Międzynarodowa współpraca w zwalczaniu terroryzmu po 11 września 2001 roku

• Autorzy: Marek Madej

Warianty tytułu

International Cooperation in Fighting Terrorism aft er September 11, 2001

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zamachy skrajnie fundamentalistycznego sunnickiego ugrupowania Al-Kaida z 11 września 2001 r. w Nowym Jorku i Waszyngtonie stanowiły najtragiczniejsze w dotychczasowej historii ataki terrorystyczne, o czym decydowała zarówno liczba ofiar (2751 zabitych), jak i skala zniszczeń materialnych oraz zakres oddziaływania psychologicznego. Zrozumiałe więc, iż spowodowały głębokie przekształcenia rzeczywistości międzynarodowej, zwłaszcza że wymierzone były przeciw Stanom Zjednoczonym, najpotężniejszemu militarnie, najbardziej wpływowemu mocarstwu globu po "zimnej wojnie". W ich rezultacie walka z terroryzmem, wcześniej stanowiąca przedmiot relatywnie intensywnej kooperacji międzynarodowej, ale raczej o znaczeniu drugorzędnym, stała się w pierwszej dekadzie XXI wieku jednym z najważniejszych zagadnień współpracy w sferze bezpieczeństwa. Większość państw świata zgodziła się wówczas wesprzeć Stany Zjednoczone w ich walce z terroryzmem. W opinii zaś władz tego kraju, podobnie jak znacznej części jego partnerów, zagrożenie to, zważywszy na swoją dowiedzioną przez zamachy z 11 września intensywność i bezpośredniość, wymagało wyjątkowej mobilizacji międzynarodowej oraz zastosowania bardziej niż dotąd zdecydowanych i zróżnicowanych środków zapobiegawczych. Konsekwencją było nie tylko nasilenie prowadzonej na różnych płaszczyznach międzynarodowej walki z terroryzmem w okresie po 2001 r., lecz też uznanie stopnia zaangażowania w jej prowadzenie za swoiste kryterium oceny i wyznacznik pozycji międzynarodowej poszczególnych państw, czynnik decydujący o ich znaczeniu w świecie. (fragment tekstu)

EN

In the article the author discusses the course and main forms of international cooperation in the fi ght against terrorism aft er September 11, 2001; he attempts to defi ne its specifi c character, as well as the most durable and valuable achievements in this field. Moreover, effectiveness of cooperation between countries in combating terrorism and its impact on widely understood international stability are evaluated. In order to introduce in a way a discussed subject, the most important forms of international cooperation in fighting terrorism, which had been undertaken prior to September 11, 2001, are presented together with significance that international cooperation in global and regional dimension had then. Next, the author concentrates on efforts to counteract terrorism made by "international community" aft er attacks on New York and Washington, starting with legal initiatives (new international regulations) and initiatives in institutional dimension (new international bodies which specialize in fighting terrorism). Special attention is paid to measures taken by the UN, and the relatively greatest impact they had on fighting terrorism. Th e article also discusses closer international military cooperation if it comes to fighting terrorism aft er September 11, 2001, and concentrates on the role of the USA as its main initiator and participant. In this context, the nature, course and consequences of the Global War on Terrorism (GWOT) announced by the USA are analyzed. Furthermore, main forms and signs of international cooperation are presented, as to technical and operational level of fighting terrorism, i.e. intelligence, police and judicial cooperation, as well as cooperation in the field of counteracting terrorism financing. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zwalczanie terroryzmu; Terroryzm międzynarodowy; Współpraca międzynarodowa

EN

Combating terrorism; International terrorism; International cooperation

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2012
• Tom: 46
• Numer: nr 2
• Strony: 83--106

