"Nieznośny ciężar historii?" Dyskurs środkowoeuropejski od lat osiemdziesiątych do współczesności

• Autorzy: Agata Stolarz

Warianty tytułu

Unbearable Burden of History? Central European Discourse from the 80's until the Present Day

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wraz z powołaniem Grupy Wyszehradzkiej uzasadnione wydawało się oczekiwanie na ich urzeczywistnienie: intelektualny koncept Europy Środkowej, oparty na wspólnej tożsamości kulturowej, został przemianowany w polityczne działanie. O ile można spierać się o jakość współpracy państw V4 do 2004 roku, o tyle po tej dacie - słyszy się o niej coraz rzadziej. Podobnie jak o jej podstawach - intelektualnym dyskursie środkowoeuropejskim, mówi się o niej częściej jako o "relikcie pamięci", podając w wątpliwość jej polityczny i społeczny sens. Warto zatem zapytać, czy środkowoeuropejska tożsamość to tylko, parafrazując Kunderę, nieznośny ciężar historii, czy też jest wciąż aktualna, także w zintegrowanej, ale jednocześnie podzielonej Europie. (fragment tekstu)

EN

This article tackles an important subject for the contemporary identity of Central Europe - the discourse on the regional unity of this part of our continent. The author analyses the views of the key intellectuals of the Central Europe of the 80's and on their basis she draws conclusions concerning the existence of such an ideological community. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kraje postkomunistyczne; Kraje rozwijające się; Współpraca międzynarodowa; Historia Europy; Historia integracji europejskiej; Historia polityczna; Historia społeczno-gospodarcza

EN

Post-communist countries; Developing countries; International cooperation; History of Europe; History of European integration; Political history; Socio-economic history

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2013
• Numer: R. 11, z. 1
• Strony: 23--39

Twórcy

autor

Agata Stolarz

• Instytut Europy Środkowo-Wschodniej; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, doktorantka

