Etyka życia gospodarczego w nauczaniu Jana Pawła II

• Autorzy: Piotr Przesmycki

Warianty tytułu

John Paul II Economics Ethics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W dobie obecnej obserwuje się wzrost zainteresowania etycznym wymiarem życia społeczno-gospodarczego. Kościół ma w tym względzie bardzo bogatą tradycję refleksji etyczno-gospodarczej, która w istotny sposób ubogaca współczesny dyskurs. W tej tradycji "zakorzenia się" i wyrasta nauczanie Jana Pawła II. Papież dostrzega dynamiczną rzeczywistość człowieka w perspektywie teologiczno-etycznej. W Jego nauczaniu człowiek jest podmiotem życia gospodarczego, choć jego pozycja jako podmiotu jest zagrożona różnymi formami "uprzedmiotowienia". Dlatego też papież dostrzega potrzebę podkreślenia prymatu osoby nad rzeczą, ducha nad materią, etyki nad techniką. Jan Paweł II wielokrotnie i w różnych formach wypowiadał się na temat życia społeczno-gospodarczego. Na szczególną uwagę zasługuje jego homilia z Legnicy (2 VI 1997), która jest przykładem profetycznej funkcji Kościoła w kontekście specyficznych problemów społeczno-gospodarczych III Rzeczpospolitej. (fragment tekstu)

EN

It seems that the contemporary business and scientific worlds are more and more interested in various forms of business ethics. Among them are the Roman Catholic Church instructions regarding economic ethics, especially those of John Paul II. These flow out of long and important traditions of the Roman Catholic Church. These put man in the proper theological perspective. These principles of the recently departed Pope refer to the economic ethics: labor, free market, capitalism, liberalism etc. These can be found in his pastoral activities, in his homilies, speeches, discourses, but mainly in his encyclical letters addressed to the world of Labor, especially in his, so called "social encyclicals"; LABOREM EXCERENS, SOLLICITUDO REI SOCIALIS, CENTESSIMUS ANNUS. John Paul II carries on the works of his great predecessors Leo XIII, John XXIII and Paul VI. The socioethical economic teachings of the Polish pope are deeply rooted in the doctrine of the Second Vatican Council. He participated there as the Archbishop of Cracow. Pope Wojtyla was a theologian par excellence, a university ethics professor but not an economist. His teachings on economic ethics are becoming more important in today's complex economy. John Paul ll stressed the urgent need of respecting the dignity of human beings in today's economic world. The pope's homily from Legnica regarding the Polish socioeconomic situation after 1989 still has to be read and studied. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Etyka działalności gospodarczej; Wartości i normy etyczne; Katolicka nauka społeczna; Poglądy filozoficzne

EN

Business activity ethics; Value and ethical norms; Catholic social teaching; Philosophical thought

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2007
• Tom: 10
• Numer: nr 1
• Strony: 21--30

