Nieciągłości litologiczne w profilach bielic wytworzonych ze zwietrzelin górnokredowych piaskowców w Górach Stołowych

Warianty tytułu

Litological Discontinuities in Podzols Developed from Upper Cretaceous Sandstones in the Stołowe Mountains

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Prezentowany w niniejszym opracowaniu materiał potwierdza występowanie nieciągłości litologicznych w bielicach z reguły na styku poziomów E i B. Obserwacje te uwierzytelnia analiza uziarnienia wyraźnymi zmianami zawartości podfrakcji piasku średniego, grubego i drobnego oraz pyłu drobnego i iłu. Na występowanie strefy nieciągłości wskazują także wskaźniki sedymentologiczne, w tym przede wszystkim przeciętne średnice ziaren, jak również wartości parametru asymetrii rozkładu uziarnienia. Opierając się na przedstawionych argumentach można wysunąć wniosek o heterogenicznej budowie bielic wytworzonych ze zwietrzelin górnokredowych piaskowców w Górach Stołowych. (abstrakt oryginalny)

EN

The data presented in this paper confirms the existence of lithological discontinuities in Podzols, usually at the boundaries between E and B horizons. This phenomenon is supported by the results of particle size analysis: changes in the content of medium sand, coarse and fine sand, fine silt and clay. The presence of lithological discontinuities zone is also indicatedd by sedimentological indexes, first of all the average diameter of grains, as well as the asymmetry of particle size distribution. Based on the above arguments it can be concluded that Podzols formed from Upper Cretaceous sandstones in the Stołowe Mountains are heterogeneous. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gleboznawstwo; Geologia

EN

Soil science; Geology

• Czasopismo: Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Rocznik: 2013
• Numer: z. 135
• Strony: 87--100

