Europa i porządek międzynarodowy

• Autorzy: Roman Kuźniar

Warianty tytułu

Europe and International Order

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ostatnich latach pojawiły się publikacje doszukujące się początków współczesnego porządku międzynarodowego w społecznościach koczowniczych, plemiennych, tworach imperialnych, konstelacjach miast czy związkach kupieckich istniejących kilka tysięcy lat temu, nawet już u schyłku neolitu. Niektórzy autorzy twierdzą nawet, że już wtedy, a przynajmniej w pierwszym tysiącleciu przed naszą erą mieliśmy do czynienia z porządkami czy wręcz systemami międzynarodowymi. Standardowymi przykładami takich "porządków międzynarodowych" są niektóre epoki w starożytnych Chinach oraz na terenie dzisiejszych Indii czy świat greckich państw-miast, zwłaszcza w okresie V-III p.n.e. Tego rodzaju "rewizjonizm" łączy się z próbami pomniejszenia czy po prostu zignorowania decydującej roli Europy w doprowadzeniu do powstania globalnego porządku międzynarodowego u progu ery nowożytnej. (fragment tekstu)

EN

The paper reconstructs Europe's historical contribution to establishing the first modern global international order. For the author the examples of ancient and non-European (proto-European) "international orders" which more and more frequently appear in the literature do not reveal the qualities which could be regarded as preparation or introduction into the European international order which was created in the 17th century. Then, for the fi rst time in history, the order meeting the minimum criteria of being considered as European international order emerged: the participants, rules of their interactions, stabilizing power system, underpinning common economic and social formation as well as a number of ideas connecting the participants and legitimizing the existing order at the same time. Gradually, through the fi rst discoveries, colonization, imperial conquest and fi nally establishing the fi rst common multilateral international institutions (the League of Nations) Europe spread its order all over the world. Soon Europe - divided and under the infl uence of two external superpowers - lost its role and infl uence in the world. After the end of the Cold War, Europe united largely by the European Union got a chance to regain a signifi cant position in the new international order. Due to its overall potential, attractive model of development and the impact of numerous instruments (under the common foreign policy, security policy and trade policy) the EU started to play an important role in the world. The concept of the EU (Europe) as a "global player" and one of the three centers of infl uence, power, attraction, next to the United States and China, appeared. However, both deep economic crisis (since 2008), ideological crisis and the lack of consensus between major member states on the EU's international role to a large degree challenged earlier ambitions. In the long term this may call into question the sustainability of Europe's contribution to the present shape of international order. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stosunki międzynarodowe; Międzynarodowe stosunki polityczne

EN

International relations; International political relations

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2014
• Tom: 50
• Numer: nr 2
• Strony: 41--56

Twórcy

autor

Roman Kuźniar

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• T. Klementewicz, Geopolityka trwałego rozwoju. Ewolucja cywilizacji i państwa w trakcie dziejotwórczych kryzysów, Warszawa 2013.
• J. Kukułka, Na drodze do nowego ładu światowego, w: R. Kuźniar (red.), Krajobraz po transformacji. Środowisko międzynarodowe Polski lat dziewięćdziesiątych, Warszawa 1992.
• M.A. Cichocki, Problem politycznej jedności w Europie, Warszawa 2012.
• J.B. Duroselle, Europa. Historia narodów, Warszawa 2002
• A. Gałganek, Historia stosunków międzynarodowych. Nierówny i połączony rozwój, t. 1: Idee, Warszawa 2013
• A. Mączak (red.), Historia Europy, Wrocław-Warszawa-Kraków 1997
• S. Parzymies (red.), Dyplomacja czy siła? Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2009.
• R. Kuźniar, Pozimnowojenne dwudziestolecie 1989-2010. Stosunki międzynarodowe na przełomie XX i XXI wieku, Warszawa 2011
• N. Gnesotto, Przyszłość Europy strategicznej, Warszawa 2012.
• R. Kuźniar (red.), Kryzys 2008 a pozycja międzynarodowa Zachodu, Warszawa 2011.
• J. Barcz, Unia Europejska na rozstajach. Traktat z Lizbony, Warszawa 2010.
• M. Zięba OP, Nieznane, niepewne, niebezpieczne? Szkic o Europie, Warszawa 2011;
• M. Król, Europa w obliczu końca, Warszawa 2012.
• P. Esper, A World Without Europe?, Paris 2012