Modelowanie systemów ekonomicznych metodami obliczeniowej inteligencji zbiorowej

• Autorzy: Janusz Morajda
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł prezentuje zarys koncepcji obliczeniowej inteligencji zbiorowej (CCI). Przedstawiono także dwie, opracowane przez autora, metody modelowania bazujące na metodyce CCI: sieci neuronowe EDNN oraz multiagentowy system dla wspomagania decyzji transakcyjnych. Zaprezentowano rezultaty własnych badań związanych z wykorzystaniem tych metod w wybranych problemach ekonomicznych. W końcowej części zwrócono uwagę na zasadnicze cechy metod CCI i ich miejsce w obszarze sztucznej inteligencji (Al), a także określono stopień podobieństwa wybranych metod Al oraz rozważanych w artykule narzędzi z klasyczną ideą CCI Zamieszczono szereg konkluzji podsumowujących rozważania. (abstrakt oryginalny)

EN

The study outlines the concept of Computational Collective Intelligence (CCI). Also, two modeling methods, elaborated by the author and based on a CCI idea, have been submitted: EDNN neural networks and a multi-agent system for transaction decision supporting. Research results concerning applications of these methods in selected economic problems have been presented. The last part indicates the key features of CCI methods and their localization in artificial intelligence (AI) area. Also, the degrees of similarity of selected AI methods and presented tools (considered in the article) with the classic CCI concept have been discussed. A number of conclusions that summarize considerations have also been submitted. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sztuczna inteligencja; Teoria wspomagania decyzji; Modelowanie procesów gospodarczych

EN

Artificial intelligence; Theory of decision support; Economic process modeling

• Czasopismo: Zeszyt Naukowy / Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 25
• Strony: 129--144

Twórcy

autor

Janusz Morajda

Bibliografia

• Ferber J., Multi-Agent Systems. An Introduction to Distributed Artificial Intelligence, Addison-Wesley, Boston 1999.
• Inteligentne systemy w zarządzaniu. Teoria i praktyka, Zieliński J. S. (red.), PWN, Warszawa 2000.
• Intelligent Agents: Specification, Modeling and Application, S.-T. Yuan, M. Yokoo (red.), Springer, New York 2001.
• Jain L., Chen Z., Ichalkaranje N., Intelligent Agents and Tlieir Applications, Physica-Verlag, New York 2002.
• Luck Jvl, Marik Y, Stepankowa O., Trappl R., Multi-Agent Systems and Applications, Springer, New York 2001.
• Madala H.R., Ivakhnenko A.G., Inductive Learning Algorithms for Complex Systems Modeling, CRC Press, Boca Raton 1994.
• McNelis P.D., Neural Networks in Finance: Gaining Predictive Edge in the Market, Elsevier Academic Press, San Diego 2005.
• Morajda J., Algorytm aktywnego zarządzania portfelem akcji wykorzystujący sygnały modeli prognostycznych lub sieci neuronowych, Zeszyty Naukowe AE w Krakowie nr 569, Kraków 2001.
• Morajda J., Neural NeWorks and Their Economic Applications, [w:] Artificial Intelligence and Security in Computing Systems (Proceedings of the 9th International Conference "Advanced Computer Systems"), Kluwer, Boston/ Dordrecht/London 2003.
• Morajda J., System of Neural Decision Models for Stock Market Simulation and Prediction, [w:] Proceeding, of 16th International Conference on Systems Science, Grzech A. (red.), vol. HI, Oficyna Wydawnicza PoHtecliniki Wrocławskiej, Wrocław 2007.
• Morajda J., Konstrukcja modeli decyzyjnych dla krótkoterminowych inwestycji walutowych przy zastosowaniu systemu neuroagentowego, Zeszyty Naukowe UEK w Krakowie nr 770, Kraków 2009.
• Morajda J., Collective Intelligence Methods in Forecasting, Decision-maldng and Simulation, [w:] Knowledge - Economy - Society, Challenges of the Contemporary World, R. Oczkowska i B. Mikuła (red.), Wyd. Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2011.
• Refenes A.P., Neural Networks in the Capital Markets, Wiley, Chichester 1995.
• Szuba T., Computational Collective Intelligence, Wiley, New York, 2001.
• Watkins J.H., Prediction Markets as an Aggregation Mechanism for Collective Intelligence, Los Alamos National Laboratory article on Collective Intelligence, 2007.