Twórcy

Bibliografia

• Altermann M., Jäger K.D., Kopp D., Kowalkowski A., Kühn D., Schwanecke W., 2008, Zur Kennzeichnung und Gliederung von periglaziär bedingten Differenzierungen in der Pedosphäre, Waldekologie Landschaftsforschung und Naturschutz, 1, 5-39.
• Chadwick O.A., Graham R.C., 2000, Pedogenic processes, [w:] M.E. Sumner (ed.) Handbook of soil science, CRC Press, Boca Raton, 41-75.
• Geitner C., Bussemer, S., Ehrmann O., Ikinger A., Schäfer D., Traidl R., Tscherko D., 2011, Bodenkudlich-stratugraphische Befunde am Ullafelsen im hinteren Fotschertal sowie ihre landschaftsgeschichtliche Interpretation, [w:] D. Schäfer (ed.), Mensch und Umwelt im Holozan Tirols, Band 1, Innsbruck, s.109-151.
• IUSS, 2006, World Reference Base for Soil Resources 2006, 2nd edition, World Soil Resources Reports, 103, FA O, Rome.
• Kabała C., 2004, Problemy genezy niektórych gleb bielicowych subalpejskiego pietra Karkonoszy. Geologiczne problemy Karkonoszy, Opera Corcontica, 41, 48-54.
• Kabała C. Szerszeń L. Wicik B., 2002, Geneza, właściwości i systematyka gleb Parku Narodowego Gór Stołowych, Szczeliniec 6, 21-94.
• Kabała C., Haase T., 2004, Przejawy poligenezy gleb bielicowych wytworzonych z piaskowców kredowych Gór Stołowych, Roczniki Gleboznawcze 55(4), 39-49.
• Kabała C., Bogacz A., Waroszewski J., Ochyra S., 2008, Wpływ pokryw stokowych na morfologię i właściwości bielic subalpejskiego piętra Karkonoszy, Roczniki Gleboznawcze 59(1), 90-99.
• Kabała C., Waroszewski J., Szopka K., Bogacz A., 2010, Geneza, właściwości i rozprzestrzenienie stagnobielic w Sudetach, Roczniki Gleboznawcze 59(1), 78-92.
• Kacprzak A., 2003, Pokrywy stokowe jako utwory macierzyste gleb Bieszczadów Zachodnich, Roczniki Gleboznawcze 54(3), 97-110.
• Kacprzak A., Derkowski A., 2007, Cambisols developed from cover-beds in the Pieniny Mts. (southern Poland) and their mineral composition, Catena 71, 292-297.
• Kacprzak A., Klimek M., Wójcik-Tabol P., Żyła M., 2010, Nieciągłości litologiczne w katenie gleb Góry Zamkowej w Lanckoronie (Pogórze Wielickie), Prace Geograficzne 123, 83-98.
• Kleber A., 1997, Cover-beds as soil parental material in midlatitude regions, Catena 30, 197-213.
• Kowalkowski A., 1998, Związki genetyczne między seriami pokryw stokowych i budową profilu gleb górskich na przykładzie głównego masywu Łysogór, Zesz. Problem. Post. Nauk Roln. 464, 29-48.
• Kowalkowski A., Degórski M., 2005, Biogeomorfologiczna odrębność górskich strukturalnych gleb rdzawych bielicowych, Probl. Zagosp. Ziem Górskich 52, 7-15.
• Kühn P., 2003, Micromorphology and Late Glacial/Holocene genesis of Luvisols in Mecklenburg-Vorpommern (NE-Germany), Catena 54, 537-555.
• Lorz C., Phillips J.D., 2006, Pedo-ecological consequences of lithological discontinuities in soilsexamples from Central Europe, J. Plant Nutr. Soil Sci. 169, 573-581.
• Mäilander R., Veit H., 2001, Periglacial cover-beds on the Swiss Plateau: indicators of soils, climate and landscape evolution during the Late Quaternary, Catena 45, 251-272.
• Philips J.D., 2007, Development of texture contrast soils by a combination of bioturbation and translocation, Catena 70, 92-104.
• Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, 2008, Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych-PTG 2008, Roczniki Gleboznawcze 60(2), 5-16.
• Radwański S., 1964, Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski. Arkusz Wambierzyce 1:25 000, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• Semmel A., Terhorst B., 2010, The concept of Periglacial cover beds in central Europe: A review, Quaternary International, 222, 120-128.
• Soil Survey Staff, 2010, Keys to Soil Taxonomy, 11th edition, USDA - Natural Resources Conservation Service, Washington. Systematyka gleb Polski, 2011, Roczniki Gleboznawcze 62(3), 1-193.
• Świtoniak M., 2008, Classification of young glacial soils with vertical texture-contrast using WRB system, Agrochimija i Gruntoznawstwo 69, 96-01.
• Van Ranst E., Dumon M.,. Tolossa A.R, Cornelis J.-T., Stoops G., Vandenberghe R.E., Deckers J., 2011, Revisiting ferrolysis processes in the formation of Planosols for rationalizing the soils with stagnic properties in WRB, Geoderma 163, 265-274.
• Waroszewski J., 2011, Związki między seriami pokryw stokowych a morfologią i właściwościami gleb Sudetów, Praca doktorska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu.
• Waroszewski J., Kabała C., Turska A., 2010, Specyficzne właściwości gleb Kowarskiego Grzbietu, Opera Corcontica 47, Suppl. 1, 47-56.
• Waroszewski J., Kaliński K., Malkiewicz M., Mazurek R., Kozłowski G., Kabała C., 2013, Pleistocene-Holocene cover-beds on granite regolith as parent material for Podzols - An example from the Sudeten Mountains, Catena 104, 161-173.
• Wojewoda J., 1986, Fault scarp induced shelf sand bodies in Upper Cretaceourus of Intrasudetic basin, [w:] A.K. Teisseyre (red.), 7th IAS European Meeting Excursion Guidebook, Exc. A-1.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20833113PG.13.025.1553