Etyka życia gospodarczego w twórczości Adama Smitha

• Autorzy: Stefan Zabieglik

Warianty tytułu

Business Ethics in Adam Smith's Works

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Adam Smith (1723-1790) w latach 1752-1764 zajmował katedrę filozofii moralnej (moral philosophy) na uniwersytecie w Glasgow. Filozofia moralna nie ograniczała się wówczas do etyki, lecz obejmowała szereg dyscyplin, stanowiących dziś odrębne nauki szczegółowe1. W ujęciu Smitha składała się ona z czterech części: teologii naturalnej (dowody na istnienie i atrybuty Boga), etyki, teorii sprawiedliwości (justice) i filozofii prawa (jurisprudence). Ta ostatnia obejmowała także teorię polityki, w tym rozważania dotyczące wzrostu bogactwa, siły i prosperity państwa, czyli to, co wówczas nazywano "ekonomią polityczną" (political economy). (fragment tekstu)

EN

The paper presents some views of Adam Smith based on some selected problems of business ethics. These can be found in his famous works (The theory of moral sentiments and The Wealth of nations) and in his lectures at the Glasgow University, where he was a professor of moral philosophy in 1752-1764. The main argument of the paper is, that ethical problems (presented mainly in The Theory of Moral Sentiments) are also present in his political economy, which contradicts with some neoliberal interpretations of his works as ones of the "intellectual father of capitalism". In The Wealth of nations Smith criticizes each social class because of the fact that its interests are incompatible with the good of the whole society. He condemned the monopolist efforts of traders and entrepreneurs and described some landlords as "vain egoists". He also postulated to take into consideration the interests of the poor. He also maintained, that the interest of traders should be supported when it is compatible with the interest of consumers. The desire of possession and wealth should be analyzed from the social point of view: it is good, when it contributes to common good and to reproduction of mankind. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia myśli ekonomicznej; Etyka działalności gospodarczej; Poglądy filozoficzne

EN

History of economic thought; Business activity ethics; Philosophical thought

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2006
• Tom: 9
• Numer: nr 1
• Strony: 115--124

Twórcy

autor

Stefan Zabieglik

• Politechnika Gdańska

Bibliografia

• Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 7: Słownik terminów Arystotelesowych, ułożył K. Narecki, Indeksy pojęć i nazw sporządziła D. Dembińska-Siury, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• A. Smith, The Theory of Moral Sentiments, A. Millar; A. Kincaid & J. Bell, London-Edinburgh 1759. Przekład polski: A. Smith, Teoria uczuć moralnych, tł. D. Petsch, BKF, PWN, Warszawa 1989.
• A. Smith, An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, W. Strahan & T. Cadell, London 1776. Przekład polski: A. Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, T. 1-2, przekł. pod red. J. Drewnowskiego i E. Lipińskiego, PWN, Warszawa 1954.
• S. Zabieglik, Adam Smith, Wiedza Powszechna, Warszawa 2003, s. 202-203.
• S. Zabieglik, The Reception of Adam Smith's Works in Poland from the Eighteenth to the Twentieth Centuries, [w:] K. Tribe, H. Mizuta (eds.), A Critical Bibliography of Adam Smith, London 2002, s. 168-183.
• D. Hume, Badania dotyczące zasad moralności, Tłum. A. Hochfeld, PWN, Warszawa 1975, s. XI.
• J. Rembowski, Empatia. Studium psychologiczne, PWN, Warszawa 1989.
• A. Smith, Lectures on Jurisprudence, GEWCAS V, s. 5.
• L. Montes, Das Adam Smith Problem: Its Origins, the Stages of the Current Debate, and One Implication for our Understanding of Sympathy. "Journal of the History of Economic Thought" 2003, vol. 25, No. 1, s. 63-90.