wieku : szanse, wyzwania i zagrożenia = World at the beginning of the XXI century : opportunities, challenges and threats
• Strony: 217--246

Twórcy

autor

Anna Adamus-Matuszyńska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Allport G., The nature of prejudice, Addison-Wesly, Cambridge MA 1954.
• Allred K.G., Złość i odwet w konflikcie. Znaczenie atrybucji, w: Rozwiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka, red. M. Deutsch, P.T. Coleman, Wyd. UJ, Kraków 2005.
• Azar E.E., The Management of Protracted Social Conflict. Theory and Cases, Dartmouth Publishing Company Ltd Aldershot, Aldershot 1990.
• Babiuch-Luxmoore J., Kościół i społeczeństwo w powojennej Europie Wschodniej, w: W biegu czy zawieszeniu? Ludzie i instytucje w procesie zmian, red. A. Frieske, W. Morawski, Wyd. Instytutu Socjologii UW, Warszawa 1994.
• Bauman Z., Życie na przemiał, Wyd. Literackie, Kraków 2004.
• Bauman Z., Płynna nowoczesność, Wyd. Literackie, Kraków 2006.
• Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla, Scholar, Warszawa 2002.
• Bernstein B., Socjolingwistyka a społeczne problemy kształcenia, w: Język i społeczeństwo, wybrał i wstępem opatrzył M. Głowiński, Czytelnik, Warszawa 1980.
• Białyszewski H., Teoretyczne problemy sprzeczności i konfliktów społecznych, PWN, Warszawa 1983.
• Boulding K.L., Future Directions in Conflict and Peace Studies, w: Conflict: Readings in Management and Resolution, red. J. Burton, F. Dukes, The Macmillan Press, London 1990.
• Collins R., Conflict Sociology. Toward an Explanatory Science, Academic Press, New York 1975.
• Collins R., Interaction Ritual Chains, "European Journal of Sociology", 2006, 47(3), s. 446-451.
• Coser L., Funkcje konfliktu społecznego, tłum. S. Burdziej, Zakład Wydawniczy "Nomos", Kraków 2009.
• Coser L., Społeczne funkcje konfliktu, w: Elementy teorii socjologicznych. Materiały do dziejów współczesnej socjologii zachodniej, PWN, Warszawa 1975.
• Deutsch M., The Resolution of Conflict. Constructive and Destructive Processes, Yale University Press, New Haven - London, s. 5-7.
• Deutsch M., Sprawiedliwość i konflikt, w: Rozwiązywanie konfliktów. Teoria i praktyka, red. M. Deutsch, P.T. Coleman, Wyd. UJ, Kraków 2005.
• Ekman P., Friesen W.V., Constants across cultures in the face of emotion, "Journal of Personality and Social Psychology", 1971, 17, s. 124-129.
• Hirszowicz M., Stąd ale dokąd. Społeczeństwo u progu nowej ery, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2007.
• Jasińska-Kania A., Socjologiczne odkrywanie emocji, "Kultura i Społeczeństwo", 2006, r. L, nr 1-2.
• Jasińska-Kania A., Trzy podejścia do źródeł konfliktów etnicznych i narodowych, w: Trudne sąsiedztwa. Z socjologii konfliktów narodowościowych, red. A. Jasińska-Kania, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa 2001.
• Kemper T.D., How many emotions are there? Wedding the social and the Autonomic Components, "American Journal of Sociology", 1987, nr 93.
• Kossowska M., Emocja a uprzedzenia, czyli jakie emocje wzmacniają, a jakie osłabiają siłę uprzedzeń u osób autorytarnych, w: Konflikty międzygrupowe. Przejawy, źródła i metody rozwiązywania, red. K. Skarżyńska, U. Jakubowska, J. Wasilewski, Wyd. Academica SWPS, Warszawa 2007.
• Kozielcki J., Nadzieja - klucz do sztuki życia, "Nauka", 2009, nr 2, s. 7-14.
• Maruszewski T., Psychologia poznania. Sposoby rozumienia siebie i świata, Gdańskie Wyd. Psychologiczne, Gdańsk 2003.
• Miller W.I., Humiliation: And other essays on honor, social discomfort, and violence, Cornell University Press, Ithaca, NY 1993.
• Moisi D., Geopolityka emocji, WN PWN, Warszawa 2012.
• Psychologia. Podręcznik akademicki, red. J. Strelau, D. Doliński, Gdańskie Wyd. Psychologiczne, Gdańsk 2008.
• Schellenberg J.A., The Science of Conflicts, Oxford University Press, New York - Oxford 1982.
• Simmel G., Conflict. The Web of Group-Affiliation, The Free Press, New York - London 1955.
• Simmel G., Socjologia, WN PWN, Warszawa 2005.
• Simmel G., Spór, w: G. Simmel, Pisma socjologiczne, Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.
• Sites P., Needs as Analogues of Emotions, w: Conflict: Human Needs Theory, red. J. Burton, St. Martin Press-Macmillan, New York - London 1990.
• Szacki J., Historia myśli socjologicznej, wydanie nowe, WN PWN, Warszawa 2002.
• Sztompka P., Wprowadzenie, w: Socjologia codzienności, red. P. Sztompka, M. Boguni-Borowska, Wyd. Znak, Kraków 2008.
• Turner J.H., Struktura teorii socjologicznej, PWN, Warszawa 1985.
• Turner J.H., Struktura teorii socjologicznej, wydanie nowe, WN PWN, Warszawa 2006.
• Turner J.H., Stets J.E., Socjologia emocji, WN PWN, Warszawa 2009.
• Wojcieszke B., Procesy oceniania ludzi, Wyd. Nakom, Poznań 1991.