Zawartość makro- i mikroelementów oraz kwasów tłuszczowych w mięśniach łososia (Salmo salar L.), pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss Walb.) i karpia (Cyprinus carpio L.)

• Autorzy: Joanna Łuczyńska , Elzbieta Tońska , Zbigniew Borejszo

Warianty tytułu

Content of Macro- and Microelements, and Fatty Acids in Muscles of Salmon (Salmo salar L.), Rainbow Trout (Oncorhynchuss mykiss Walb.), and Carp (Cyprinus carpio L.)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem badań było określenie różnic międzygatunkowych pod względem zawartości: Mn, Cu, Zn, Fe, Ca, Mg, Na i K oraz kwasów tłuszczowych w mięśniach ryb: pstrąg tęczowy (Oncorhynchus mykiss Walb.), karp (Cyprinus carpio L.) i łosoś (Salmo salar L.), zakupionych w sklepach na terenie Olsztyna. Na i K oznaczono metodą fotometrii płomieniowej. Pozostałe pierwiastki analizowano metodą AAS. Kwasy tłuszczowe oznaczono techniką chromatografii gazowej. Karp cechował się największą zawartością Mn, Fe i Ca (p ≤ 0,01). Stwierdzono, że karp stanowił również bogate źródło Zn, przy czym istotne różnice (p ≤ 0,01) wystąpiły jedynie w porównaniu z łososiem. W przypadku pozostałych oznaczanych pierwiastków nie wykazano istotnych różnic (p > 0,05) międzygatunkowych. W lipidach mięśni pstrąga tęczowego oznaczono największą zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych (26,79 %) (p ≤ 0,05). Najwięcej kwasów monoenowych zawierały lipidy tkanki mięśniowej karpia (51,45 %) (p ≤ 0,01). Wśród nasyconych kwasów tłuszczowych dominował kwas palmitynowy (C16:0), zaś monoenowe kwasy tłuszczowe były reprezentowane przez kwas oleinowy (C18:1). Różnice zawartości n-6 polienowych kwasów tłuszczowych stwierdzono jedynie pomiędzy mięśniami karpi i łososi (p ≤ 0,05). Wśród kwasów n-6 polienowych dominował kwas linolowy (C18:2). Bogatym źródłem kwasów n-3 polienowych (19,99 % i 23,18 %) i kwasu EPA (6,04 % i 5,17 %) był łosoś i pstrąg tęczowy (p ≤ 0,01), a pstrągi zawierały istotnie więcej DHA (14,50 %) (p ≤ 0,01). (abstrakt oryginalny)

EN

The objective of the study was to determine the inter-specific differences in the contents of Mn, Cu, Zn, Fe, Ca, Mg, Na, and K, as well as in fatty acids in muscles of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walb.), carp (Cyprinus carpio L.), and salmon (Salmo salar L.) purchased at a market in the city of Olsztyn (Poland). Na and K were determined using an emission flame photometry. The other elements were analyzed using an AAS method. Fatty acids were determined using gas chromatography. The carp fish was characterized by the highest content of Mn, Fe, and Ca (p ≤ 0.01). Also, it was found that the carp was a rich source of Zn, and the significant differences were found only if compared to the salmon (p ≤ 0.01). As for the other elements determined, no significant interspecific differences (p > 0.05) were found. In the lipids contained in the muscles of rainbow trout examined, the highest content of saturated fatty acids (26.79 %) (p ≤ 0.05) was determined. The highest amount of monoenoic acids was reported in the lipids in the muscle tissue of carp (51.45 %) (p ≤ 0.01). Among the saturated fatty acids, the palmitic acid was a predominant fatty acid (C16:0) whereas the monoenoic fatty acids were represented by the oleic acid (C18:1). The differences in the content of n-6 polienoic fatty acids were found only between the carp and the salmon (p ≤ 0.05). The linoleic acid (C18:2) prevailed among the n-6 polienoic fatty acids. The salmon and rainbow trout (p ≤ 0.01) were a rich source of n-3 polienoic fatty acids (19.99 % and 23.18 %) and EPA (6.04 % and 5.17 %) (p ≤ 0.01) whereas the trout had significantly more DHA (14.50 %) (p ≤ 0.01). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Badanie żywności; Jakość produktów żywnościowych; Towaroznawstwo żywności; Hodowla ryb

