Rozumienie kategorii power (potęgi, siły, władzy) w myśli ponowoczesnej

• Autorzy: Anna Wojciuk

Warianty tytułu

Understanding the category of power in postmodern thought

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dwie ostatnie dekady XX w. były w humanistyce czasem krytyki pozytywizmu. Jest to epoka, kiedy kończy się monopol scjentystycznych podejść (w teorii stosunków międzynarodowych zaliczają się do nich wszystkie dominujące nurty, w tym neoliberalizm, neorealizm, paradygmat transnarodowy oraz większość podejść neomarksistowskich) na poszukiwanie języka, który mógłby opisać gwałtowne przemiany społeczeństw poindustrialnych, połączone na poziomie makro z efektami globalizacji. W debacie intelektualnej pojawia się zupełnie nowe spojrzenie na rzeczywistość społeczną - namysł ponowoczesny. Już na tym etapie powstaje niekiedy zamieszanie terminologiczne: epoka poindustrialna, w której żyjemy, bywa bowiem określana również epoką ponowoczesną. Jednak na potrzeby tego tekstu, korzystając z propozycji Zygmunta Baumana, termin ponowoczesność ma "uchwycić szczególne cechy antyoświeceniowego klimatu intelektualnego, szczególne cechy samoświadomości ery", a nie opisywać poindustrialną rzeczywistość społeczną. Dopiero w ostatniej części, poświęconej koncepcji Michaela Hardta i Antonio Negriego, zastanawiać się będę także nad ponowoczesną epoką jako taką. Zostanie jednak utrzymany rozdział tego, czym jest ponowoczesny dyskurs, a czym ponowoczesna epoka. Ponowoczesna krytyka pozytywizmu nie ominęła także samej teorii stosunków międzynarodowych, choć pojawiła się później niż w innych naukach społecznych. (fragment tekstu)

EN

This text examines the postmodern approach to the notion of power in international relations. The article assumes that the postmodern trends in international relations studies do not fully and explicitly explain what power really is for postmodern refl ection on international relations. Therefore, in order to understand the notion and the debate at stake one has to refer to contemporary political philosophy which is the source of the concept. The text discusses what postmodern thought is, what makes it a distinct intellectual phenomenon and why postmodern thought is important for international relations studies. Essentially, the article consists of a thorough exploration of power as understood by Michel Foucault, Pierre Bourdieu, Chantal Mouffe, Giorgio Agamben, Michael Hardt and Antonio Negri. The text aims to show the evolution of the notion and its analytical usefulness to international relations studies. Thus, the portrait of power within each of the philosophical approaches, examined in a sympathetic way, is accompanied by numerous short case studies and examples from both contemporary foreign affairs and from the history of international relations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stosunki międzynarodowe; Postmodernizm; Władza

EN

International relations; Postmodernism; Power

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2009
• Tom: 39
• Numer: nr 1/2
• Strony: 49--71

Twórcy

autor

Anna Wojciuk

• Polska Akademia Nauk, doktorant

Bibliografia

• S. Smith, Positivism and Beyond, w: S. Smith, K. Booth, M. Zalewski, International Theory. Positivism and Beyond, Cambridge 1996
• S. Smith, The Self-Image of a Discipline, w: International Relations Theory Today, Park, PA, 1995.
• Z. Bauman, Prawodawcy i tłumacze, w: R. Nycz red., Postmodernizm, Kraków 1996
• J. Torfing, New Theories of Discourse. Laclau, Mouffe and Zizek, Oxford 1999
• A. Burzyńska, Wstęp, w: A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku, Kraków 2006
• http://www.monde-diplomatique.fr/int/
• J.A. Vasquez, The Post-positivist Debate, w: Booth, S. Smith (red.), International Relations Theory Today, Cambridge 1995
• K. Booth, International Relations Theory vs. The Future, w: Booth, S. Smith (red.), International Relations Theory Today, Cambridge 1995
• C. Geertz, O gatunkach zmąconych, w: R. Nycz red., Postmodernizm, Kraków 1996
• J. Culler, On Deconstruction: Theory and Criticism after Structuralism, London 1985
• F.R. Ankersmit, Historiografia i postmodernizm, w: R. Nycz red., Postmodernizm, Kraków 1996
• J. Vasquez, The Post-positivist Debate, w: Booth, S. Smith (red.), International Relations Theory Today, Cambridge 1995
• F. Nietzsche, Pisma pozostałe 1862-1875, Kraków 1993
• M. Foucault, Porządek dyskursu. Wykład inauguracyjny wygłoszony w College de France 2 grudnia 1970, Gdańsk 2002.
• M. Ziółkowski, Teorie konfliktu i teorie władzy. Wstęp, Współczesne teorie socjologiczne, Warszawa 2006
• M. Foucault, Trzeba bronić społeczeństwa, Warszawa 1998
• C. Schmitt, Teologia polityczna i inne pisma, Kraków 2000
• M. Hardt, A. Negri, Multitude. War and Democracy in the Age of Empire, New York 2004
• P. Bourdieu, Outline of a Theory of Practice, Cambridge 1977
• D. Swartz, Power & Culture. The Sociology of Pierre Bourdieu, Chicago 1997
• Ch. Mouffe, Polityka i polityczność, "Krytyka Polityczna", 2007, nr 11/12
• E. Haliżak, Liberalna wizja porządku międzynarodowego, w: Kuźniar, E. Haliżak (red.), Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku, Warszawa 2005
• M. Foucault, Wola wiedzy, w: Historia seksualności, Warszawa 1995.
• G. Agamben, Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, Warszawa 2008
• R. Bolle, J.H. Connell, S. Pankanti, N.K. Ratha, A.W. Senior, Guide to Biometrics, New York 2004
• Ch. Epstein, Guilty Bodies, Productive Bodies, Destructive Bodies: Crossing the Biometric Borders, "International Political Sociology" 2007, nr 1
• K. Korbach, The U.S.-VISITProgram. U.S. State Department/Foreign Press Centre, January 2003: http://fpc.state.gov/fpc/27524.htm.
• J. Williams, Coming to America: U.S.-VISIT and U.S. Visa Waiver Countries Update, January 2006: http://fpc.state.gov/fpc/58824.htm
• M. Hardt, A. Negri, Imperium, Warszawa 2005.