Plan Ibarretxe - droga do niepodległości Kraju Basków?

• Autorzy: Małgorzata Myśliwiec

Warianty tytułu

The Ibarretxe Plan - the Road to Basque Country's Independence?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W dniu 14 marca 2004 roku w Hiszpanii miały miejsce kolejne, demokratyczne wybory parlamentarne. W ich wyniku doszło do alternacji władzy, czego skutkiem było przejęcie sterów rządu przez Hiszpańską Socjalistyczną Partię Robotniczą (PSOE). Powrót socjalistów do władzy oznaczał poważne zmiany w zakresie realizowania polityki wewnętrznej państwa. Po niemal trzydziestu latach od uchwalenia obecnie obowiązującej ustawy zasadniczej, pojawiła się bowiem szansa na rozszerzenie zakresu uprawnień przysługujących wspólnotom autonomicznym. Baskowie postanowili pierwsi podjąć dialog z Madrytem w tej sprawie. Dnia 30 grudnia 2004 roku Parlament Kraju Basków przyjął bezwzględną większością głosów projekt nowego statutu autonomii. Postulował on bardzo daleko idącą decentralizację państwa hiszpańskiego. Lecz jego akceptacja, którą musiałby uzyskać ze strony Kortezów Generalnych, wymagałaby uprzedniej zmiany Konstytucji. Parlament centralny odrzucił zatem możliwość rozpatrzenia przedstawionego przez Basków projektu. Stało się tak pomimo to, że za podjęciem działań zmierzających do reformy Statutu Autonomii Kraju Basków głosowali nacjonaliści baskijscy i katalońscy. Na początku XXI wieku coraz wyraźniej widać zatem, że w Hiszpanii ruchy natywistyczne zaczynają ustępować miejsca ruchom kontrakulturacyjnym. Szeroka autonomia polityczna zaczyna nie wystarczać. Racjonalne przesłanki skłaniające dotąd do korzystnego funkcjonowania w ramach państwa hiszpańskiego, charakterystyczne dla nacjonalizmu politycznego, zaczynają być zastępowane przez emocjonalne postulaty nacjonalizmu kulturowego. Gra polityczna ugrupowań, tracących społeczne poparcie, popycha jej przywódców do podejmowania działań, które silnie oddziaływałyby na emocje potencjalnych wyborców. (abstrakt oryginalny)

EN

On 14 March 2004, Spain held another democratic parliamentary elections. They resulted in a power shift and the Spanish Socialist Workers' Party (PSOE) taking over control of the government. The socialists' return to power meant substantial changes in internal policy. Nearly thirty years after the adoption of the current Constitution, there was an opportunity to expand the rights of autonomous communities. Basques were the first to respond and initiate dialog with Madrid. On 30 December 2004, an absolute majority of the Basque Country Parliament adopted a draft of a new statute of autonomy. The draft proposed a sweeping decentralization of the Spanish state. However, its approval by the Cortes Generales (the Congress of Deputies) would involve a prior change of the Constitution. On these grounds, the national Parliament refused to deal with the Basque draft. This happened despite Basque and Catalonian nationalist votes in favor of the reform of the Basque Country Statute of Autonomy. At the beginning of the 21st century, it is becoming increasingly clear that nativist movements in Spain are giving way to counter-culturation ones. Broad political autonomy will not suffice any longer. Rational considerations, typical for political nationalism, which led to the beneficial inclusion within the Spanish state, are now being replaced by the emotional demands of cultural nationalism. As the parties involved in the political play are losing popular support, their leaders arc pressured to take actions that would appeal to the feelings of their potential electors. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Regionalizm; Terytorium państwowe; Państwo; Autonomia lokalna