EN

Food research; Quality of food products; Food commodities; Fish farming

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 18 (2011)
• Numer: nr 3 (76)
• Strony: 162--172

Twórcy

autor

Joanna Łuczyńska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Elzbieta Tońska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Zbigniew Borejszo

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• [1] Bajc Z., Gacnik K.S., Jencic V., Doganoc D.Z.: The contents of Cu, Zn, Fe and Mn in Slovenian freshwater fish. Slov. Vet. Res., 2005, 1/2 (42), 15-21.
• [2] Balas J., Pawlicka M., Jacórzyński B., Filipek A., Domina P., Mielniczuk E., Daniewski M.: Zawartość tłuszczu i skład kwasów tłuszczowych w wybranych rybach morskich. Rocz. PZH, 2001, 4 (52), 277-284.
• [3] Berg H., Nilsson S.: Determination of fat content in meat and meat products with NMR or SFE. Proc. Euro-Food Chem IX, Interlaken Switzerland, 24-26 september 1997, 1, pp. 59-64.
• [4] Bieniarz K., Borowiec F., Okoniewski Z.: Zawartość tłuszczu, kwasów tłuszczowych i cholesterolu w mięśniach karpi (Cyprinus carpio L.) chowanych w różnych warunkach pokarmowych. Rocz. Nauk. Zoot., Supl., 2001, 12, 129-135.
• [5] Bienkiewicz G., Domiszewski Z., Kuszyński T.: Ryby słodkowodne jako źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych NNKT. Mag. Przem. Ryb., 2008, 3 (63), 58-59.
• [6] Celechovska O., Svobodova Z., Zlabek V., Macharackova B.: Distribution of metals in tissues of the common carp (Cyprinus carpio L.). Acta Vet. Brno, 2007, 76, 93-100.
• [7] Erdogrul Ö., Erbilir F.: Heavy metals and trace elements in various fish samples from Sir Dam Lake, Kahramanmaras, Turkey. Environ. Monit. Assess., 2007, 130, 373-379.
• [8] Glogowski J., Ciereszko A.: Dlaczego powinniśmy zwiększyć spożycie ryb, a zwłaszcza pstrąga tęczowego? Mag. Przem. Rybn., 2001, 2, 95-102.
• [9] Grela E.R., Dudek R.: Składniki odżywcze i profil kwasów tłuszczowych mięsa wybranych gatunków ryb morskich i słodkowodnych. Żyw. Człow. Metab., 2007, 34 (1/2), 561-565.
• [10] Haliloglu H.I., Aras N.M. Yetim H.: Comparison of muscle fatty acids of three trout species (Salvelinus alpinus, Salmo trutta fario, Oncorhynchus mykiss) raised under the same conditions. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 2002, 26, 1097-1102.
• [11] Jeong B.-Y., Moon S.-K., Jeong W.-G., Ohshima T.: Lipid classes and fatty acid compositions of wild and cultured sweet smelt Plecoglossus altivelis muscles and eggs in Korea. Fisheries Sci., 2000, 66, 716-724.
• [12] Kmlnkova M., Winterom R., Kucera J.: Fatty acids in lipids of carp (Cyprinus carpio) tissues. Czech. J. Food Sci., 2001, 19 (5), 177-181.
• [13] Kołakowska A., Szczygielski M., Bienkiewicz G., Zienkowicz L.: Some of fish species as a source of n-3 polyunsaturated fatty acids. Acta Ichthyol. Piscat., 2000, 30 (2), 59-70.
• [14] Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Ryby i przetwory rybne. W: Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych. Prace IŻŻ, Warszawa 1998, ss. 241-279.
