Konflikt międzynarodowy - ujęcia teoretyczne

• Autorzy: Adam Cianciara

Warianty tytułu

International conflict - theoretical approaches

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Konflikt jako zjawisko społeczne i polityczne od wieków wpływa na życie całych społeczeństw, narodów i państw. Jak pisze John Keegan, wojna - która jest skrajną formą konfliktu - "jest niemal tak stara, jak rodzaj ludzki". Mimo tego, świat nauki nie wypracował jednej spójnej koncepcji konfliktu. Nie ma jednej, obowiązującej definicji, czy też jednej teorii konfliktu. Nie ma również zgody co do jego źródeł. Podobnie jest w nauce o stosunkach międzynarodowych, gdzie toczy się spór o istotę konfliktów międzynarodowych. Spór ten prawdopodobnie nigdy nie zostanie rozwiązany. Konflikty w stosunkach międzynarodowych są zjawiskiem złożonym, a do tego ulegającym ciągłym zmianom. Zmienia się ich charakter, przebieg, pojawiają się nowe przyczyny. Jedno pozostaje niezmienne - konflikty (także konflikty zbrojne oraz wojny) są stałą cechą stosunków międzynarodowych. Jak lakonicznie stwierdził Kenneth N. Waltz: war is normal. (fragment tekstu)

EN

Conflicts among and within nations have affected people's lives for centuries. As John Keegan claims, war - an extreme form of international conflict - is as old as mankind. However, many aspects of this social and political phenomenon still remain a secret. Needless to say, there is no one, universally accepted theory or even a definition of international conflict. Moreover, experts disagree over such fundamental questions as the sources of conflict or its consequences. This paper presents a structural concept of international conflict which says that every conflict consists of at least three elements: a conflict situation, conflict behaviour and conflict attitudes. Furthermore the paper refers to the process of conflict - its beginning, development and termination. The author refers to the works of the scientists Johan Galtung, Kalevi J. Holsti and Christopher R. Mitchell. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konflikty polityczne; Konflikty zbrojne; Teoria konfliktów; Stosunki międzynarodowe; Konflikty międzynarodowe

EN

Political conflicts; Armed conflicts; Conflict theory; International relations; International conflicts

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2010
• Tom: 42
• Numer: nr 3/4
• Strony: 97--117

Twórcy

autor

Adam Cianciara

• Uniwersytet Wrocławski, doktorant

Bibliografia

• J. Keegan, Historia wojen, Warszawa 1998
• K.N. Waltz, The Origins of War in Neorealist Theory, "Journal of Interdisciplinary History" 1988, t. 18, nr 4
• J. Zając, Teoretyczne aspekty konfliktów międzynarodowych, w: E. Haliżak i in. (red.), Stosunki międzynarodowe w XXI wieku: Księga Jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
• P. Ostaszewski, Kilka słów o teorii konfliktów międzynarodowych, w: P. Ostaszewski (red.), Konflikty kolonialne i postkolonialne w Afryce i Aji 1869-2006, Warszawa 2006
• C.R. Mitchell, The Structure of International Conflict, London 2001
• O.J. Bartos, P. Wehr, Using Conflict Theory, Cambridge 2008
• T. Łoś-Nowak, Stosunki międzynarodowe, Teorie - Systemy - Uczestnicy, Wrocław 2006
• B. Wysota, Współczesne konflikty zbrojne, w: W. Malendowski (red.), Spory - Konflikty Zbrojne - Terroryzm, Poznań 2006
• J. Galtung, Peace by Peaceful Means: Peace and Conflict, Development and Civilization, London 1996
• K.J. Holsti, International Politics, A Framework for Analysis, London 1992
• S.P. Huntington, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa 2006
• J. Kukułka, Zaspokajanie potrzeb i rozwiązywanie konfliktów w stosunkach międzynarodowych, w: E. Haliżak, R. Kuźniar (red.), Stosunki międzynarodowe, Geneza, Struktura, Dynamika, Warszawa 2005.
• R. Bierzanek, J. Symonides, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2004.
• J.S. Nye, Jr., Understanding International Conflicts, An Introduction to Theory and History, London 2009
• H. Miall, O. Ramsbotham, T. Woodhouse, Contemporary Conflict Resolution, The Prevention, Management and Transformation of Deadly Conflicts, Cambridge 2005
• Z. Cesarz, Konflikty zbrojne jako problem międzynarodowy, w: E. Stadtmüller, Z. Cesarz, Problemy polityczne współczesnego świata, Wrocław 1996
• P. Ostaszewski, Międzynarodowe stosunki polityczne. Zarys wykładów, Warszawa 2008
• M. Eriksson, P. Wallensteen, M. Sollenberg, Armed Conflict 1989-2002, "Journal of Peace Research" 2003, t. 40, nr 5.
• M. Kuczyński, Krwawiąca Europa, Konflikty zbrojne i punkty zapalne w latach 1990-2000. Tło historyczne i stan obecny, Warszawa 2001
• Ł. Kamieński, O przyczynach wojny, "Wrocławskie Studia Politologiczne" 2005, nr 6
• W. Jagielski, But - pan życia i śmierci, "Gazeta Wyborcza - Duży Format" z 15 kwietnia 2008 r.
• A.W. Jabłoński, Polityczne procesy decyzyjne, w: A.W. Jabłoński, L. Sobkowiak (red.), Studia z teorii polityki, t. 2, Wrocław 1998
• Z. Cierpiński, Przebieg konfliktu zbrojnego w Abchazji, w: K. Iwańczuk, T. Kapuśniak (red.), Region Kaukazu w stosunkach międzynarodowych, Lublin 2008
• L. Freedman, The Changing Forms of Military Conflict, "Survival" 1998-1999, t. 40, nr 4
• I. Arreguin-Toft, How the Weak Win Wars: A Theory of Asymmetric Conflict, "International Security" 2001, t. 26, nr 1
• S.A. Bremer, T.R. Cusack (red.), The Process of War, Advancing the Scientific Study of War, London 1995.
• G. Snyder, P. Diesing, Conflict Among Nations: Bargaining, Decision Making and System Structure in International Crisis, Princeton 1977
• J. Baylis, Bezpieczeństwo międzynarodowe i globalne w epoce pozimnowojennej, w: J. Baylis, S. Smith (red.), Globalizacja polityki światowej, Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, Kraków 2008.
• R. Artymiak, Wojny i konflikty w XX wieku, w: R. Borkowski, Konflikty współczesnego świata, Kraków 2001
• G. Chiozza, H.E. Goemans, Peace Through Insecurity: Tenure and International Conflict, "The Journal of Conflict Resolution" 2003, t. 47, nr 4
• K.J. Holsti, Resolving International Conflicts: A Taxonomy of Behavior and Some Figures on Procedures, "The Journal of Conflict Resolution" 1966, t. 10, nr 3