Polska w Unii Europejskiej : sukcesy i porażki pierwszej dekady (2004-2014)

• Autorzy: Józef M. Fiszer

Warianty tytułu

Poland in the European Union: Successes and Failures of the First Decade (2004-2014)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest próba pokazania skutków akcesji Polski do Unii Europejskiej na szerszym tle stosunków międzynarodowych i w kontekście zmian, jakie miały miejsce w Unii w minionym dziesięcioleciu. Mamy więc tutaj do czynienia ze swoistym bilansem sukcesów i porażek, których doznała Polska w latach 2004-2014. Niniejsze opracowanie pokazuje, że po dwudziestu pięciu latach od rozpoczęcia transformacji ustrojowej w Polsce i dziesięciu latach od akcesji do Unii Europejskiej nie ulega wątpliwości, iż nasze członkostwo w tym specyficznym, dobrowolnie zintegrowanym związku suwerennych państw Europy było konieczne i nieuniknione. Jest to zarazem główna teza niniejszego artykułu. Było to jedyne właściwe rozwiązanie dla Polski, które wynikało z jej geopolitycznego położenia i historycznych doświadczeń. Wbrew wcześniejszym obawom, nie zaszkodziło naszej suwerenności i tożsamości narodowej. Autor podkreśla, że członkostwo w Unii Europejskiej wzmocniło suwerenność Polski oraz dobrze służy polskiej racji stanu. Wpływa pozytywnie na rozwój gospodarczy Polski oraz umacnia jej prestiż na arenie międzynarodowej. (abstrakt oryginalny)

EN

The article aims to present the effects of the accession of Poland to the European Union against a broader background of international relations and the context of changes that took place in the EU in the last decade. Thus, we deal with a specific balance of successes and failures Poland experienced in the period 2004-2014. The article shows that, twenty-five years after the political transformation in Poland and ten years after the accession to the European Union, our membership in that specific, voluntarily integrated union of sovereign European states undoubtedly proved to be necessary and inevitable. Thus, it is the basic thesis of this article. It was the only appropriate solution for Poland that resulted from its geopolitical location and historical experiences. Against all odds, it has not harmed our sovereignty and national identity. The author emphasises that the membership in the European Union has strengthened Poland's sovereignty and serves Polish national interest. It has a positive impact on Poland's economy and strengthens its prestige on the international arena. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polska w UE; Integracja gospodarcza i polityczna Europy; Stosunki międzynarodowe

EN

Poland in EU; Economic and political integration of Europe; International relations

