Kooperencja w sektorze lotniczym - jej ewolucja i wpływ na modele biznesowe

• Autorzy: Elżbieta Marciszewska

Warianty tytułu

Co-Opetition in Air Transport Sector - Evolution and Its Influence on Business Models

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Transport lotniczy charakteryzuje się dynamicznym rozwojem konkurencji pomiędzy operatorami działającymi na rynku lotniczym, a także coraz częściej pomiędzy portami lotniczymi oraz przedsiębiorstwami transportowymi należącymi do innych gałęzi (konkurencja międzygałęziowa). Specyficzną dla lotnictwa formą partnerstwa strategicznego i współpracy konkurentów są alianse strategiczne, które coraz częściej przekształcają się w związki kooperencyjne. Na rynku lotniczym obserwujemy proces pogłębiania się relacji o charakterze kooperencyjnym, które ewoluują w kierunku silnych powiązań kapitałowych. W ramach trzech megagrup strategicznych tworzą się silne grupy kapitałowe, które zmieniają dotychczasowe założenia i reguły współpracy partnerskiej. Także sama istota aliansów i warunki ich funkcjonowania uległy znacznym przeobrażeniom. Okazuje się, że lojalność, symetria w wymianie informacji, wspólne posunięcia strategiczne, wykorzystanie siły przetargowej wobec dostawców i odbiorców usług zaczęły się dewaluować jako podstawy partnerstwa. Zmienia się wartość związków kooperencyjnych. Potęgująca się konkurencja i presja na koszty redefiniuje zakres i warunki współpracy, która coraz częściej prowadzi do fuzji i przejęć w ramach aliansów. Mamy też nowe obszary kooperencji w sektorze lotniczym. Obejmują one współpracę portów lotniczych czy też linii lotniczych i przewoźników kolejowych. W artykule podjęto próbę identyfikacji nowych zjawisk w obszarze kooperencji na rynku lotniczym a także analizę zmian zakresu i głębokości związków kooperencyjnych. Przedstawiono wyniki badań w tym zakresie, szczególnie odnośnie do warunków uzyskania realnych korzyści z porozumień o charakterze kooperencyjnym, a także przesłanek i kierunków ewolucji współpracy partnerskiej w sektorze lotniczym, w tym nasilania się procesów konsolidacji kapitałowej i zmian w modelach biznesowych.(abstrakt autora)

EN

Air transport is characterized by dynamically growing competition among airlines. More and more often airports compete too and we also observe airlines competing with carriers representing other modes of transport (intermodal competition). Strategic alliances are a form of strategic partnership in air transport sector which often evolves into coopetitive relationships. The paper is an attempt to identify new phenomena related to coopetition in air transport market. It also contains an analysis of the scope and depth of changes of coopetitive relations. Research results were presented, especially regarding the conditions of obtaining real gains from coopetitive relations, as well as potential directions of partner relations development in air transport sector, including the intensification of capital consolidation and business model changes.(author's abstract)

Słowa kluczowe

PL

Transport lotniczy; Modele biznesowe

EN

Air transport; Business models

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Transportu i Logistyki
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 18 Europejska przestrzeń transportu. Wyzwania rynkowe
• Strony: 179--194

Twórcy

autor

Elżbieta Marciszewska

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Aviation - Benefits Beyond borders, ATAG.
• Annual Report 2008/2009, British Airways.
• Annual Report 2008-09, Air-France-KLM.
• Annual Report 2009, Lufthansa.
• Annual Report 2009, TAP.
• Annual Report 2009, Turskish Airlines.
• Annual Report 2009/2010, Air France - KLM.
• Buyck C., In Hannibal's footsteps, "Air Transport World", Cleveland, April 2009.
• Business Results of the Austrian Airlines Group, Austrian Airlines.
• Burton J., Hanlon P., Airline alliances: cooperating to compete? "Journal of Air Transport Management", nr 4/1994.
• Clark P., Stormy Skies. Airline in Crisis, Ashgate, England 2010.
• Cohen A., Lufthansa's BMI Joins Atlantic Joint Venture, Swiss And Austrian Next.
• Consolidated Management Report, Iberia Group, 2009.
• Current Market Outlook 2011, Boeing.
• Cygler J., Kooperencja przedsiębiorstw. Czynniki sektorowe i korporacyjne, wyd. SGH, Warszawa 2009.
• Dunn G., Alliances stress relevance, "Airline Business", London, November 2008.
• Ezard K., What next for AerLingus?, "Airline Business", London, March 2009.
• First half financial report April-September, Air France-KLM.
• Gomes-Casseres B., The Alliance Revolution, The New Shape of Bussiness Rivalry, Harvard University Press, Cambridge 1996.
• Iatrou K., Oretti M., Airline Choises for the Future. From alliances to mergers, Ashgate, Cornwall 2007.
• Kingsley-Jones M., OneWorld Transatlantic Tie Up Targets, "Aviation Week", 7.10.2010.
• Marciszewska E., Globalizacja sektora usług transportu lotniczego, Monografie i Opracowania, nr 493, SGH, Warszawa 2001.
• Moores V., Still in the race, "Airline Business", London, October 2009.
• Pilarski A.M., Why Can`t We Make Money in Aviation?, Ashgate 2007.
• Porter M.E., Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów, PWE, Warszawa 1992.
• Sobie B., Air Berlin to drop long-haul flights?, "Airline Business", London, July 2008.
• Sulejewicz A., Partnerstwo strategiczne: modelowanie współpracy przedsiębiorstw, "Monografie i Opracowania" nr 427, SGH, Warszawa 1997.
• Zang J., Changing structures of SME networks: Lesson from the Publishing Industry in Taiwan, "Long Range Planning", 2005, Vol. 38.
• Żuchlińska A., Lufthansa Italia do likwidacji, pasażer.com, 23.05.2011.
• http://www.airberlin.com/site/company/profile/index.php?cat=oneworld&LANG=eng, 23.05.2011.
• http://www.businesstravelnews.com/Business-Globalization/LufthansAs-BMI-Joins- Atlantic-Joint-Venture,-Swiss-And-Austrian-Next/?a=trans, 10.10.2011.
• 3rd interim Report January - September 2010, Lufthansa.