Rozwój kwestii kurdyjskiej na Bliskim Wschodzie

• Autorzy: Tomasz Berg

Warianty tytułu

Development of the Kurdish Issue in the Near East

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Mapa polityczna Bliskiego Wschodu zawdzięcza wiele ze swojego dzisiejszego kształtu realizacji własnych potrzeb przez europejskie mocarstwa. Granice rzadko pokrywają się z naturalnymi podziałami plemiennymi, kulturowymi lub etnicznymi. W rezultacie takie określenia, jak Syryjczyk, Irańczyk, Irakijczyk, Egipcjanin lub Libańczyk odnoszą się bardziej do obywatelstwa niż narodowości, a państwa oraz mieszkańcy regionu muszą zmagać się z licznymi napięciami z tego powodu. Jedną z przyczyn powstawania napięć w regionie są problemy związane z ludnością kurdyjską, które nazywane są wspólnie kwestią kurdyjską. Można wyróżnić kilka czynników, leżących u podstaw kwestii kurdyjskiej. Po pierwsze, mimo że Kurdowie są jednym z liczniejszych narodów na Bliskim Wschodzie nie mają oni własnego państwa. Po drugie, jest to ludność świadoma swojej odrębności i zdeterminowana do tego, by walczyć o swoje prawa. Po trzecie, Kurdowie, jako stosunkowo silna mniejszość narodowa, często są instrumentalnie wykorzystywani do wywierania nacisku na państwa, które zamieszkują. Kwestię kurdyjską starają się wykorzystać w swojej polityce zagranicznej zarówno państwa regionu, jak i mocarstwa spoza Bliskiego Wschodu. Po czwarte, tereny zamieszkane przez ludność kurdyjską (Kurdystan) są wyjątkowo atrakcyjne ze względów gospodarczych i politycznych. Mają one strategiczne położenie pomiędzy państwami o dużym znaczeniu dla świata zachodniego oraz są zasobne w dwa cenne surowce: ropę naftową i wodę. Wbrew pozorom, to woda może się okazać w przyszłości ważniejszym zasobem. Część badaczy przewiduje, że będzie ona przedmiotem, o który na Bliskim Wschodzie będą się toczyć najzacieklejsze wojny. Realizowany od 30 lat w kurdyjskiej części Turcji projekt GAP ("Guneydogu Anadolu Projesi", czyli Południowo-Wschodni Projekt Anatolijski), którego celem jest budowa systemu tam na Tygrysie i Eufracie , już teraz budzi olbrzymie kontrowersje w kraju i w państwach sąsiadujących. Inne minerały występujące w znacznych ilościach na obszarze Kurdystanu to węgiel, miedź, złoto oraz wapień.

EN

For a long time the Kurds have been a signifi cant element of striving for dominance in the Near East. The mountainous areas of Kurdistan became the natural border of infl uences of various world powers. In the past, the Persian and the Ottoman people on the one hand used the Kurds against each other, on the other hand they cooperated pacifying the rebelling Kurdish tribes. In the 20th century new players joined the rivalry, also outside the Near East. Dispersion of the Kurdish people after World War I among four countries led to new divisions and different interests of the Kurds inhabiting particular countries. The Kurdish problem is very complex. It has an external dimension, which may be noticed in the great number of subjects directly engaged, and internal dimension, refl ected in dispersion of the Kurdish people as well as multithreading of the problem. Complexity is the key feature of the discussed issue and the main topic of this text - on the one hand it hampers settlement of the problem, on the other hand it shows that a great number of tensions would disappear if the problem was solved. To understand it better, it is worth to learn the Kurds' characteristics, their division into particular groups and their position in the regional international relations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Mniejszości narodowe; Konflikty etniczne

EN

Ethnic minority; Ethnic conflicts

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2013
• Tom: 47
• Numer: nr 1
• Strony: 209--232

