Zmiany wieloletnie liczby termicznych dni charakterystycznych w Warszawie (1951-2010)

• Autorzy: Urszula Kossowska-Cezak

Warianty tytułu

Multiannual Variation of Thermal Specific Days in Warsaw (1951-2010)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu rozpatrzono częstość, przebieg roczny i zmiany wieloletnie tzw. termicznych dni charakterystycznych w Warszawie w latach 1951 - 2010. Wyróżniono: dni przymrozkowe, mroźne, bardzo mroźne i skrajnie mroźne; dni gorące, upalne i bardzo upalne oraz noce ciepłe, bardzo ciepłe i tropikalne. Stwierdzono, że w 60-leciu 1951 - 2010 dni z t_min < 0,0 ^°C było średnio w roku 109, w tym dni z t_max < 0,0 ^°C - 37, dni z t_max > 25 ^°C było średnio 38, a nocy z t_min > 15,0 ^°C - 21. Temperatura minimalna wahała się od -30,7 ^°C do 21,8 ^°C, temperatura maksymalna od -20,4 ^°C do 36,4 ^°C. W 60-leciu 1951 - 2010 liczba dni z t_max ≥ 0,0 ^°C i t_min < 0,0 ^°C zmniejszała się o 1,8 dnia/10 lat, dni z t_max < 0,0 ^°C również o 1,8 dnia/10 lat; liczba dni z t_max > 25,0 ^°C zwiększała się o 2,2 dnia/10 lat, z t_min > 15,0 ^°C o 2,4 dnia/10 lat. Uzyskane wyniki są oparte na danych pochodzących ze stacji położonej na lotnisku Okęcie, poza miastem, nie są zatem reprezentatywne dla obszaru miejskiego Warszawy, ale dla obszaru wschodniej części Kotliny Warszawskiej. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper focuses on the frequency, annual pattern and long-term variability of thermal specific days in Warsaw during the period 1951 - 2010. The following were distinguished: days with frost (t_max ≥ 0.0 ^°C, t_min < 0.0 ^°C), cold days (t_max -0.1 - -10.0^°C), very cold days (t_max -10.1- - 20.0^°C), extremely cold days (t_max -20.0^°C), hot days (t_max 25.1-30.0^°C), very hot days (t_max 30.1-35.0^°C) and extremely hot days (t_max > 35.0^°C) as well as warm nights (t_min 15.1 - 18.0^°C), very warm nights (t_min 18.1 - 20.0^°C) and tropical nights (t_min > 20.0^°C). The following average numbers of days/nights per year were found during the period 1951 - 2010: 109 days with t_min< 0.0^°C, including 37 days with t_max < 0.0 ^°C, 38 days with t_max > 25^°C, and 21 nights with t_min > 15.0^°C. The minimum temperature ranged from -30.7^°C to 21.8^°C and the maximum temperature from -20.4^°C to 36.4 ^°C. The number of days with t_max ≥ 0.0 ^°C and t_min < 0.0 ^°C dropped by 1.8 day/10 years, days with t_max < 0.0 ^°C also by 1.8 day/10 years; the number of days with t_max > 25.0 ^°C rose by 2.2 day / 10 years, while the number of days with t_min > 15.0 ^°C rose by 2.4 day/10 years. The results are based the on data collected at the Okęcie airport station, which is located outside the town and therefore they are not representative of the Warsaw urban area, but rather of the eastern part of the Warsaw basin. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Klimat; Zmiany klimatyczne; Meteorologia

EN

Climate; Climate change; Meteorology

• Czasopismo: Prace Geograficzne / Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Rocznik: 2014
• Numer: z. 136
• Strony: 9--30