• [15] Lebiedzińska A.: Łososie wędzone cennym źródłem składników odżywczych. Mag. Przem. Ryb., 2006, 2 (50), 33-36.
• [16] Ligaszewski M., Węglarz K., Pilarczyk A., Łysak A., Bereza M.: Relation between the profile of major fractions of unsaturated fatty acids in common carp meat (Cyprinus carpio L.) in the second year of life and their profile in zooplankton. Pol. J. Food Nutr. Sci., 2007, 3A (57), 77-81.
• [17] Lirski A.: Trendy w polskiej akwakulturze. Mag. Przem. Ryb., 2007, 4 (58), 58-59.
• [18] Łuczyńska J., Borejszo Z., Łuczyński M.J.: The composition of fatty acids in muscles of six freshwater fish species from the Mazurian Great Lakes (northeastern Poland). Arch. Pol. Fish., 2008, 2 (16), 167-178.
• [19] Özogul Y., Özogul F., Alagoz S.: Fatty acid profiles and fat contents of commercially important seawater and freshwater fish species of Turkey: A comparative study. Food Chem., 2007, 103, 217-223.
• [20] Oztürk M., Özözen G., Minareci O., Minareci E.: Determination of heavy metals in fish, water and sediments of Avsar Dam Lake in Turkey. Iran. J. Environ. Health. Sci. Eng., 2009, 2 (6), 73-80.
• [21] Pirestani S., Sahari A., Barzegar M., Seyfabadi S.J.: Chemical compositions and minerale of some commercially important fish species from the South Caspian Sea. Inter. Food Res. J., 2009, 16, 39-44.
• [22] Przygoda B., Szulc M., Kunachowicz H., Iwanow K., Balas J.: Badania porównawcze wartości odżywczych łososi, troci i pstrągów tęczowych z łowisk bałtyckich z wartością odżywczą łososi z hodowli norweskich. Żyw. Człow. Metab., 2003, 3-4 (30), 967-972.
• [23] Quevauviller P.H., Imbert J.L., Wagstaffe P.J., Kramer G.N., Griepink B.: Commission of the European Communities BCR Information - Reference materials. In: ECSC EEC-EAEC Report EUR 14557 EN, Brussels-Luxembourg 1993, pp. 1-64.
• [24] Rehulka J.: Content of inorganic and organic pollutants in the fish from the Slezska Harta reservoir. Czech J. Anim. Sci., 2002, 1 (47), 30-44.
• [25] Seremak-Bulge J., Kuzebski E., Pieńkowska B., Rakowski M., Szostak S., Hryszko K.: Rynek ryb. Stan i perspektywy. W: Analizy rynkowe. Wyd. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2008.
• [26] Stanek M., Janicki B., Kupcewicz.B.: Content of selected heavy metals in the organs of fish from Żnin Duże Lake. Folia boil. (Kraków), 2005, 53 (Suppl.), 115-119.
• [27] Steffens W., Wirth M.: Influence of nutrition on the lipid quality of pond fish: common carp (Cyprinus carpio) and tench. (Tinca tinca). Aquacult Int., 2007, 15, 313-319.
• [28] Usydus Z., Polak-Juszczak L., Dobrzański Z., Malesa-Ciećwierz M.: Study on the nutritive value of raw fish oils. Pol. J. Food Nutr. Sci., 2007, 4C (57), 593-596.
• [29] Whiteside P.J., Miner B.: Pye Unicam Atomic Absorption Data Book. Pye Unicam Ltd. Cambridge 1984.
• [30] Żegarska Z., Jaworski J., Borejszo Z.: Ocena zmodyfikowanej metody Peiskera otrzymywania estrów metylowych kwasów tłuszczowych. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., 1991, 24, 25-33.