Bibliografia

• Ash T. G., Czy Europa Środkowa istnieje?, tłum. J. Anders, "Zeszyty Literackie", nr 17, 1987.
• Ash T. G., Mitteleuropa?, "Daedalus", vol. 119, no. 1, 1990.
• Bakuła B., Tomáša Garrigue'a Masaryka idea Słowiańszczyzny i Europy w latach 1895-1918, w: Idee wspólnotowe Słowiańszczyzny, red. A. W. Mikołajczak, W. Szulc, B. Zieliński, Poznań 2004.
• Balach J., Idea środka a tożsamość czeskiej kultury, w: Kundera. Materiały z sympozjum zorganizowanego w Katowicach w dniach 25-26 kwietnia 1986 r., red. J. Illg, Londyn 1988.
• Bielik-Robson A., Europa Środkowa - reaktywacja. Wokół "Niewdzięczności" Alaina Finkielkrauta, w: tejże, Romantyzm, niedokończony projekt. Eseje, Kraków 2008.
• Bielik-Robson A., Wokół "Niewdzięczności" Alaina Finkielkrauta, "Dziennik Gazeta Prawna", 05.11.2007, http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/ artykuly/174331,europa-srodka-reaktywacja.html.
• Boniecki A., Pana Havla anatomia nienawiści, "Tygodnik Powszechny", nr 17, 2012.
• Brownicka M., Europa Środkowa Milana Kundery, czyli destrukcja słowiańskiego mitu, w: Mity narodowe w literaturach słowiańskich, red. M. Borownicka, Kraków 1992.
• Deklaracja o współpracy Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej, Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Węgierskiej w dążeniu do integracji europejskiej, http://oide.sejm.gov.pl/oide/index.php?option=com_content &view=article&id=14734&Itemid=778.
• Delsol Ch., Éloge de la singularité. Essai sur la modernité tardive, Paris 2007.
• Delsol Ch., Faut-il traiter les pays du centre-est européen comme des périphéries?, w: East-Central Europe in European History. Th emes & Debates, eds. J. Kłoczowski, H. Łaszkiewicz, Lublin 2009.
• Delsol Ch., Préface, w: Les deux Europes, ed. Ch. Delsol, M. Botos, Paris 2007.
• Dlaczego zdradziliśmy Mitteleuropę, gdy jest nam naprawdę potrzebna, z D. Jančar rozmawiał C. Michalski, Newsweek, http://www.newsweek. pl/Europa/dlaczego-zdradzilismy-mitteleurope--gdy-jest-nam-naprawde- -potrzebna,45287,1,1.html.
• Dogonić koło historii, dyskusja z udziałem: T. G. Asha, J. Kisa, A. Michnika, J. Rupnika, K. Schwarzenberga, M. M. Szimeczki, A. Smolara, tłum. K. Kochmańska, "Gazeta Wyborcza", nr 175, 29.07.1999.
• Dostrzegłby podobne braki, rozmowa z Ch. Millon-Delsol, rozmawiał R. Gontarczyk, "Gazeta Wyborcza", 07.05.2010, http://krakow.gazeta.pl/krakow/ 1,35811,1463163.html.
• Finkielkraut A., L'Humanité perdue. Essai, Paris 1996.
• Finkielkraut A., Niewdzięczność. Rozmowa o naszych czasach, rozmawiał A. Robitaille, przeł. S. Królak, Warszawa 2005.
• Havel V., Anatomie jedné zdrženlivosti, w: Do různých stran. Eseje a články z let 1983-1989, Praha 1990.
• Konrád G., Antipolitics. An Essay, New York-London 1984.
• Konrád G., Letter from Budapest, "Cross Currents. A Yearbook of Central European Culture", no. 1, 1982.
• Konrád G., Szelényi I., La marche au pouvoir des intellectuels. Le cas des pays de l'est, tłum. z j. węgierskiego na j. francuski G. Kassai, Paris 1979.
• Konrád G., Wielkie wyzwanie. Europa Środkowo-Wschodnia po komunizmie, przeł. K. i B. Góralczykowie, Warszawa 1994.
• Křen J., Dvě století střední Evropy, Praha 2005.
• Kundera M., Sztuka powieści, przeł. M. Bieńczyk, Warszawa 2004.
• Kundera M., Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej, "Zeszyty Literackie", nr 5, 1984.
• Living (with) Borders. Identity Discourses on East-West Borders in Europe, ed. U. H. Meinhof, Ashgate Publishing, 2002.
• Lorenço E., L'Europe introuvable : jalons pour une mythologie européenne, tłum. z j. portugalskiego na j. francuski A. de Faria, Paris 2010.
• Michnik A., Wielka historia Václava Havla, "Gazeta Wyborcza", nr 235, 08.10.2011.
• Myślenie według Ewangelii. Józef Tischner odpowiada na pytania Chantal Millon-Delsol, "Znak", nr 8, 2000.
• Neubauer J., Th e Idea of Europe-Treading on Native Ground?, "Comparative Literature", vol. 58, no. 4, 2006.
• O'Dowd L., Wilson T. M., Frontier of Sovereignty in New Europe, w: Borders, Nations and States, eds. L. O'Dowd, T. M. Wilson, Avebury Publishing, 1996.
• Péteri G., Introduction. Th e Oblique Coordinate System of Modern Identity, w: Imagining the West in Eastern Europe and Th e Soviet Union, ed. G. Péteri, University of Pittsburgh Press, 2010.
• Rév I., Th e Postmortem Victory of Communism, "Daedalus", vol. 123, no. 3, 1994.
• Rupnik J., Central Europe or Mitteleuropa?, "Daedalus", vol. 119, no. 1, 1990.
• Rupnik J., Europa środka, tłum. J. Kapusta, "Gazeta Wyborcza", nr 104, 06.05.1994.
• Rupnik J., Le retour de l'histoire en Europe centrale, "Vingtième Siècle. Revue d'histoire", nr 36, 1996.
• Szűcs J., Trzy Europy, przeł. J. M. Kłoczowski, Lublin 1995.
• Th e Evolution of European Identities. Biographical Approaches, eds. R. Miller, G. Day, Palgrave Macmillan, 2012.