Pedagogika społeczna. Podstawowe pojęcia i definicje

• Autorzy: Paweł Czarnecki

Warianty tytułu

Social pedagogy. Basic notions and definitions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pedagogika społeczna wchodzi w skład pedagogiki ogólnej, aby zatem zrozumieć, czym owa pedagogika jest, należy przede wszystkim wyjaśnić znaczenie pojęcia "pedagogika". Otóż pojęcie to ma dwa podstawowe znaczenia: "teoretyczne" oraz "praktyczne". W znaczeniu "teoretycznym" oznacza ono teorię wychowania, a więc naukę o wychowaniu, której celem jest zrozumienie procesu wychowania oraz czynników wywierających wpływ na ten proces. W znaczeniu "praktycznym" przez "pedagogikę" rozumiemy ogół działań wychowawczych, stosowanych w celu kierowania procesem wychowawczym w pożądanym kierunku. Mówiąc o działaniach pedagogicznych, nie mamy rzecz jasna do czynienia z działaniami z dziedziny teorii wychowania, gdyż wówczas sformułowanie to byłoby wewnętrznie sprzeczne, lecz ogół umiejętności praktycznych stosowanych w codziennej pracy przez pedagogów - praktyków. Niektórzy autorzy rozróżniają terminy "pedagogika" i "pedagogia". Według A. Radziewicza- Winnickiego, pojęcie "pedagogia" - to "zespół środków i metod wychowania stosowanych przez nauczycieli" i odnosi się do "paradygmatu edukacyjnego, który może przybierać postać doktryny pedagogicznej, ideologii edukacyjnej bądź ukrytego programu wychowawczego (np. szkoły)". Z rozróżnienia tego wynika, że także wśród profesjonalistów zajmujących się zawodowo pedagogiką społeczną można dokonać podziału na teoretyków, czyli naukowców specjalizujących się w badaniach z dziedziny nauki o wychowaniu, oraz praktyków. Do tej drugiej grupy oprócz pedagogów zatrudnionych w różnych placówkach wychowawczych należy zaliczyć również nauczycieli, bowiem to właśnie oni poprzez szkoły mają istotny wpływ na funkcjonowanie dzieci i młodzieży w środowisku społecznym [Radlińska, 1961], [Kamiński, 1982], [Pilch, Lepalczyk, 1995], [Śliwerski, 2006]. (fragment tekstu)

EN

Showing the direction, setting a certain aim and giving support to achieve it, is the essence of pedagogy. Here it is assumed that both sides of the upbringing process have accepted this aim, that is, both charge and tutor whose task is, as the upbringing process proceeds, only to "accompany" his charge in achieving aims which he accepts as his own. Running direct educational activities is not an aim of social pedagogy in practice, but solving definite problems connected with a social life, such as problems of poverty and social exclusion. That is why the special object of interest of social pedagogy is social assistance, social work and broadly comprehended social protective activities.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pedagogika

EN

Pedagogy

• Czasopismo: Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 1
• Strony: 389--414

Twórcy

autor

Paweł Czarnecki

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Bibliografia

• Aronson, E. 1977. Człowiek, istota społeczna, PWN, Warszawa.
• Cichosz, M. 2006. Pedagogika społeczna w latach 1945-2005. Rozwój, obszary refleksji i badań, koncepcje, Toruń.
• Czapów, Cz., Jedlewski, S. 1971. Pedagogika resocjalizacyjna, PWN Warszawa.
• Dąbrowski, Z. 2006. Pedagogika opiekuńcza w zarysie, UMW, Olsztyn.
• Danilewicz, W., Izdebska, J., Krzesińska-Żach, B. 1995. Pomoc dziecku i rodzinie w środowisku lokalnym, Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok.
• Durka, G. 2009. Środowisko wychowawcze, hasło w: Encyklopedia filozofii wychowania, S. Jedynak, J. Kojkoł (red.), Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz.
• Dykcik, W. 2001. Pedagogika specjalna, UAM, Poznań.
• Frąckowiak, T. (red.). 1996. Koncepcje pedagogiki społecznej, Poznań.
• Grzędzińska, A., Majdziński, K., Sulowska-Bramasole, A. (red.). 2010. Ubóstwo i wykluczenie. Wymiar ekonomiczny, społeczny i polityczny, Warszawa.
• Jarosz, E. Wysocka, E. 2006. Diagnoza psychopedagogiczna, Wydawnictwo Żak, Warszawa.
• Kamiński, A. 1982. Funkcje pedagogiki społecznej, PWN, Warszawa.
• Łapińska, R. 1966. Psychologia wieku dorastania, PWN, Warszawa.
• Lepalczyk, I., Badura, J. (red.). 1987. Elementy diagnostyki pedagogicznej, PWN, Warszawa.
• Łobocki, M. 2006. Metody i techniki badań pedagogicznych, Impuls, Warszawa.
• Łobocki, M. 2008. Teoria wychowania w zarysie, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
• Matuszyk, A. 2008. Pedagogika turystyki, w: Turystyka w naukach humanistycznych, R. Winiarski (red.), PWN, Warszawa.
• Murynowicz-Hetka, E. (red.). 1998. Pedagogika społeczna i praca socjalna: przegląd stanowisk i komentarze, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
• Pilch, T. 2003. Bezradność pedagogiki wobec rzeczywistego świata, "Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze" nr 3.
• Pilch, T. Lepalczyk, I. 1995. Pedagogika społeczna, Wydawnictwo Żak, Warszawa.
• Pilch, T., Lepalczyk, I. 1995. Pedagogika społeczna: człowiek w zmieniającym się świecie, Warszawa.
• Pytka, L. 2001. Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne, WAPS, Warszawa.
• Radlińska, H. 1961. Pedagogika społeczna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Rodziewicz-Winnicki, A. 2008. Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Śliwerski, B. 2006., Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, T. 1. i 2., Gdańskie Wydawnictwo. Psychologiczne, Gdańsk.
• Surzykiewicz, J. 2003. Człowiek w sytuacjach kryzysowych w aspekcie zadań i granic pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, "Problemy Opiekuńczo-wychowawcze" nr 4.
• Szacka, B. 2003. Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Szczerba, W. 1966. Pedagogika wojskowa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa.
• Sztompka, P. 2002. Socjologia. Analiza społeczeństwa, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Turos, L. 1999. Pedagogika ogólna i subdyscypliny, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
• Węgliński, A. 2002. Urbanizacja, hasło w: Encyklopedia socjologii, t. 4, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Wirth, L. 1938. Urbanism as a Way of Life, American Journal of Sociology, nr 44.
• Wroczyński, R., Pilch, T. (red.). 1974. Metodologia pedagogiki społecznej, Ossolineum, Wrocław.
• Wroczyński, R. 1966. Pedagogika społeczna, PWN, Warszawa.
• Ziółkowski, M. 1965. Urbanizacja, miasto, osiedle. Studia socjologiczne, PWN, Warszawa.