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 3 (46)
• Strony: 165--199

Twórcy

autor

Józef M. Fiszer

• Uczelnia Łazarskiego w Warszawie

Bibliografia

• Baczyński J., Czy porwiemy Europę?, "Polityka", 6-12.VII.2011.
• Barcz J. (red.), Demokratyzacja i wzmocnienie legitymacji Unii Europejskiej, Warszawa 2005.
• Barroso J.M., Europa doszła do ściany, "Gazeta Wyborcza", 13.IX.2012.
• Beck U., Europa kosmopolityczna: społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, Warszawa 2009.
• Bendyk E., Odzyskiwanie demokracji, "Res Publica Nowa", 26.V.2014.
• Betz H.G., Warunki sukcesu (klęski) - populistycznych partii radykalnej prawicy we współczesnych systemach demokratycznych, [w:] Y. Meny, Y. Surel (red.), Demokracja w obliczu populizmu, Warszawa 2007.
• Bielecka M., Role międzynarodowe państwa, [w:] R. Zięba (red.), Wstęp do teorii polityki zagranicznej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.
• Bieleń S. (red.), Polska w stosunkach międzynarodowych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2007.
• Bilans członkostwa w UE - Fundusze Europejskie, 30.04.2013, https://www. funduszeeuropejskie.gov.pl (dostęp 27.02.2014).
• Bogdandy A., Demokratie, Globalisirung. Zukunft des Völkerrechts - eine Bestandsaufnahme, "Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht", 2003, nr 1.
• Borisowa T., Jak gdyby nigdy nic?, "Biełaruś Siegodnia", 26.X.2010, "Forum", nr 44/45, 2-14.XI.2010.
• Borkowski P.J., Nie takie państwo straszne jak je malują - o funkcjach czynnika międzyrządowego w procesie integracji europejskiej, [w:] W. Gizicki (red.), Polityczne wyzwania współczesnych państw. Perspektywa globalna, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012, tom I.
• Borkowski P.J., Międzyrządowość w procesie integracji europejskiej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2013.
• Cianciara A.K., Wielobiegunowa Europa w wielobiegunowym świecie: szansa czy wyzwanie dla systemu euroatlantyckiego?, ISP PAN, Warszawa 2012.
• Cianciara A.K., Zróżnicowana integracja w Unii Europejskiej i scenariusze ewolucji stosunków transatlantyckich, [w:] J.M. Fiszer, P. Olszewski, B. Piskorska, A. Podraza (red.), Współpraca transatlantycka. Aspekty polityczne, ekonomiczne, społeczne, ISP PAN, Fundacja im. K. Adenauera, Warszawa 2014.
• Ciechański J., Problem modernizacji Unii Europejskiej w świetle strategii Europa 2020. Problem zmiany paradygmatu integracyjnego, [w:] J. Adamowski, K.A. Wojtaszczyk (red.), Strategia rozwoju Unii Europejskiej, Warszawa 2010.
• Czaputowicz J., Suwerenność, PISM, Warszawa 2013.
• Czerny I., Korpus na wielbłądzie, "Polityka", 30.X.2010.
• Duszczyk M., Od Strategii Lizbońskiej do Europa 2020 - lekcja dla Unii Europejskiej, [w:] J. Adamowski, K.A. Wojtaszczyk (red.), Strategia rozwoju Unii Europejskiej, Warszawa 2010.
• Dziamski G., Rola kultury w procesie integracji europejskiej, "Europa Wschodu i Zachodu", 1999, nr 3.
• Eijk C. van der, M. Franklin, Potential for Contestation on European Matters At National Elections in Europe, G. Marks, M.R. Steenbergen (red.), European Integration and Political Conflict, Cambridge 2004.
• Fiszer J.M., Czy państwo demokratyczne może być wzorem dla przyszłej Unii Europejskiej?, "Myśl Ekonomiczna i Polityczna", 2014, nr 1(44).
• Fiszer J.M., Szanse i zagrożenia dla modernizacji Unii Europejskiej w dobie kryzysu i kształtowania się nowego ładu globalnego, [w:] J.M. Fiszer, M.J. Tomaszyk (red.), Zarządzanie procesem integracji i modernizacja Unii Europejskiej, Warszawa 2013.
• Fiszer J.M., Modernizacja Unii Europejskiej - istota, przesłanki i perspektywy, [w:] K.A. Wojtaszczyk (red.), Modernizacja procesów integracji europejskiej, Warszawa 2011.
• Fiszer J.M., System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota, cele i zadania oraz rola w budowie nowego ładu globalnego, ISP PAN, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2013.
• Fiszer J.M., Unia Europejska a Polska - dziś i jutro, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2002.
• Fiszer J.M., Korzyści i zagrożenia oraz koszty przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, "Przegląd Europejski", 2001, nr 1.
• Fiszer J.M., Pozytywne i negatywne przesłanki polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej oraz jej bilans, [w:] J.M. Fiszer (red.), Prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej, ISP PAN, Warszawa 2012.
