Aksjologiczne determinanty rozwoju gospodarczego

• Autorzy: Wiesław Banach

Warianty tytułu

Axiological Determinants of Economic Development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł jest próbą oszacowania wpływu respektowania określonych norm i wartości przez gospodarujące jednostki na poziom rozwoju gospodarczego struktur, w których przyszło im gospodarować. W tym celu przedstawiona została kulturowa typologia rozwoju gospodarczego, którą zaproponował Mariano Grondona. Typologia ta stanowi jedno z najbardziej reprezentatywnych wystąpień współczesnych badaczy, którzy główne przyczyny gospodarczego sukcesu poszczególnych społeczności upatrują właśnie wśród czynników aksjologicznych. Do grona tych autorów należą m. in. Francis Fukuyama, Samuel Huntington, Lawrence E. Harrison czy David Landes. To oni właśnie są spadkobiercami podejścia zapoczątkowanego w przez Maxa Webera, którego analizy protestanckich korzeni kapitalizmu weszły do kanonu nowożytnej myśli społecznej. W anglojęzycznej literaturze przedmiotu reprezentowany przez nich nurt określa się mianem cultural turn, jako tendencję do opisywania i wyjaśniania różnorodnych zjawisk świata gospodarczego i politycznego przez pryzmat kultury stanowiącej rezerwuar tradycyjnie ukształtowanych wartości, norm, obyczajów czy zasad. (fragment tekstu)

EN

The main aim of the paper is to show and examine how culture shapes human progress; in particular - how values determine economic development. The author describes culture as an axiological sphere including values, rules, customs, beliefs attitudes and worldviews that are prevalent in a given society. According to the humanistic perspective (called cultural turn) adequate values and other axiological determinants have a very positive impact on economic development of each society. The author analyzes Mariano Grondona's twenty cultural factors: religion, trust in the individual, the moral imperative, two concepts of wealth, different views of competition, two notions of Justice, the value of work, the role of Heresy, education, the importance of utility, the lesser virtues, time focus, rationality, authority, worldview, life view, salvation from or in the world, two Utopians, nature of optimism, two visions of democracy. The main thesis of the Grondona's work is that economic development and well-being of civilization depends on a choice of a progressive value system by a society. The author emphasizes that a further study must be conducted to understand and apply scientifically this model. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Czynniki rozwoju gospodarczego; Aksjologia; Wartości i normy etyczne; Kultura

EN

Factors of economic development; Axiology; Value and ethical norms; Culture

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2006
• Tom: 9
• Numer: nr 1
• Strony: 77--84

Twórcy

autor

Wiesław Banach

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• M. Novak, Bogactwo i cnota: rozwój chrześcijańskiej doktryny ekonomicznej, [w:] P. Berger (red.), Etyka kapitalizmu, tłum. H. Woźniakowski, Signum, Kraków 1994, s. 69-105.
• D.R. Kamerschen, R.B. McKenzie, C. Nardinelli, Ekonomia, tłum. P.Kuropatwiński (red.), Fundacja Gospodarcza NSZZ "Solidarność", Gdańsk 1992, s. 958.
• Y. Bernard, J.-C. Colli, Słownik ekonomiczny i finansowy, tłum. B. Nowosad, Wydawnictwo "Książnica", Katowice 1994, s. 146.
• K.E. Boulding, Religijne podstawy postępu ekonomicznego, [w:] J. Grosfeld (red. i tłum.), Ponad ekonomią, PIW, Warszawa 1985, s. 71.
• N. Rosenberg, L.E. Birdzell, Historia kapitalizmu, tłum. A. Doroba, Signum, Kraków 1994, s. 40-60.
• J. Schumpeter, Teoria rozwoju gospodarczego, tłum. J. Grzywicka, PWN, Warszawa 1960.
• S.P. Huntington, Z kulturą trzeba się liczyć, [w:] L.E. Harrison, S.P. Huntington, Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw, tłum. S. Dymczyk, Zysk i S-ka, Poznań 2003, s. 14.
• M. Grondona, Kulturowa typologia rozwoju gospodarczego, [w:] L.E. Harrison, S.P. Huntington, Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw, tłum. S. Dymczyk, Zysk i S-ka, Poznań 2003, s. 102.
• K. Skarżyska, Ten drugi kapitał, "Gazeta Wyborcza", 17-18 I 2004, s. 18.