Twórcy

autor

Piotr Przesmycki

• Salezjańska Wyższa Szkoła Ekonomii i Zarządzania w Łodzi

Bibliografia

• T. Ślipko, Zarys etyki szczegółowej, WAM, Kraków 1982, t. 2, s. 15.
• J. Gocko, Ekonomia a moralność, RW KUL, Lublin 1996, s. 110.
• Elementy etyki gospodarki rynkowej, B. Pogonowska (red.), Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004.
• F. Kampka, Moralny sens gospodarki w nauczaniu Kościoła, [w:] M. Rusecki (red.), Problemy współczesnego Kościoła, RW KUL, Lublin 1996, s. 493.
• N. Vasilijeviene, R. Jeurissen, Introduction, [w:] Bussiness Ethics: From Theory to Practice, Vilnius 2002, s. 5.
• B. Pogonowska, Wstęp, [w:] B. Pogonowska (red.), Elementy etyki gospodarki rynkowej, PWE, Warszawa 2004, s. 9.
• J. Filek, Społeczna Odpowiedzialność Biznesu. Tylko moda czy nowy model prowadzenia działalności gospodarczej?, Kraków 2006, s. 7.
• M. Silva, Czy istnieje etyka ekonomii? [w:] "Communio Międzynarodowy Przegląd Teologiczny" 1997, nr 6 "Ekonomia", s. 54.
• L.V. Ryan, J. Sójka, Wstęp, [w:] Etyka biznesu, L.V. Ryan, J. Sójka (red.), Wydawnictwo "W drodze", Poznań 1997, s. 6.
• B. Mielec, Etyka społeczna, [w:] A. Zwoliński (red.), Encyklopedia nauczania społecznego Jana Pawła II, Polwen, Radom 2003, s. 142.
• T. Styczeń, O etyce Karola Wojtyły - uczeń, Tygodnik Katolicki "Niedziela", Częstochowa 1997, s. 11.
• J. Majka, Etyka życia gospodarczego, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1982, s. 11.
• Z. Perz, Actus humanus. Teologiczne aspekty działania moralnego, Bobolanum, Warszawa 1999, s. 8-10.
• T. Borutka, Etyka życia gospodarczego, [w:] A. Zwoliński (red.), Encyklopedia nauczania społecznego Jana Pawła II, Polwen, Radom 2003, s. 146.
• W. Gasparski, Etyka nauki i etyka biznesu, "Annales" 2003, t. 6, SWSEiZ, s. 315 - 326.
• D. Miller, Metodologiczne spojrzenie na zagadnienia etyki w gospodarce, "Annales" 2005, t. 8, nr 1, SWSEiZ, s. 45-51.
• N. Vasilijeviene, O potrzebie niedoktrynalnej wersji etyki i zmiany paradygmatów we współczesnej etyce biznesu, "Annales" 2005, t. 8, nr 1, SWSEiZ, s. 53-61.
• P. Rottengruber, Etyka biznesu jako teoria graniczna, "Annales" 2002, t. 5, SWSEiZ, s. 198-200.
• B. Bombała, Religijne źródła etyki biznesu, "Annales" 2002, t. 5, SWSEiZ, s. 193.
• C.S. Bartnik, Teologia pracy ludzkiej, IW PAX ,Warszawa 1977, s. 41.
• K.E. Boulding, Religijne perspektywy ekonomii, [w:] J. Grosfeld (red. i tłum.), Religia i ekonomia, IW PAX, Warszawa 1989, s. 54.
• G. Whitehead, Ekonomia, Zysk i S-ka, Poznań 2001, s. 29-30.
• H. Zboroń, Współczesne doktryny filozofii gospodarczej, [w:] B. Pogonowska (red.), Elementy etyki gospodarki rynkowej, PWE, Warszawa 2004, s. 107-111.
• B. Sorge, Wykłady z katolickiej nauki społecznej, WAM, Kraków 2001, s. 23.
• J. Schasching, Życie ekonomiczne w społecznym nauczaniu Soboru Watykańskiego II, "Communio Międzynarodowy Przegląd Teologiczny" 1997, nr 6 "Ekonomia", s. 127-128.
• Economia, [w:] B. Mondin, Dizionario enciclopedico di filozofia, teologia e morale, Massimo, Milano 1994, s. 272b.
• B. Häring, Moralność jest dla ludzi, IW PAX, Warszawa 1975, s. 149.
• P. Przesmycki, Bernhard Häring. Teologia moralna na III tysiąclecie, [w:] J. Majewski, T. Makowski (red.), Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, Biblioteka "Więzi", Warszawa 2004, s. 172.
• M. Engler, John Paul II`s Economics Ethics, www.dissidentvoice.org, s. 4.
• J. Turnau, Nasz papież. Wielkie tematy Pontyfikatu - Etyka, bezpłatny dodatek do "Gazety Wyborczej" 2006, nr 9, s. 2.
• M. Graczyk, Solidarność jako droga do rozwiązywania problemu bezrobocia w ujęciu Jana Pawła II, "Annales" 2005, t. 8, nr 1, SWSEiZ, s. 41.
• J. Gocko, Ekonomia a porządek moralny, [w:] J. Nagórny, K. Jeżyna (red.), Jan Paweł II - Encyklopedia Nauczania Moralnego, Polwen, Radom 2005, s. 174.
• J.-Y. Nuadet, La dette des economistes envers Jean Paul II, http://libres.org/francais/annonces/une_2005/042005_jean_paul_II.htm.
• A. Dziuba, Cywilizacja miłości w koncepcji Ojca Świętego Jana Pawła II, Veritas, London 2005, s. 18.
• Jan Paweł II w Polsce. 31 maja 1997 - 10 czerwca 1997. Przemówienia i homilie, "Znak", Kraków 1997, s. 52.
• M. Zięba, Papieska partytura, "W drodze" 1997, nr 7, s. 16.