• Fiszer J.M., Suwerenność Polski i tożsamość narodowa w świetle Konstytucji RP i Konstytucji Europejskiej, "Politeja", 2005, nr 2.
• Fiszer J.M. (red.), Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Doświadczenia i nowe wyzwania, ISP PAN, Warszawa 2011.
• Fiszer J.M. (red.), Europejska Polityka Sąsiedztwa. Geneza, doświadczenia, perspektywy, Warszawa 2012.
• Fiszer J.M. (red.), Bilans pierwszych lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej, ISP PAN, Warszawa 2011.
• Fiszer J.M. (red.), System euroatlantycki i bezpieczeństwo międzynarodowe w multipolarnym świecie. Miejsce i rola Polski w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa, ISP PAN, Warszawa 2013.
• Fücks R., Koniec z wygodnictwem, Heinrich Böll Stiftung, Warszawa, 11.VII.2014, http://boell.org/pl/2014/07//02/koniec-z-wygodnictwem
• Gravier M., Empire vs. Federation: which path for Europe?, "Journal of Political Power", 2011, nr 7.
• Grochalski M., Wykorzystanie form demokracji bezpośredniej w procesach integracyjnych Unii Europejskiej, [w:] S. Wróbel (red.), Wybrane zagadnienia polskiej i europejskiej demokracji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008.
• Grosse T.G., W objęciach europeizacji, ISP PAN, Warszawa 2012.
• Grosse T.G., W oczekiwaniu na rewolucję, "Rzeczpospolita", 22.VII.2014.
• Grzeszczak R., Legitymizacja demokratyczna Unii Europejskiej (ewolucja procesu legislacyjnego i rola parlamentów narodowych, [w:] J. Kranz (red.), Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, Warszawa 2006.
• Habermas J., The Crisis of the European Union in the Light of a Constitutionalization of International Law, "European Journal of International Law", 2012, nr 2.
• Informacja Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2013 roku, 20.03.2013, http://www.msz.gov.pl
• Informacja Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2014 roku, 8.05.2014, http://www.msz.gov.pl
• Janicki M., Ucieczka na Zachód, "Polityka", 26.III- 1.IV.2014.
• Jaskiernia J., Traktat z Lizbony a problem legitymizacji demokratycznej Unii Europejskiej, [w:] A. Preisner (red.), Prawowitość czy zgodność z prawem. Legitymacja władzy w państwach demokratycznych, Wrocław 2010.
• Jaskiernia J., Pozycja Parlamentu Europejskiego w systemie instytucjonalnym Unii Europejskiej po Traktacie z Lizbony, J.M. Fiszer (red.), Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Doświadczenia i nowe wyzwania, ISP PAN, Warszawa 2011.
• Kabat-Rudnicka D., Zasada federalna a integracja ponadnarodowa. Unia Europejska między federalizmem dualistycznym a kooperatywnym, Kraków 2010.
• Knopek J. (red.), Unia Europejska jako współczesny aktor stosunków międzynarodowych, Toruń 2009.
• Komunikat CBOS - Polacy oceniają 10 lat w Unii Europejskiej, http://wiado- mości.dziennik.pl/wybory/artykuły/457183. cbos-polacy-oceniają-10-lat-w--unii.html
• Kopka A., Populizm lewicowy w Europie na przykładzie partii "Die Linke" w Republice Federalnej Niemiec, "Przegląd Politologiczny", nr 4/2010.
• Kranz J., Wyrozumska A., Powierzenie Unii Europejskiej niektórych kompetencji a Traktat fiskalny, "Państwo i Prawo", 2012, nr 7.
• Kranz J., Deficyt demokracji w Unii Europejskiej?, "Sprawy Międzynarodowe", 2012, nr 3.
• Kranz J., Jak rozumieć suwerenność? Próba opisu, [w:] S. Sowiński, J. Węgrzec-ki (red.), Suwerenność państwa i jej granice, Warszawa 2010.
• Kranz J. (red.), Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, Warszawa 2006.
• Krasowski R., Imperium świętego spokoju, "Polityka", 7-13.V2014.
• Krzemiński A., Martin Schulz i jego pomysły na Europę, "Polityka", 27.XII.2013--7.I.2014.
• Krzemiński A., Gule i bóle, "Polityka", 16- 22.VII.2014.
• Krzemiński A., Niemcy na huśtawce, "Polityka", 30.VII-5.VIII.2014.
• Kuźniar R., Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2008.
• Leuffen D., Rittberger B., Schimmelfennig F., Differential Integration: Explaining Variation in the European Union, Palgrave Macmillan, Houundmills Basingstoke 2013.
• Lewandowski J., Unia Europejska - to ostatni dzwonek..., "Puls Biznesu", 31.I.2013.
• Lutkowski L., Rozpad strefy euro - ponura wizja czy realna możliwość?, [w:] L. Oręziak, D.K. Rosati (red.), Kryzys finansów publicznych. Przyczyny, mechanizmy, drogi wyjścia, Warszawa 2013.
• Łastawski K., Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
• Majewski P., Europy nie zdziwią nasi eurosceptycy, "Rzeczpospolita", 30.V.2014.
• Malendowski W., Suwerenność państw w procesie integracji europejskiej, "Przegląd Politologiczny", nr 4/2010.
