Istnienie Senatu w Polsce

• Autorzy: Sławomir Zwolak

Warianty tytułu

The Existence of the Senate in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Senat jest od wieków zakorzeniony w Polskim systemie ustrojowym. Powołany do istnienia w 1989 r. w wymiarze politycznym, był ważną koncesją udzieloną na rzecz opozycji, który miał balansować wybrany w niedemokratycznej procedurze Sejm. Od początków był wiązany z symbolem suwerenności Rzeczypospolitej. Równocześnie restytucja Senatu dokonana została bez pomysłu na jego funkcjonowanie, która zrodziła wątpliwości co do samego istnienia, jego miejsca i roli. Obecnie najczęściej powoływanym argumentem na rzecz istnienia Senatu jest jego rola w procesie stanowienia prawa. Niestety brak szczegółowym badań empirycznych i analiz przepisów nie pozwalają z całą stanowczością zweryfikować tezy o potrzebie istnienia Senatu. Na przestrzeni ostatnich kilku lat, zostały zarysowane dodatkowe kompetencje Senatu, które wpływają na jego podmiotowość tj. udział w sprawach z zakresu UE, rozpatrywanie petycji obywateli oraz korzystanie z inicjatywy ustawodawczej nastawionej na porządkowanie systemu prawnego poprzez dostosowanie prawa do wyroków Trybunału Konstytucyjnego. (abstrakt oryginalny)

EN

The Senate has a long history rooted in the Polish political system. Called into existence in 1989, in the political, was an important concession granted to the opposition, which had a balance elected parliament undemocratic procedure. From the beginning he was associated with the symbol of the sovereignty of the Polish Republic. At the same time the Senate restitution to be made without an idea in its operation, which gave birth to doubts as to the existence, its place and role. Currently, most often cites, the argument for the existence of the Senate is its role in the lawmaking process. Unfortunately there are no detailed empirical studies and analyzes regulations do not allow us to verify the thesis forcefully on the need for the Senate. Over the last few years, you can extract the additional powers of the Senate, which affects its subjectivity that is involved in matters of EU citizens' petitions and the use of a legislative initiative to organize the set of the legal system by adapting the law to the judgments Constitutional Court.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ustrój państwa; Prawodawstwo