Twórcy

autor

Urszula Kossowska-Cezak

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Atlas klimatu Polski, 2005, H. Lorenc (red.), IMGW, Warszawa.
• Atlas klimatyczny Polski, 1973, W. Wiszniewski (red.), IMGW/PPWK, Warszawa.
• Baranowski D., 2008, Warunki klimatyczne Ustki, Słupskie Prace Geograficzne, 5, 101 - 111.
• Bielec-Bąkowska Z ., Piotrowicz K., 2013, Temperatury ekstremalne w Polsce 1951 - 2006, Prace Geograficzne UJ, 132, 59 - 98.
• Błażejczyk K., 2004, Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce, Prace Geograficzne, PAN, 192.
• Chełchowski W., 1963, Rzadki przypadek nocy gorącej ("tropikalnej") w Polsce, Gazeta Obserwatora PIHM, 8, 3-5.
• Chełchowski W., 1967, Jeszcze raz o nocach gorących w Polsce, Gazeta Obserwatora PIHM, 9, 3 - 6.
• Głowicki B., 2008, Ekstremalne zjawiska termiczne w Sudetach w okresie współczesnych zmian klimatu, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 8, 29 - 40.
• Gumiński R ., 1948, Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce, Przegląd Met. i Hydr., 1 oraz 1998, Prace i Studia Geogr. WGiSR UW, 22, 69 - 117.
• Kaszewski B. M., Siwek K. W., Siłuch M., Gluza A . F ., 2007, Ekstremalne wartości wybranych charakterystyk termicznych w Lublinie (1951 - 2004), [w:] J. Szkutnicki, U. Kossowska-Cezak, E. Bogdanowicz, M. Ceran (red.), Cywilizacja i żywioły, PT Geof. / IMGW, Warszawa, 118 - 126.
• Kossowska U., 1977, Warunki termiczne Warszawy, Prace i Studia IGUW, 22, Klimatologia, 9, 5 - 38.
• Kossowska-Cezak U., 2002, Zmiany różnicy temperatury powietrza między śródmieściem a peryferiami Warszawy od 1933 do 2000 roku, Przegląd Geof., 47, 3 - 4, 203 - 209.
• Kossowska-Cezak U., 2003, Współczesne ocieplenie a częstość dni charakterystycznych, Balneologia Polska, 45, 1 - 2, 92 - 100.
• Kossowska-Cezak U., 2010, Występowanie pogody gorącej w Warszawie (1951-2009), Przegląd Geof., 55, 1 - 2, 61 - 75.
• Kossowska-Cezak U., Martyn D., Olszewski K., Kopacz-Lembowicz M., 2000, Meteorologia i klimatologia. Pomiary, obserwacje, opracowania, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Kossowska-Cezak U., Twardosz R ., 2012, Niezwykle gorące miesiące i sezony letnie w Europie Środkowej i Wschodniej (1951 - 2010). Cz. I . Niezwykle gorące miesiące letnie. Cz II . Niezwykle gorące sezony letnie, Przegląd Geof., 3 - 4, 299 - 342.
• Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., 1997, Bioklimatologia człowieka. Metody i ich zastosowania w badaniach bioklimatu Polski, Monografie, 1, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., Limanówka D., 2002, Bioklimat uzdrowisk polskich i możliwość jego wykorzystania w lecznictwie, Monografie, 3, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Kozłowska-Szczęsna T., Krawczyk B., Kuchcik M., 2004, Wpływ środowiska atmosferycznego na zdrowie i samopoczucie człowieka, Monografie, 4, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Koźmiński Cz., Michalska B., 2010, Zmienność liczby dni gorących i upalnych oraz odczucia cieplne w strefie polskiego wybrzeża Bałtyku, Acta Agrophysica, 15, 2, 347 - 357.
• Koźmiński Cz., Michalska B., 2011, Zmienność liczby dni zimnych, chłodnych, ciepłych, gorących i upalnych w Polsce w okresie kwiecień-wrzesień, Przegląd Geogr., 83, 1, 91 - 107.
• Koźmiński Cz., Świątek M., 2012, Oddziaływanie Bałtyku na kształtowanie się temperatury i wilgotności powietrza oraz prędkości wiatru w strefie polskiego wybrzeża, Acta Agrophysica, 19, 3, 597 - 610.
• Lityński J., 1969, Liczbowa klasyfikacja typów cyrkulacji i typów pogody dla Polski, Prace PIHM, 97.
• Okołowicz W., Pełko J., 1968, Temperatury minimalne w Polsce w latach 1951 - 1960, Prace i Studia IGUW, Klimatologia, 3, 68 - 89.
• Osuchowska-Klein B., 1978, Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej, IMGW/WKŁ, Warszawa.
• Osuchowska-Klein B., 1991, Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej (1976 - 1990), IMGW/WKŁ, Warszawa.
• Pianko-Kluczyńska K., 2007, Nowy kalendarz typów cyrkulacji atmosferycznej według J. Lityńskiego, Wiad. Met., Hydr. i Gosp. Wodnej, 1(51), 4, 65 - 85.
• Piotrowicz K., 2005, Ekstremalne warunki termiczne w Krakowie, [w:] E . Bogdanowicz, U. Kossowska-Cezak, J. Szkutnicki (red.), Ekstremalne zjawiska hydrologiczne i meteorologiczne, PT Geof. / IMGW, Warszawa, 89 - 96.
• Piotrowicz K., 2007a, Temperatura powietrza, [w:] D. Matuszko (red.), Klimat Krakowa w XX wieku, IGiGP UJ, Kraków, 99 - 112.
• Piotrowicz K., 2007b, Wieloletnie zróżnicowanie liczby nocy gorących w Krakowie, [w:] K. Piotrowicz, R . Twardosz (red.), Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych, IGiPZ UJ, Kraków, 279 - 295.
• Słownik meteorologiczny, 2003, T. Niedźwiedź (red.), PTGeof. / IMGW, Warszawa.
• Stępniewska-Podrażka M., 1991, Kalendarz typów cyrkulacji atmosferycznej (1951-1990), IMGW, Warszawa.
• Twardosz R ., 2009, Fale niezwykłych upałów w europie na początku XXI wieku, Przegląd Geof., 54, 3 - 4, 193 - 204.
• Twardosz R ., Kossowska-Cezak U., 2013a, Exceptionally hot summers in Central and Eastern Europe (1951 - 2010), Theoretical and Applied Climatology, 112, 617 - 628.
• Twardosz R ., Kossowska-Cezak U., 2013b, Exceptionally hot summers months in Central and Eastern Europe during the years 1951 - 2010, [w:] I . Dincer, C. Ozgur Colpan, F . Kaglioglu (red.), Causes, Impacts and Solutions to Global Warming, Springer, 17 - 35.
• Uscka-Kowalkowska J., Kejna M., 2009, Zmienność warunków termiczno-opadowych w Koniczynce (Pojezierze Chełmińskie) w okresie 1994-2007, Acta Agrophysica, 14, 1, 203 - 219.
• Wawer J., 1997, Miejska wyspa ciepła w Warszawie, Prace i Studia Geograficzne, 20, 105 - 197.
• Wyszkowski A ., 2008, Przewodnik do ćwiczeń terenowych z meteorologii i klimatologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20833113PG.14.001.1639