• Michałowska G., Polska w międzynarodowych stosunkach kulturalnych, [w:] S. Bieleń (red.), Polska w stosunkach międzynarodowych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2007.
• Mniej Europy, więcej Europy. Z Iwanem Kreszczewem rozmawia Adam Leszczyński, "Gazeta Wyborcza", 31.V-1.VI.2014.
• Moroska A., Prawicowy populizm a eurosceptycyzm (na przykładzie Listy Pima Fortuyna w Holandii i Ligii Polskich Rodzin w Polsce), Wrocław 2010.
• Nowak A., Putin. Źródła imperialnej agresji, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2014.
• Nowak B., Ostatnia prezydencja dużych oczekiwań - refleksje po prezydencji Polski w Radzie UE (Raporty i Analizy, nr 2), Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa 2012.
• Obawy i nadzieje związane z wprowadzeniem euro w Polsce, Komunikat z badań BS/42/2013, Warszawa, marzec 2013, s. 6-8, http://www.cbos.pl/SPISKOM. POL/2013/K_042_13.PDF [dostęp 22.05.2014].
• Orzelska-Stączek A., Rola Polski w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa w ocenie głównych sił politycznych, [w:] J.M. Fiszer (red.), System euroatlantycki i bezpieczeństwo międzynarodowe w multipolarnym świecie. Miejsce i rola Polski w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa, ISP PAN, Warszawa 2013.
• Ostrowski M., Koniec marzeń, "Polityka", 4- 10.VI.2014.
• Przemówienie Jana Pawła II w Parlamencie RP w dniu 11 czerwca 1999 roku, "Rzeczpospolita", 12.VI.1999.
• Rolnicy wyszli na swoje, [w:] 10 lat w Unii, dodatek specjalny "Polityki", 28.IV--5.V.2014.
• Rosati D.K., Czy strefa euro przetrwa kryzys?, [w:] L. Oręziak, D.K. Rosati (red.), Kryzys finansów publicznych. Przyczyny, mechanizmy, drogi wyjścia, Warszawa 2013.
• Roubini N., Stephen M., Ekonomia kryzysu, Warszawa 2011.
• Ruszkowski J., Wojnicz L. (red.), Multi-Level Governance w Unii Europejskiej, Instytut Politologii i Europeistyki Uniwersytetu Szczecińskiego, Instytut Europeistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Szczecin-Warszawa 2013.
• Schimmelfenning F., The Normative Origins of Democracy in the European Union: Towards a Transformationist Theory of Democratization, "European Political Science Review", 2010, nr 2.
• Schimmelfennig F., EU Enlargement and Differentiation: Discrimination or Equal Treatment?, "Journal of European Public Policy", 21/5, 2014.
• Schulz M., Skrępowany OLBRZYM. Ostatnia szansa Europy, MUZA S.A., Warszawa 2014.
• Sejm RP, Kadencja VII, Sprawozdanie stenograficzne z 3 posiedzenia Sejmu RP, 15 grudnia 2011 (drugi dzień obrad, Warszawa 2011, http://orka2.sejm. gov.pl/StenoInter7.nsf/0/BC8CC970.
• Sługocki W., Polityka regionalna Unii Europejskiej a rozwój polskich regionów -studium przypadku, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2013.
• Smoczyński W., Europa się chwieje, "Polityka", 29.VI-5.VII.2011.
• Szczerski K., Dynamika systemu europejskiego. Rozważania o nowym kształcie polityki Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
• Szymczyński T.R., Horyzonty sporu wokół zjawiska deficytu demokratycznego w Unii Europejskiej, Warszawa 2013.
• Tereszkiewicz F. (red.), Polska w Unii Europejskiej. Bilans dekady, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2013.
• Wedel-Domaradzka A., Parlament Europejski a prawa człowieka - uwagi na tle postępującej integracji, demokratyzacji i norm prawa międzynarodowego, [w:] J.M. Fiszer (red.), Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Doświadczenia i nowe wyzwania, Warszawa 2011.
• Węc J.J., Spór o kształt ustrojowy Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej w latach 1955-2010. Między ideą ponadnarodowości a współpracą międzyrządową. Analiza politologiczna, Księgarnia Akademicka, Kraków 2012.
• Wessels W., An Ever Closer Fuusion? A Dynamic Macropolitical View on Integration Process, "Jurnal of Common Market Studies", 1997, nr 2.
• Willa R., Deficyt demokratyczny w Unii Europejskiej, "Athenaeum - Polski Przegląd Politologiczny", 2010, t. 23.
• Wojciechowski M., Suwerenność tkwi w portfelu, "Gazeta Wyborcza", 21.XII.2011, s. 16.
• Wojtaszczyk K.A. (red.), Efektywność reprezentacji interesów Polski w Unii Europejskiej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2011.
• Wódka J., Polityka zagraniczna "nowej" Turcji. Implikacje dla partnerstwa transatlantyckiego, Warszawa 2013.
• Zając J., Role międzynarodowe państwa średniego, "Krakowskie Studia Międzynarodowe", 2013, nr 4.
• Zielonka J., Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską, Warszawa 2006.