Czy klasy społeczne się liczą? : o (nie)przydatności analiz klasowych dla potrzeb marketingu

• Autorzy: Michał Cebula

Warianty tytułu

Do Social Classes Matter? : On (ir)Relevance of Class Analysis to Marketing

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pojęcie "klasy" od zawsze było w centrum zainteresowania marketingu i badań konsumenta. Jednak ostatnio badacze zaczęli kwestionować ważność tego narzędzia (np. w segmentacji rynku czy pozycjonowaniu produktu). Wskazuje się, iż w warunkach postmodernistycznych nie występuje już bezpośrednia korespondencja między kategoriami społecznymi a wzorami konsumpcji. W rezultacie marketerzy sugerowali, iż to inne niż klasa społeczna czynniki (np. styl życia) będą lepszymi predyktorami zachowań nabywczych. Co więcej, marketing zdominowany jest przez badania jednostek, a badacze nie są na bieżąco z teorią klas społecznych. Celem artykułu jest ocena przydatności koncepcji klas jako narzędzia analiz marketingowych, przedstawienie różnych koncepcji klasowych (w tym tych najnowszych), a także wyników badań, które mogą rzucić światło na omawianą problematykę. (abstrakt oryginalny)

EN

The category of "class" has always been at the heart of marketing and consumer research. But recently, researchers have begun to disprove social class as a valid research tool (e.g. in market segmentation or product positioning). It is claimed that under postmodern conditions, there is no straightforward correspondence between social categories and consumption patterns. As a result marketers suggested that other factors (e.g. lifestyles) were better than social class as predictors of purchase behavior. Moreover, marketing has been dominated by studies of the individual and researchers have not kept up with the changes in social class theory. The aim of the paper is to assess whether social class can still be applied to consumer behavior by depicting different approaches to social class theory (including the newest) and presenting research findings which can add new insight to the subject. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wzorce konsumpcji; Styl życia; Strategia marketingowa; Badania konsumenckie; Klasa społeczna

EN

Consumption patterns; Lifestyle; Marketing strategy; Consumer research; Social class

• Czasopismo: Marketing i Rynek
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 3
• Strony: 9--19