Twórcy

autor

Marek Madej

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Barack Obama's Statement on Osama bin Laden's Death, 2 maja 2011 r., http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/barackobama/8487354/Osama-bin-Laden-killed-Barack-Obamas-speech-in-full.html.
• M. Scheuer, Marching Toward Hell. America and Islam after Iraq, New York 2008.
• The International Encyclopedia of Terrorism, Chicago 1998
• B. Hoffmann, Oblicza terroryzmu, Warszawa 1998
• Ch. Harmon, Terrorism Today, London 2000.
• P. Durys, F. Jasiński, Unia Europejska wobec terroryzmu, "Sprawy Międzynarodowe" 2002, nr 2;
• D. Szlachter, Walka z terroryzmem w Unii Europejskiej. Nowy Impuls, Toruń 2006
• M. Madej, Międzynarodowy terroryzm polityczny, Warszawa 2001
• T. Aleksandrowicz, Terroryzm międzynarodowy, Warszawa 2008
• I. Popiuk-Rysińska, Rada Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych wobec terroryzmu międzynarodowego, w: E. Haliżak, R. Kuźniar (red.), Prawo, instytucje i polityka w procesie globalizacji, Warszawa 2005
• G. Nesi (red.), International Cooperation in Counter-Terrorism. The United Nations and Regional Organizations in the Fight Against Terrorism, Aldershot 2006.
• Rezolucja RB ONZ nr 1540 (2004 r.), dotycząca groźby uzyskania przez terrorystów broni masowego rażenia
• Rezolucja RB ONZ nr 1624 (2005 r.) w sprawie przeciwdziałania podżeganiu i zachęcaniu do terroryzmu
• Rezolucja RB ONZ nr 1963 (2010 r.) o rozwoju zdolności państw do zwalczania terroryzmu.
• S. Pawlak, Organizacja Narodów Zjednoczonych wobec międzynarodowego terroryzmu, w: J. Symonides (red.), Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, Warszawa 2006
• E. Rosand, Resolution 1373 and the CTC: The Security Council Capacity Building, w: G. Nesi (red.), International Cooperation in Counter-Terrorism. The United Nations and Regional Organizations in the Fight Against Terrorism, Aldershot 2006 s. 81-89.
• B. Bolechow, Terrorism as a Factor Destabilizing International Community, w: R. Stemplowski (red.), Transnational Terrorism in the World System Perspective, Warszawa 2002, s. 138-141.
• W. Laquer, No End to War. Terrorism in the Twenty-First Century, New York 2003, s. 98-119.
• J. Wanandi, A Global Coalition against International Terrorism, "International Security" 2002, t. 26, nr 4.
• B. Buzan, Will the 'Global War on Terrorism ' be the New Cold War?, "International Affairs" 2006, t. 82, nr 6.
• S.G. Jones, In the Graveyard of Empires, New York 2009;
• M. Madej, Czy w tym tunelu jest światło? Operacja ISAF na tle klasycznych koncepcji zwalczania partyzantki, w: W. Sokała, B. Zapała (red.), Asymetria i hybrydowość - stare armie wobec nowych konfliktów, Warszawa 2011.
• M. Madej, Zagrożenia asymetryczne bezpieczeństwa państw obszaru transatlantyckiego, Warszawa 2007, s. 193.
• Iraq Index, http://www.brookings.edu/iraqindex
• A.P. Schmid, R. Singh, Measuring Success and Failure in Terrorism and Counter-terrorism, w: A.P. Schmid, G.F. Hindle (red.) After the War on Terror. Regional and Multilateral Perspectives on Counter-terrorism Strategy, London 2009, s. 35; M. Howard, A Long War?, "Survival" 2006, t. 48, nr 4.
• S.R. David, Fatal Choices, Israel's Policy of Targeted Killings, BE-SA Center for Strategic Studies Mideast Security and Policy Studies nr 51, Ramat Gan 2002.
• Report of the Special Rapporteur on Extrajudicial, Summary or Arbitrary Executions, 28 May 2010 (A/HRC/14/24/Add.6).
• A. Spencer, Counter-Terrorism in New Europe, "International Public Policy Review" 2006, t. 2, nr 2, s. 94-98.
• D. Reveron, Old Allies, New Friends: Intelligence-Sharing in the War on Terror, "Orbis" 2006, t. 50,
• nr 3.
• J. Lewis, M. DeRosa, Intelligence, w: J. Smith, T. Sanderson (red.), Five Years After 9/11, Washington 2006, s. 26-33.
• M. Płachta, P. Wojnowski, Amerykańsko-europejska walka z terroryzmem: razem mimo różnic, "Zeszyty Akademii Dyplomatycznej" 2004, nr 18.
• J. Symonides, Debates and Controversies Concerning International Legal Aspects of the Struggle against Terrorism, "Żurawia Papers", Warsaw 2008, t. 11.
• M. Serrano, The Political Economy of Terrorism, w: J. Boulden, T. Weiss (red.), Terrorism and the UN, Bloomington 2004, s. 201.
• International Standards on Combating Money Laundering and the Financing of Terrorism & Proliferation. The FATF Recommendations, FATF Secretariat - Paris, luty 2012 r., www.fatf-gafi.org.
• Traktaty Rzymskie
• M. Marcinko, ONZ wobec terroryzmu międzynarodowego, Kraków 2008 r., s. 27.
• M.J. Peterson, Using the General Assembly, w: J. Boulden, T. Weiss (red.), Terrorism and the UN Before and After September 11, Bloomington 2004, s. 175-177