Twórcy

autor

Tomasz Berg

Bibliografia

• T. Aaron, A. Hussein, A. Wolf, Water in the Middle East: A Geography of Peace, Austin 2010, s. 1.
• About GAP, Ministerstwo Rozwoju Południowo-Wschodniej Anatolii, http://www.gap.gov.tr/about-gap/history-of-gap (02.05.2010).
• Doing Business and Investing in Kurdistan Guide, International Business Publications, Washington 2011, s. 9.
• G. Chaliand, A People Without a Country: The Kurds and Kurdistan, Northampton 1993, s. 262.
• http://encyklopedia.pwn.pl
• http://www.britannica.com (22.03.2010).
• http://www.britannica.com/EBchecked/topic/325225/Kurdish-language (23.03.2010).
• The Cultural Situation of the Kurds, Rada Europy, http://assembly.coe.int/Main.asp?link=/Documents/WorkingDocs/Doc06/EDOC 11006.htm (17.05.2012).
• W. Jabłonowski, Pamiętnik z lat 1851-1893, Wrocław 1967, s. 53-54.
• M.M. Gunter, The Kurds Ascending. The Evolving Solution to the Kurdish Problem in Iraq and Turkey, New York 2008, s. 2.
• A.R. Ghassemlou, Kurdystan i Kurdowie, Warszawa 1969, s. 35.
• A. Grgies, Sprawa kurdyjska w XX wieku. Warszawa 1997, s. 9.
• M. Van Bruinessen, Agha, Shaikh and State, London 1992, s. 122;
• L. Dzięgiel, Węzeł Kurdyjski, Kultura, Dzieje, Walka o przetrwanie, Kraków 1992, s. 59.
• Labour Claims Its Actions Are Lawful While it Bombs Iraq, Starves Its People and Sells Arms to Corrupt States, Johnpilger.com, http://www.johnpilger.com/articles/labour-claims-its-actions-are-lawful-while-it-bombs-iraq-strarves-its-people-and-sells-arms-to-corrupt-states (11.05.2010).
• D. Pipes, Syria Beyond the Peace Process, "Policy Papers" 1996, nr 40, s. 1.
• O. Taspinar, Kurdish Nationalism and Political Islam in Turkey: Kemalist Idenlity in Transition, London 2004, s. 188.
• U. Ozdag, Turkiye Kuzey Irak, Ankara 1999, s. 36.
• S. Ozel, Of Not Being a Lone Wolf: Geography, Domestic Plays, and Turkish Foreign Policy in the Middle East, w: G. Kemp, J.G. Stein (red.), Powder Keg in the Middle East: the Struggle for Gulf Security, Washington 1995, s. 178.
• K. Kirisci, G.M. Winrow, The Kurdish Question and Turkey: an Example of a Trans-State Ethnic Conflict, London 1997, s. 159-160.
• B. Maddy-Weitzman, Middle East Contemporary Survey, Tel Awiw 1997, t. 21, s. 387.
• H. Barkey, Kurdish Geopolitics, "Current History" 1997, nr 96, s. 1-5.
• Threats And Responses: Ankara; Turkish Depulies Refuse to Accept American Troops, "New York Times", http://www.nytimes.eom/2003/03/02/world/threats-and-responses-ankara-turkish-deputies-refuse-to-accept-american-troops.html?pagewanted=all&src=pm (23.05.2012).
• http://www.sfgate.eom/egi-bin/article.egi7fAc/a/2003/03/02/MN71444.DTL (19.05.2012).
• The US Faited Policy towards the Kurds, "The Kurdistan Tribune", http://kurdistantribune.com/2011/us-failed-policy-towards-kurds (19.05.2012).
• Q. Lawrence, Kurdish Green Line, Turkish Red Line, "Middle East Research and Information Project", http://www.merip.org/mero/mero031105 (02.06.2012).
• MIT Boss Secretly Yisiled Barzani in Erbil, "The New Anatolian" z 23 listopada 2005 r.
• Iraq: U.S.-Turkey Relations, "Council on Foreign Relations", http://www.cfr.org/iraq/iraq-us-turkey-relations/p7795 (23.05.2012).
• US Congress Panel Accuses Turkey of Armenian 'Genocide', BBC, http://news.bbc.co.Uk/2/hi/855 0765.stm (11.04.2010).
• Rice Wams Turkey Shotild Not Intervene in Northern Iraq, "Hurriyet" z 25 października 2007 r.
• Turkey Vows Incursion Into Northern Iraq, After the Blast, "Turkish Daily News" z 25 maja 2007 r.
• Iraq: Kurds Warn Against Delaying Kirkuk Referendum, "RFERL", http://www.rferl.org/content/article/1073445.html (20.05.2012).
• Kirkuk, Global Security.org, http://www.globalsecurity.org/military/world/iraq/kirkuk.htm (06.06. 2012);
• M. Charountaki, The Kurds and US Foreign Policy: International Relations in the Middle East since 1945, London 2010, s. 235.
• The US Had Substantial Intelligence that the Turks Were in Activity Against the Local Leadership, "The Washington Times" z 8 lipca 2003 r.
• J.R. Hiltermann, Revenge of the Kurds: Breaking Away from Baghdad, "Council on Foreign Relations", http://www.foreignaffairs.com/articles/138359/joost-r-hiltermann/revenge-of-the-kurds (20.03.2013).