EN

Regionalism; National territory; State; Local autonomy

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 7
• Strony: 99--117

Twórcy

autor

Małgorzata Myśliwiec

Bibliografia

• Reyes M. Aragon, Problemas actuales de la organización territorial del Estado. En torno al libro de J.J. Solozábal: ,,Las bases constitucionales del Estado Autonómico", "Revista de estudios políticos" 1998, núm. 102.
• Iwanek J., Prawnokonstytucyjne położenie regionów autonomicznych w Hiszpanii, w: Oblicza decentralizmu, J. Iwanek (red.), Katowice 1996.
• Iwanek J., Pozycja prawna wspólnot autonomicznych w ustroju politycznym Hiszpanii, w: Polityczne życie lokalne, J. Wódz (red.), Katowice 1994.
• Iwanek J., Współczesne rozumienie autonomii terytorialnej, w: Społeczeństwo wobec problemów transformacji i integracji, J. Liszka (red.), Ustroń 2000.
• Skrzypczak T., Państwo regionalne - problemy autonomii terytorialnej we Włoszech i Hiszpanii, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego" nr 221, Kraków 1984.
• Ferray A., La Segunda República, w: Historia contemporánea de España (siglo XX), J. Paredes (red.), Barcelona 1998.
• Constitución Española de 27 de diciembre de 1978, Boletín. 311, de 29 de diciembre de 1978, art. 2, m.) T. Mołdawa, Konstytucja Królestwa Hiszpanii z 27 grudnia 1978, Warszawa 1993.
• Powell CH., España en democracia, 1975-2000. las claves de la profunda transformación de España, Barcelona 2001.
• Ley Orgánica 3/1979, de 18 de diciembre, de Estatuto de Autonomia para el Pa'is Vasco, Boletín Oficial del Estado núm. 306, de 22 de diciembre de 1979.
• Santos Yanguas J., Los pueblos de la España antigua, Madrid 1989.
• Ley 10¡1982 de 24 de noviembre, Básica de Normalización del Uso del Euskera, Boletín Oficial del País Vasco núm. A13.2, de 28 de diciembre de 1982.
• Ley Orgánica 3/1979, de 18 de diciembre, de Estatuto de Autonomia para el País Vasco, Boletín Oficial del Estado núm. 306, de 22 de diciembre de 1979, art. 10-23.
• Ley Orgánica 4/1979, de 18 de desembre, d'Estatut d'Autonomía de Catalunya, Diari Oficial de Generalitat de Catalunya núm. 38, de 31 de desembre de 1979, art. 9.
• Diario de las Sesiones del Pleno del Parlamento Vasco, núm. 114, del 30 de diciembere de 2004, s. 167.
• Nuevo Estatuto Político de Euskadi, Impresión: mccgraphics, D.L.: BI-220-05, s. 4.
• Propuesta de la reforma del Estatuto político de la Comunidad de Euskadi, de 30 de diciembre de 2004, Boletín Oficial del Parlamento Vasco, núm. 180, de 3 de enero de 2005, art. 4.1.
• Ley Orgánica 6/2002, de 27 de junio, de Partidos Políticos, Boletín Oficial de Estado núm 154, de 28 de junio de 2002, art. 11.
• Sentencia del Tribunal Supremo sobre la Ilegalización de los Partidos Políticos Herri Batasuna, Euskal Herritarrok y Batasuna, w: http://www.elmundo.es/documentos/2003/03/espana/batasuna.pdf (odczyt z dnia 21.04.2005).
• http://www.elmundo.es/especiales/2002/08/espana/batasuna/ (odczyt z dnia 21.04.2005).
• Ley Orgánica 2/1980, de 18 de enero, Sobre Regulación de las Distintas Modalidades de Referendum, Boletín Oficial del Estado núm. 20, de 23 de enero de 1980, art. 2.1.
• Ley 12/2002 de 23 de mayo, por la que se aprueba el Concierto Económico con la Comunidad Autónoma del País Vasco, Boletín Oficial del Estado núm. 124, de 24 de mayo de 2002.
• Bàcker R., Międzywojenny eurazjatyzm. Od intelektualnej kontrakulturacji do totalitaryzmu?, Łódź 2000.
• Cruz Prados A., Sobre los fundamentos del nacionalismo, "Revista de Estudios Políticos" nr 88, abril-junio 1995.
• http://parlamento.euskadi.net/Bienvenida_o.html (odczyt z dnia 14.06. 2005).
• Arregui J, Stasiński M., Nasz podły baskijski nacjonalizm, "Gazeta Wyborcza" nr 89.4804 z 18 kwietnia 2005.