Makroekonomiczne uwarunkowania retransferów budżetowych w polityce wsparcia rolnictwa w warunkach globalizacji

• Autorzy: Piotr Kułyk
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Koncepcja wsparcia sektora rolnego poprzez mechanizm retransferów, została utrzymana w latach 1990-2005. Zaobserwowane zmiany dotyczyły form i struktury oddziaływania. Nieznaczna redukcja łącznych nakładów w ujęciu względnym i bezwzględnym związana był ze zmniejszeniem roli tego sektora w gospodarce oraz spowolnieniem wzrostu nakładów w ujęciu nominalnym. W przekształceniach polityki rolnej analizowanych krajów można dostrzec zarówno szereg podobieństw jak i osobliwości. Proces wzajemnego przenikania rynków oraz wzrostu przepływów międzynarodowych uwidocznił się w dążeniu do poprawy konkurencyjności cenowej. Odnotowano zmniejszenie roli wsparcia cenowego (taki proces nie był widoczny w polityce Japonii ale skutkował szybkim narastaniem deficytu handlowego w tej grupie produktów), pozwalającego zmniejszyć dysproporcje cenowe. Wysoki udział wsparcia cenowego wynikał coraz bardziej z wielkości podaży a nie różnic cenowych. Pozwoliło to zmniejszyć koszty ponoszone przez konsumentów. Zaobserwowano relację wymienną na rzecz wzrostu znaczenia strumieni od podatników, zgodnie z paradygmatem rolnictwa społecznie zrównoważonego, gdzie stanowią one zwrot części renty środowiskowej. Udało się znacząco wyizolować łączną wartość wsparcia od większości czynników makroekonomicznych. Powiązania dotyczyły jedynie zmian w dochodzie narodowym. Natomiast w strukturze wsparcia związki takie były wyraźnie obserwowane. Jednym z kluczowych parametrów, na który reagowały retransfery od podatników do producentów był kurs walutowy. Mechanizm pozwalał osłabić efekty wzrostu kursu walutowego na warunki sprzedaży, a w odniesieniu do Stanów Zjednoczonych jeszcze silniej poprawiał konkurencyjność cenową w sytuacji osłabienia waluty tego kraju. Wśród czynników wpływających na kształt systemu można jeszcze wskazać, choć już nie tak powszechni, zmiany w dochodzie narodowym oraz stopie inflacji. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Interwencjonizm w rolnictwie; Uwarunkowania makroekonomiczne; Transfer pieniężny; Budżet państwa

EN

Interventionism in agriculture; Macroeconomic conditions; Money transfer; State budget

• Czasopismo: Polityka Gospodarcza
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 17-18
• Strony: 77--89

Twórcy

autor

Piotr Kułyk

• Uniwersytet Zielonogórski

Bibliografia

• Agricultural Policies in OECD Countries. Monitoring and Evaluations. OECD, Paris 2006.
• Agricultural Policies in OECD Countries. At a Glance. OECD, Paris 2006.
• Caves R., Frankel J., Jones R., Handel i finanse międzynarodowe, PWE, Warszawa 1998.
• Chinn M., Prasad E., Medium-term Determinants of Current Accounts in Industrial and Developing Countries, National Bureau of Economic Research, "Working Paper" 2000.
• Czyżewski A. (red.), Uniwersalia polityki rolnej w gospodarce rynkowej: ujęcie mikro- i makroekonomiczne, AE Poznań, Poznań 2007.
• Czyżewski A., Kułyk P., System wsparcia rolnictwa w krajach OECD o różnym poziomie rozwoju gospodarczego, W: Kapitał, informacja, jakość / red. J. Stankiewicz, Oficyna Wydaw. Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2005.
• Czyżewski A., Kułyk P., Wzrost gospodarczy jako czynnik przekształceń w gospodarce żywnościowej w Polsce okresu transformacji, Roczniki Naukowe SERiA 2004, t.VI, z.3.
• Debelle G., Faruqee H., What Determines the Current Account? A Cross-Sectional and Panel Approach, International Monetary Fund, "Working Paper" 1996, nr 58.
• Gardner B., U.S. Agriculture in the twentieth century, New York 2003.
• Gotz-Kozierkiewicz D., Deficyt rachunków obrotów bieżących w gospodarce transformowanej - obiektywne przesłanki a polityka makroekonomiczna, "Ekonomista" 1995, nr 35.
• Grossman G. M., Helpman E., Comparative Advantage and Long-Run Growth, "American Economic Review" Vol. 80, no. l, 1990.
• OECD, Policy options and market approaches, Paris 2001.
• Oziewicz E. (red.), Przemiany we współczesnej gospodarce światowej, PWE, Warszawa 2006.
• Portugal L., Methodology for the Measurement of Support and Use in Policy Evaluation, OECD, Paris 2000.
• Tomczak F., Od rolnictwa do agrobiznesu. Współczesna transformacja gospodarki rolno-żywnościowej Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Warszawa 2003.
• Wise T., Paradox of Agricultural Subsidies, Global Development and Environment Institute, Working Paper, no. 04, 2002.
• Woś A., Zegar St., Rolnictwo społecznie zrównoważone, IERiGŻ, Warszawa 2002.
• Zegar J. S., Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, nr 11, IERiGŻ, Warszawa 2005.
• http://www.ers.usda.gov/data/exchangerates
• http://www.oecdsource.org.com
• http://www.stats.oecd.org/wbes/