Sfera finansów publicznych a konstytucyjne zasady ustroju gospodarczego w Polsce

• Autorzy: Waldemar Wojtasik

Warianty tytułu

The Area of Public Finance and the Constitutional Provisions for the Economic System of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Konstytucyjne podstawy ustroju gospodarczego są wynikiem przyjętego układu zależności ekonomicznych i społecznych. Ustrój gospodarczy jest trwałym elementem organizacji państwa. Sfera animacji i regulacji procesów gospodarczych zawiera w sobie paradygmat sprawczej roli państwa zarówno jako kreatora przestrzeni ekonomicznej, jak i autora modus vivendi w zakresie funkcjonalnego połączenia gospodarki z obszarem polityki. Ustrój gospodarczy każdego państwa można zostać określony empirycznie bądź normatywnie. Empiryczne określenie ustroju gospodarczego opisuje rzeczywistą organizację i przebieg procesów ekonomicznych, zaś normatywną podstawą ustroju gospodarczego jest głównie Konstytucja. W obszarze fiskalnym określane są zasady pobierania danin i ciężarów publicznych, zaś polityka budżetowa państwa stanowi wyraz planowości w zakresie kojarzenia dochodów i wydatków państwa. Prezentowany artykuł przedstawia sferę finansów publicznych w Polsce na tle rozwiązań przyjętych w ramach konstytucyjnych podstaw ustroju gospodarczego. Sfera finansów publicznych została szeroko zmaterializowana w zapisach Konstytucji z 1997 roku. Przyczyn tego należy szukać przede wszystkim w doniosłości obszaru normatywnej regulacji, a także w odniesieniu do poziomu złożoności poruszanej problematyki. (abstrakt oryginalny)

EN

The constitutional foundations of the economic system represent a product of the adopted pattern of economic and social relationships. The economic system is a permanent element of the State's organization. The area of animation and regulation of economic processes encompasses a paradigm of the State's causative role as both the provider of economic space and the author of modus vivendi within the functional links between the economy and the domain of politics. The economic system of any country may be determined in an empirical or a normative manner. An empirical definition describes the actual economic processes as they occur within an economy, their structure and organization, whereas the normative framework is provided, in the first place, by the Constitution. In the fiscal area, the principles governing the collection of taxes and public revenues are laid down, while budgetary policy constitutes a planning measure in matching the State's revenues to its expenditure. The paper presents the area of public finance in Poland within the context of concepts adopted as part of the constitutional framework of Poland's economic system. The domain of public finance was extensively materialized in the provisions of the 1997 Constitution of the Republic of Poland. This fact should be attributed to the realization of the vital importance of such regulation as well as to the complex nature of the issues under discussion. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarka rynkowa; Gospodarka; Wolność gospodarcza; Własność w gospodarce; Finanse publiczne

EN

Market economy; Economy; Economic freedom; Ownership in economy; Public finance

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 7
• Strony: 157--176

Twórcy

autor

Waldemar Wojtasik

Bibliografia

• Balcerowicz L., Wolność i rozwój. Ekonomia wolnego rynku, Kraków 1995.
• Ćwikliński H., Polityka gospodarcza, Gdańsk 2003.
• Domańska A., Konstytucyjne podstawy ustroju gospodarczego Polski, Warszawa 2001.
• Fedorowicz M., Trwanie i transformacja. Ład gospodarczy w Polsce, Warszawa 1992.
• Flassbeck H., Rynek i sprawiedliwość. O przyszłości socjaldemokracji, w: Spory wokół Nowej Trzeciej Drogi, T. Kowalik (red.), Warszawa 2001.
• Fukuyama F., Budowanie państwa. Władza i ład międzynarodowy w XXI wieku, Poznań 2005.
• Gulczyński M., Zaradny R., System polityczny Rzeczypospolitej Polskiej, Wrocław 2000.
• Hinds M., Strategie urynkowienia: problem sekwencji reform, w: Transformacja systemu gospodarczego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, J. Czekaj (red.), Warszawa 1993.
• Kolińska A., Sprawiedliwość społeczna a warunki nabycia prawa do emerytury pracowniczej, w: Polityka a przemiany czasu, J. Liszka (red.), Bielsko-Biała 2003.
• Kosikowski C., Finanse publiczne w świetle Konstytucji RP oraz orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (na tle porównawczym), Warszawa 2004.
• Lisicka H., System polityczny Rzeczypospolitej Polskiej, Wrocław 2002.
• Lutkowski K., Zarys problemu dostosowania banku centralnego i systemu pieniężnego Polski do członkostwa w Unii Europejskiej, w: Ewolucja systemów bankowych w Europie Środkowej i Wschodniej, H. Żukowska (red.), Lublin 2003.
• Piasecki K., Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Polsce, Kraków 2005.
• Pyka I., Niezależność Narodowego Banku Polskiego w warunkach ostrych ograniczeń gospodarczych, w: Ewolucja systemów bankowych w Europie Środkowej i Wschodniej, H. Żukowska (red.), Lublin 2003.