Twórcy

autor

Michał Cebula

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Blasius, J. i Mühlichen, A. (2010). Identifying Audience Segments Applying the "Social Space" Approach. Poetics, 38 (1), 69-89.
• Bourdieu, P. (1987). What Makes a Social Class? On the Theoretical and Practical Existence of Groups. Berkeley. Journal of Sociology, 32, 1-17.
• Bourdieu, P. (2005). Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Scholar.
• Bourdieu, P. (2009). Rozum praktyczny. О teorii działania. Kraków: UJ.
• Cebula, M. (2013a). Społeczne uwarunkowania gustów i praktyk konsumpcyjnych. Zbieżność pozycji społecznych i stylów życia czy autonomizacja kultury? Studia Socjologiczne, (2), 97-125.
• Cebula, M. (2013b). Współczesne formy kulturowych zróżnicowań. Przypadek "wszystkożerności". Forum Socjologiczne, (4), 111-131.
• Coleman, R. P. (1983). The Continuing Significance of Social Class to Marketing. Journal of Consumer Research, 10 (December), 265-280.
• Cova, B. i Cova, V. (2002). Tribal Marketing: The Tribalisation of Society and Its Impact on the Conduct of Marketing. European Journal of Marketing, 36 (5/6), 595-620.
• Domański, H. (2000). Hierarchie i bariery społeczne w latach dziewięćdziesiątych. Warszawa: ISP.
• Domański, H. (2007). Struktura społeczna. Warszawa: Scholar.
• Domański, H., Sawiński, Z. i Słomczyński, K.M. (2007). Nowa klasyfikacja i skale zawodów. Socjologiczne wskaźniki pozycji społecznej w Polsce. Warszawa: IFiS PAN.
• Garbarski, L. (2012). Klasa wyższa - atrakcyjny czy spędzający sen z powiek segment rynku? W: M. Bombol (red.), Badania polskiej klasy wyższej. Problemy, diagnozy, dylematy (111-128). Warszawa: SGH.
• Holbrook, M.B., Weiss, M.J. i Habich, J. (2002). Disentangling Effacement, Omnivore, and Distinction Effects on the Consumption of Cultural Activities: An Illustration. Marketing Letters, 13 (4), 345-357.
• Holt, D. B. (1998). Does Cultural Capital Structure American Consumption? Journal of Consumer Research, 25 (1), 1-25.
• Kamakura, W.A. i Mazzon, J.A. (2013). Socioeconomic Status and Consumption in an Emerging Economy. International Journal of Research in Marketing, 30 (1), 4-18.
• Lamont, M. i Lareau, A. (1988). Cultural Capital: Allusions, Gaps and Glissandos in Recent Theoretical Developments. Sociological Theory, 6 (2), 153-168.
• López-Sintas, J. i García-Álvarez, E. (2005). Four Characters on the Stage Playing Three Games: Performing Arts Consumption in Spain. Journal of Business Research, 58 (10), 1446-1455.
• Martineau, P. (1958). Social Classes and Spending Behavior. Journal of Marketing, 23 (2), 121-130.
• Meng, J.G. i Fraedrich, J.P. (2010). 21st Century Social Class Theory as It Applies to Marketing. Marketing Management Journal, 20 (1), 194-203.
• Mommas, H. i Schor, J. (1998). Social Class and Consumption. An Empirical Test and Revised Socio-economic Model. Advances in Consumer Research, 25.
• Mróz, B. (2013). Konsument w globalnej gospodarce. Trzy perspektywy. Warszawa: SGH.
• Peterson, R.A. i Kern, R.M. (1996). Changing Highbrow Taste: From Snob to Omnivore. American Sociological Review, 61 (October), 900-907.
• Ritzer, G. (2003). Makdonaldyzacja społeczeństwa. Warszawa: Muza.
• Ritzer, G. i Jurgenson, N. (2010). Production, Consumption, Prosumption. The Nature of Capitalism in the Age of the Digital "Prosumer". Journal of Consumer Culture, 10 (1), 13-36.
• Savage, M. i in. (2013). A New Model of Social Class? Findings from the BBC's Great British Class Survey Experiment. Sociology, 47 (2), 219-250.
• Scott, J. (2002). Social Class and Stratification in Late Modernity. Acta Sociologica, 45 (1), 23-35.
• Shimp, T.A. i Yokum, J.T. (1981). Extensions of the Basic Social Class Model Employed in Consumer Research. Advances in Consumer Research, 8 (1), 702-707.
• Sivadas, E. (1997). A Preliminary Examination of the Continuing Significance of Social Class to Marketing. A Geodemographic Replication. Journal of Consumer Marketing, 14 (6), 463-479.
• Słomczyński, K.M., Janicka, K. i Tomescu-Dubrow, I. (2010). Struktura społeczeństwa polskiego: zmiany w latach 1978-2008. W: W. Morawski (red.), Modernizacja Polski. Struktury. Agencje. Instytucje (552-583). Warszawa: WAiP.
• Solomon, M.R. (2006). Zachowania i zwyczaje konsumentów. Gliwice: Helion.
• Tomlinson, M. (2003). Lifestyle and Social Class. European Sociological Review, 19 (1), 97-111.
• Weiss, M.J., Holbrook, M. B. i Habich, J. (2001). Death of the Arts Snob? American Demographics, 23 (6), 40-42.
• Williams, T.G. (2002). Social Class Influences on Purchase Evaluation Criteria. Journal of Consumer Marketing, 19 (3), 249-276.
• Wójcik, P. (2004). Style życia jako podstawa segmentacji konsumentów. W: P. B. Sztabiński, F. Sztabiński i Z. Sawiński (red.), Nowe metody, nowe podejścia badawcze w naukach społecznych (171-177). Warszawa: IFiS PAN.
• Wright, E.O. (2004). Social Class. W: G. Ritzer (red.), Encyclopedia of Social Theory. New York: Sage.