Kompromis jako trudny przypadek w etyce biznesu

• Autorzy: Ewa Podrez

Warianty tytułu

The Compromise as a Difficult Case of Business Ethics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rozważając trudny przypadek kompromisu na terenie etyki biznesu, nie tyle zmierzam do wszechstronnego zanalizowania tego zjawiska, ile do pokazania tych jego składowych, które wywołują najwięcej kontrowersji wśród etyków. Pominę zatem kwestie psychologiczne, socjologiczne, ekonomiczne i prawne. Mowa więc będzie o czynach i ludzkich postawach, decyzjach i preferencjach, ukrytych i wprost wyrażonych intencjach oraz nabytych sprawnościach, które w sumie decydują o ocenie pozytywnej kompromisu lub jego negatywnej wartości. Moralną rzeczywistość kompromisu można rozpatrywać jako szczególną formę społecznej komunikacji, która przebiega na różnych poziomach życia wspólnoty i obejmuje różne warianty dyskursów; wewnątrz danej wspólnoty, oraz z zewnątrz i między odrębnymi grupami. Na ich przebieg, zakres oraz efektywność w znacznym stopniu oddziaływują okoliczności związane z konkretnym miejscem i czasem, a także kontekst społeczny i towarzysząca mu gra interesów. Wynika z tego, że nie wszystkie motywy kierujące ludźmi skierowane są na kooperatywne poszukiwanie wspólnego dobra w ramach kompromisu. Jest to jeden z powodów, aby odwoływać się do instytucjonalnych procedur, z nadzieją na przynajmniej częściowe wyeliminowanie tych niepożądanych wpływów. (fragment tekstu)

EN

The analysis of compromise as a vast and differentiated complex of ethical problems. It concerns nature, freedom, responsibility, forms of communicative activity, personal abilities to self-containment and to cooperative with others. Compromise as the art of containment needs certain normative and axiological procedures, which enable the relations of acceptance. Its participants turn in their being to themselves, react mutually and become a source of activity directed to common good as a result of agreement. From ethical point of view compromise, then, it would appear in the openness context of social and moral necessity and functions in the expanding context of relation of personal acceptance. The moral quality of compromise required good deeds, good intentions and rational stances. Deeds which are really independent and free, constitute creative personal relations of acceptance. But on the other side only the self-containment can practice a creative compromise. The compromise regarded as an inter-personal encounter manifests various situations connected with relinquishment as an act of selfcontainment. Such self-determination may appear close to the authentic self-being of a personal subject living among the others personal subjects. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Etyka biznesu; Wartości i normy etyczne; Negocjacje

EN

Business ethics; Value and ethical norms; Negotiations

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2006
• Tom: 9
• Numer: nr 1
• Strony: 93--102

Twórcy

autor

Ewa Podrez

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Bibliografia

• J. Habermas, Toward a Theory of Communicative Competence, "Recent Sociology" 1972, vol. 2, s. 133 i nast.
• M. Arct, Słownik wyrazów obcych, Wyd. Arcta, Kraków 1946, s. 152.
• H. Weber, Kompromis etyczny, [w:] Perspektywy i problemy teologii moralnej, IW PAX, Warszawa 1982, s. 153.
• A.J. Rudniański, Kompromis i walka: sprawczość i etyka kooperacji pozytywnej i negatywnej w gęstym otoczeniu społecznym, IW PAX, Warszawa 1989.
• P. Rocoeur, Drogi rozpoznania, przeł. J. Margański, Znak, Kraków2004, s. 210.
• L. Boltanski, L. Thevent, De la justification. Les economies de la grandeur, Paris 1991, s. 337.
• T.V. Smith, Art of Containment, King Press, Boston 1956.
• P. Ricoeur, O sobie samym jako innym, przeł. B. Chełstowski, WN PWN, Warszawa 2003, s. 399-454.
• Arystoteles, Etyka nikomachejska, przeł. D. Gromska, WN PWN, Warszawa 1982, 1106b, 35-107a, 3, s. 58.
• E. Podrez, Rozpoznać dobro i chcieć być dobrym, [w:] Rola wyobraźni w kształtowaniu świadomości moralnej, w pracy zb. pt. Wyobraźnia jako jaźń twórcza, (red.) E. Podrez i A. Czyż, Neriton, Warszawa 2002, s. 41-38.
• Z. Teinert, Spór o naturę. Wokół konstytucji osoby w ujęciu Roberta Spaemanna, UAM WN, Poznań 2003, s. 96.