Liberalizacja rynku energetycznego - mity, przesłanki, uwarunkowania

• Autorzy: Rafał Riedel

Warianty tytułu

Liberalization of the Energy Market - Myths, Premises, Conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Żyjemy przytłoczeni mitem, że liberalizacja oznacza deregulację. De facto najczęściej liberalizacja rynkowa wymaga nowych, często wysublimowanych regulacji. Liberalizacja dokonywana w duchu supranacjonalizmu - a więc próbująca budować rynek szczebel wyżej ponad tradycyjnymi gospodarkami państw narodowych, oznacza najczęściej sekwencję działań: deregulacja (na poziomie narodowym) i reregulacja (na poziomie ponadnarodowym). Przykład Unii Europejskiej pokazuje, że oczywiście w sensie ilościowym zastępowanie dwudziestu ośmiu reżimów regulacyjnych jednym, nawet najbardziej rozbudowanym, przynosi ilościowy efekt w postaci mniejszej ilości przepisów. Jednak liberalizacja polega przede wszystkim na ustanowieniu skutecznego mechanizmu konkurencyjnego na rynku, a więc nie tylko prywatyzacji, ale również przeciwdziałaniu monopolowi, oligopolowi, zmowom cenowym, nieuzasadnionej pomocy państwowej i innym praktykom zagrażającym mechanizmowi wolnorynkowemu. (fragment tekstu)

EN

Liberalisation of energy markets, often wrongly understood as deregulation, has its own specifi cs, important from the analytical point of view. Implying the competition pressure on a specifi c market does not need to imply deregulation. Some markets require more and some less regulation, which does not necessarily mean resignation from free market rules. Standing to some principles, like for example: non-discrimination, equal competition rules, or equal access to resources, may result in a competitive, though highly regulated, market. In this text, the author puts into consideration the energy market on which energy production is treated as a commercial operation, whereas energy transmission and distribution as a strategic sphere which should be disconnected from market games. This issue is crucially important from the point of view of the post-Soviet economies of Central and Eastern Europe. Energy sectors from this region vary distinctively, ranging from state monopolies, through oligopolies, to the more pluralistic market structures. This text provides and discusses the main determinants which should be taken into account in the process of energy market liberalization. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Energia; Bezpieczeństwo energetyczne; Polityka energetyczna; Liberalizacja energetyki; Rynek energetyczny

EN

Energy; Energy security; Energy policy; Liberalization of energy production; Energy market

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2013
• Numer: R. 11, z. 4
• Strony: 155--173

Twórcy

autor

Rafał Riedel

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• Aune F. R., Golombek R., Kittelsen S. A. C., Rosendahl K. E., Liberalizing European Energy Markets. An Economic Analysis, Cheltenham-Northampton 2008.
• Baker III J. A., Strategic Energy Policy Challenges for the 21st Century. Report of an Independent Task Force, Institute for Public Policy, Huston 2001.
• Bartle I., Globalisation and EU Policy-Making. Th e Neo-Liberal Transformation of Telecommunications and Electricity, Manchester-New York 2005.
• Belaud J. F., Energy in Europe, Brussels 1995.
• Glachant J.-M., Leveque F. (red.), Electricity Reform in Europe. Towards a Single Energy Market, Chaltenham-Northampton 2009.
• Harris C., Electricity Markets. Pricing, Structures and Economics, West Sussex 2006.
• Kiesling L. L., Deregulation, Innovation and Market Liberalization. Electricity Regulation in a Continually Evolving Environment, New York 2009.
• Mitchell C., Th e Political Economy of Sustainable Energy, New York 2009.
• Moran D., Russel J. A. (red.), Energy Security and Global Politics. The Militarization of Resource Management, Oxon 2009.
• Pajunen K., Maunula M., Internationalisation: A Co-Evolutionary Perspective, "Scandinavian Journal of Management", no. 24, 2008.
• Riedel R., Pułapka dychotomii w próbach teoretycznej interpretacji relacji energetycznych w Europie, "Przegląd Europejski", nr 2 (17) 2008.
• Serletis A., Quantitative and Empirical Analysis of Energy Markets, London 2007.
• Umbach F., German Debates on Energy Security and Impacts on Germany's 2007 EU Presidency, [w:] A. Marquina (red.), Energy Security. Visions from Asia and Europe, New York 2008.
• Youngs R., Energy Security. Europe's New Foreign Policy Challenge, London-New York 2009.
• William H. Hogan, Federal Energy Regulatory Commission Technical Conference on Interregional Coordination, Washington DC, 19.06.2001.