Etos kapitalizmu - profil, pozytywy, ograniczenia, dylematy

• Autorzy: Stanisław Kowalczyk

Warianty tytułu

Ethics of Capitalism - Advantages, Dilemmas and Limitations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kapitalizm jest genetycznie powiązany z filozoficznymi nurtami indywidualizmu i liberalizmu. Ekstremalny indywidualizm traktuje człowieka jako najwyższą wartość i kreatora wszelkich wartości. Liberalizm twierdzi, że jednostkowy człowiek ma prawo do nieograniczonej wolności w życiu osobistym i społecznym (o ile to tylko możliwe). Kapitalizm postulat maksymalnej wolności człowieka aplikuje do sfery życia ekonomicznospołecznego, przyjmując filozofię leseferyzmu. Zasada - laissez faire, wszystko wolno - jest traktowana jako nadrzędne prawo ekonomii. (fragment tekstu)

EN

The term 'capitalism' can have several meanings: it can refer to the ideology of free market, an economic model, the classical capitalism or its contemporary forms, the utilitarian capitalism, and finally to the rationalistic or evolutionalistic capitalism. All kinds of capitalism accept the theory of economism, which is promoting a concept of homo oeconomicus. The positive elements of capitalism ethics emphasise the affirmation of private property, the concept of free market, the idea of democracy, equality and justice, the promotion of 'bourgeois virtues', and the idea of love (accepted by M. Novak). But the ethics of capitalism is also limited by the pragmatic concept of man, privatization of ethics, the primacy of economy over ethics, the ethics of consequentionalism, the conviction that the problem of unemployment plays a secondary role, and the social profile. The ethics of liberal capitalism has its dilemmas and inconsistencies: it approves the egoistic attitude and fails to ensure common good. Besides 'bourgeois virtues' are not possible without durable principles and the principles of free market and competition cannot replace the principle of solidarity. The primacy of economy over ethics contradicts with idea of love. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kapitalizm; Poglądy filozoficzne; Etyka działalności gospodarczej

EN

Capitalism; Philosophical thought; Business activity ethics

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2007
• Tom: 10
• Numer: nr 1
• Strony: 49--55

Twórcy

autor

Stanisław Kowalczyk

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Polska

Bibliografia

• A. Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1954.
• K. Zioło, Kapitalizm, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 8, Lublin 2000, k. 655-657.
• R. Legutko, Spory o kapitalizm, Wydawnictwo Znak, Kraków 1994.
• M. Friedman, Capitalism and Freedom, Univ. of Chicago, Chicago 1962.
• F. Hayek, The Constitution of Liberty, Henry Regnery, Chicago 1960.
• Moralność kapitalizmu, Instytut Liberalno-Konserwatywny, Lublin 1998.
• F. Bardá y Salvany, Liberalizm jest grzechem, tłum. Z. Bereszyński, Wydawnictwo WERS, Poznań 1995.
• Św. Tomasz z Akwinu, S.th. II-II, q. 66, s. 7, c.
• M. Novak, Duch demokratycznego kapitalizmu, Biblioteka Polityki Polskiej, Warszawa 1986, s. 114.
• J. Majka, Etyka życia gospodarczego, Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1980, s. 78-81.
• S. Kowalczyk, Idea sprawiedliwości społecznej a myśl chrześcijańska, Redakcja Wydawnictwa KUL, Lublin 1998, s. 132-138, 147-181.
• R. Legutko, Dylematy kapitalizmu, Edition Spotkania, Paris 1986, s. 220.
• L. Kristol, Two Cheers for Capitalism, New York 1978, Basic Books, s. 66 nn.
• W. Röpke, Kryzys społeczny czasów współczesnych, Warszawa 1986, s. 63 nn.