• C. Morris, The New Turkey, London 2005, s. 203.
• W. Hale, Turkey, the Middle East and the Gulf Crisis, "International Affairs" 1992, t. 68, nr 4, s. 682.
• F. Alacam, Turkish-Syrian Relations, "Turkish Review of the Middle East Studies" 1994/95, nr 8, s. 14.
• K. Koivunen, The Invisible War in North Kurdistan, Helsinki 2002, s. 112.
• C. Kutschera, Mad Dreams of Independence: The Kurds of Turkey and the PKK, "Middle East Report" 1994, nr 189, s. 14.
• J. Hackett, The Militaty Balance 2010, London 2010, s. 69.
• P.K. Robins, Turkish foreign Policy Since 2002: Between a 'Post-Islamist' Government and a Kemalist State, "International Affairs" 2007, nr 83, s. 289-304.
• UNHCR, http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/page?page=49e486a76&submit=GO (12.02.2012);
• P. Ali, M. Lynch, Slaleless Kards in Syria, Refugees International, s. 1, http://www.refintl.org/sites/default/files/BuriedAlive.pdf (07.09.1912).
• Syria, the Silenced Kitrds, Humań Rights Watch, http://www.hrw.org/reports/1996/Syria.htm (14.05.2012).
• J. Hemming, Kurd Militants Threaten Turkey if it Enters Syria, "Reuters" z 22 marca 2012 r" http:// www.reuters.com/article/2012/03/22/us-syria-turkey-kurds-idUSBRE82L0UH20120322 (22.06.2012).
• Syrian Kurds to Protest Despite Granting of Citizenship, "Monsters and Critics", http://news.monster-sandcritics.com/middleeast/news/article_1631462.php/Syrian-Kurds-to-protest-despite-granting-of-citizen-ship (11.03.2011).
• E. Schmitt, CIA Said to Aid in Steering Arms to Syrian Opposition, "The New York Times" z 21 czerwca 2012 r, http://www.nytimes.com/2012/06/21/world/middleeast/cia-said-to-aid-in-steering-arms-to-syrian-rebels.html?pagewanted=all (22.06.2012).
• Iraq's Kurds Support Relations With Israel, Massoud Barzani, eKurd, http://www.ekurd net/mismas/articles/misc2005/6/independentstatel87.htm (11.05.2012).
• S. Baig, A Clean Break of Israel, "Asia Times", http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/FF30Ak07.html (11.05.2010).
• A. Barron, US and Israeli Jews Express Support for Kurdish Refugees, "Washington Report of Middle East Affairs" 1991, s. 64.
• M. Zaken, The Turkish Incursion Into Iraq, "Haaretz" z 26 marca 1995 r.
• J. Washburn, Power Bloc: Turkey and Israel Lock Arms, "The Progressive Magazine" 1998, nr 12,
• S. Minasian, The Israeli-Kurdish Relations, "21-st Century" 2007, nr 1, s. 26.
• M.B. Cohen, A Second Fateful Triangle, "Global Dialogue Journal" 2007, nr 3-4, s. 1.
• Mignews, www.mignews.com/news/scandals/world/041205_200521_87768.html (12.04.2010).
• C. Rice, Rethinking the National Interest: American Realism for a New World, "Foreign Affairs" 2008, nr 4, s. 1.
• Presidents FY'92 Security Assistance Reąuest, Hearing of the White House Foreign Affairs Committee with Defense Department Personnel, 19.03.1991.
• Kurdistan in the Time of Saddam Hussein, Flearing of the Senate Committee on Foreign Relations, CIS-nr: 91-S382-17, listopad 1991 r.
• President Barzani Meets Turkey s Prime Minister and foreign Minister in Ankara, KRG, www.krg.org/articles/detail.asp?smap=02010100&lngm=12&mr=223&am=35401 (03.05.2012).
• Iraq Kurds Protest Against Government in Nawroz Celebrations, Alsumaria TV, www.alsumaria.tv/news/39497/iraq-kurds-protest-against-govemment-in-nawroz-ce (05.05.2012).
• N. Burns, US Department of State Daily Press Briefing, 25.04.1995, www.hri.org/news/usa/std/1995/95-04-25.std (19.04.2010).
• Annual Report on Syria Covering Events from January - December 2002, London 2002.
• CIA Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook (24.05.2012).
• Islamic Republic Ignores and Violate International Laws, KurdishMedia.xom, http://www.pdki.org/ articles/l-578-35.htm (26.02.2009).
• Kurdish Militants' Other Front: Iran, "The New York Times", http://www.nytimes.com/2007/10/22/world /africa/22iht-kurds. 5.8006659.html?pagewanted=all (29.05.2012).
• The New US Administration Practices an Old Policy Toward the Kurds, Kurdish National Congress of North America, www.kncna.net/20090225-PRTheNewUSadministrationPracticeTtowardKurds.pdf (29.05.2012).
• K. Katzman, Iran: US Concerns and Policy Responses, "CRS Report for Congress", Washington 2010, s. 48.