EN

Political system of the state; Legislation

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 24
• Strony: 56--74

Twórcy

autor

Sławomir Zwolak

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Polska

Bibliografia

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 17.03.1921 r. (Dz.U.R.P. Nr 44, poz. 267).
• Ustawa konstytucyjna z 23.04.1935 r. (Dz.U.R.P. Nr 30, poz. 227).
• Ustawa o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 7 kwietnia 1989 r., (Dz.U. Nr 19, poz. 101.).
• Ustawa konstytucyjna o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23.04.1992 r. (Dz. U. Nr 67, poz. 336).
• Ustawa konstytucyjna o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym z dnia 17.10.1992 r. (Dz. U. Nr 84, poz. 426).
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2.04.1997 r., (Dz. U. Nr 78, poz. 448 z późn. zm.).
• Ustawa o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji z dnia 30.04.1993 r. (Dz.U. Nr 44, poz. 202 z późn. zm.).
• Ustawa o danych osobowych z dnia 29.08.1997 r. (Tekst jedn. Dz. U. 2012, Nr 101, poz. 926 z późn. zm.).
• Ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z dnia 18.12.1998 r. (Dz.U. Nr 155, poz. 1016 z późn. zm.).
• Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka z dnia 6.01.2006 r. (Dz. U. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.).
• Ustawa o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkowstwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej z 8.10.2010 r. (Dz.U. Nr 213, poz. 1395).
• Wyrok TK z dnia 23.02.1999 r., sygn. K25/98, (M.P. Nr 20, poz. 295).
• TK z dnia 12.01.2004 r., sygn. K24/04, (Dz.U. Nr 11, poz. 89).
• Banaszak B., Czy w Polsce potrzebna jest druga izba, Przegląd Sejmowy 1994, Nr 2.
• Chruściak R., Mała konstytucja z 1992 r., Przegląd Sejmowy 2007, Nr 5.
• Chruściak R., Spór o Senat w pracach nad Konstytucją RP z 1997 r., Warszawa 2003.
• Ciemniewski J., Dwuizbowość w systemie konstytucyjnym III Rzeczypospolitej, Przegląd Sejmowy 2010, Nr 5.
• Czajowski J., Senat w Konstytucji z 23 kwietnia 1935 roku, Przegląd Sejmowy 2005, Nr 2.
• Czarny P., Zmiany pozycji ustrojowej Senatu w "Małej Konstytucji" [w:] "Mała Konstytucja" w procesie przemian ustrojowych w Polsce, red. M. Kruk, Warszawa 1993.
• Czeszejko-Sochacki Z., Prawo parlamentarne w Polsce, Warszawa 1997.
• Dobrowolski M., W sprawie reformy dwuizbowości polskiego parlamentu, Przegląd Sejmowy 2009, Nr 2.
• Dobrowolski M., Zasada dwuizbowości parlamentu [w:] Zasady ustroju III Rzeczpospolitej Polskiej, red. D. Dudek, Warszawa 2009.
• Dobrowolski M., Zasada dwuizbowości parlamentu w polskim prawie konstytucyjnym, Warszawa 2003.
• Dudek D., Jakie rozwiązania systemowo-ustrojowe powinna mieć Polska? [w:] Quo vadis Polonia. W drodze do demokratycznego państwa prawa. Polska 1989 - 2009, red. J. Kochanowski, M. Kuruś, Warszawa 2010.
• Dudek D., Konstytucja i prawo konstytucyjne, Lublin 2010.
• Dudek D., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Zagadnienia podstawowe. Wybór źródeł, Lublin 2001.
• Dudek D., Prawo Konstytucyjne II Rzeczypospolitej Polskiej, niepublikowany.
• Garlicki L., Kompetencje kontrolne Senatu? Uwagi na marginesie artykułu prof. Pawła Sarneckiego, Przegląd Sejmowy 2000, Nr 6.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2003.
• Granat M., M. Dobrowolski, Jaka reforma Senatu?, Państwo i Prawo 2002, Nr 5.
• Grzybowski K., Senat albo niedemokratyczny, albo niepotrzebny, Łódź 1946.
• Jarosz Z., Problem drugiej izby parlamentu (Zarys koncepcji), Państwo i Prawo 1989, Nr 1.
• Jarosz Z., System wyborczy do Sejmu i Senatu, Państwo i Prawo 1989, Nr 5.
• Kallas M. [red], Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu Warszawa 1990.
• Krasowski K., Krzymkowski M., Sikorska-Dzięgielewska K., Walachowicz J., Historia ustroju państwa, Poznań 2002.
• Kudej M., Kompetencje Senatu w świetle reformy konstytucyjnej z kwietnia 1989 r., Państwo i Prawo 1990, Nr 2.
• Kulesza W., Nowela sierpniowa z 1926 r., Przegląd Sejmowy 2006, Nr 6.
• Michalski J. [red.], Historia Sejmu polskiego. Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej. Tom I, Warszawa 1984.
• Mikołajczyk S., Polska zgwałcona cz. II, wyd. Wici 1981.
• Mojak R., Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2007.
• Opaliński B., Uwagi o potrzebie modyfikacji drugiej izby parlamentu we współczesnym polskim systemie ustrojowym, Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2012, Nr 1.
• Orłowski W., Senat Trzeciej Rzeczypospolitej. Geneza instytucji, Zamość 2000.
• Pietrzak M., Konstytucja z 17 marca 1921 r. z perspektywy 80 lat, Przegląd Sejmowy 2001, Nr 2.
• Pułło A., Umocnienie statusu Senatu RP na podstawie Traktatu z Lizbony, Przegląd Sejmowy 2011, Nr 5.
• Sarnecki P., Kompetencje kontrolne Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Sejmowy 2000, Nr 6.
• Sarnecki P., Senat RP a Sejm i Zgromadzenie Narodowe, Warszawa 1995.
• Sarnecki P., Ustrój polityczny Polski po wejściu w życie ustawy konstytucyjnej z 7 kwietnia 1989 r., Przegląd Sejmowy 2009, Nr 3.
• Siemieński J., Sejm jednoizbowy i dwuizbowy, Warszawa 1919.
• Skotnicki K., Senat III RP - nieprzemyślany czy niepotrzebny [w:] Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce, red. M. Zubik, Warszawa 2010.
• Skotnicki K., Wpływ funkcji wyborów na prawo wyborcze i na system wyborczy. Zarys problematyki, Przegląd Sejmowy 2007, Nr 2.
• Skwarka B., Orłowski W., Zakres poprawek Senatu - problemy teorii i praktyki, Studia Prawnicze 2001, Nr 3-4.
• Sokolewicz W., O potrzebie reformy Senatu, Państwo i Prawo 2001, Nr 11.
• Stańczyk T., Od miniatury Sejmu do drugiej izby [w:] Polski Senat od I do III Rzeczypospolitej. Dodatek specjalny w 90 rocznicę pierwszego posiedzenia Senatu w odrodzonym państwie, Rzeczpospolita z 23.11.2012.
• Szmyt A., Sejm i Senat w projektach zmian Konstytucji z 1997 r., Przegląd Sejmowy 2010, Nr 5.
• Szymanek J., Izby drugie parlamentu w procesie ustawodawczym, Warszawa 1999.
• Szymanek J., Teologiczne funkcje bikameralizmu, Państwo i Prawo 2002, Nr 8.
• Uruszczak W., Konstytucja 3 maja 1791 r. Testament polityczny I Rzeczypospolitej, Przegląd Sejmowy 2011, Nr 2.
• Witkowski Z., Senat Rzeczypospolitej Polskiej [w:] Prawo Konstytucyjne, red. Z. Witkowski, Toruń 2006.
• Zubik M., Doświadczenia racjonalizacji polskiego parlamentaryzmu okresu transformacji ustrojowej [w:] Quo vadis Polonia. W drodze do demokratycznego państwa prawa. Polska 1989 - 2009, red. J. Kochnowski, M. Kuruś, Warszawa 2010.