Istota i współczesne metody pomiaru deficytu budżetowego

• Autorzy: Piotr Struś

Warianty tytułu

The Nature and the Modern Measures of Budget Deficit

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W wielu krajach - zarówno rozwiniętych, jak i rozwijających się - deficyt systematycznie, szczególnie od lat siedemdziesiątych XX wieku, pojawiał się w budżecie. Deficyt jest przedmiotem nieustannego zainteresowania ze strony ekonomistów, a ich zdania na temat tego zjawiska są podzielone. Dla grupy ekonomistów reprezentujących tzw. podejście Keynesowskie deficyt wywiera stymulujący wpływ na gospodarkę. Dla innej grupy ekonomistów (uznających słuszność teorematu Ricardiańskiej ekwiwalentności) jest on dla gospodarki zjawiskiem neutralnym. Debata na temat deficytu budżetowego często koncentruje się na tym, co rozumiemy przez deficyt, jaka jest odpowiednia metoda pomiaru, czy jest on wysoki czy raczej niski w porównaniu z PKB, z wielkościami pożyczek zaciąganych przez sektor prywatny lub z deficytami budżetowymi krajów zachodnich. W niniejszym artykule zaprezentowano szereg klasycznych oraz współczesnych metod liczenia deficytu budżetowego. Ponadto wskazano, że właściwą wielkością, z którą należałoby porównywać poziom deficytu, by określić, jakie obciążenie stanowi on dla gospodarki, jest wielkość dostępnych funduszy pożyczkowych, tj. oszczędności. (abstrakt oryginalny)

EN

In many countries, both developed and developing, state budgets have systematically run a deficit since the 1970s. State budget deficit has always attracted the attention of economists and inspired diverse opinions. Economists representing the so called "Keyne-sian approach" claim that state budget deficit has a stimulating effect on the national economy, while those advocating the classical Ricardian equivalence theorem will insist that it is irrelevant. Much of the debate on state budget deficit concentrates on what it actually is - how it should interpreted and calculated, whether it is high or low relative to the GDP, relative to private sector borrowing, or compared to public sector deficits in Western countries. The paper presents a number of classical and modern methods for measuring state budget deficit. In the final part of the paper the author argues that the most relevant measure of public sector deficit is that which relates the deficit to the economy's supply of loanable funds, that is, to the deficit-to-saving ratio. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Deficyt budżetowy; Metody pomiarowe; Finanse publiczne; Równoważność ricardiańska

EN

Budget deficit; Measuring methods; Public finance; Ricardian equivalence

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 10
• Strony: 119--138

Twórcy

autor

Piotr Struś

Bibliografia

• Alesina A., Perotti R., Tavares J., The Political Economy of Fiscal Adjustments, "Brookings Papers on Economic Activity", No. 1, Spring 1998.
• Auerbach A., Gokhale J., Kotlikoff L.J., Generational Accounts - A Meaningful Alternative to Deficit Accounting, NBER Working Paper No. 3589, January 1991.
• Auerbach A.J., Kotlikoff L.J., Leibfritz W., Generational Accounting Around the World, IMES Discussion Paper Series, No. 98-E-2, March 1998. Wersja on-line: http://www.imes.boj.or.jp/edps98/98-E-02.pdf
• Barro R., Makroekonomia, PWE, Warszawa 1997.
• Bassetto M., Sargent T. J., Politics and Efficiency of Separating Capital and Ordinary Government Budgets, NBER Working Paper No. 11030, January 2005.
• Belka M., Reaganomika: sukces czy porażka!, Zakład Narodowy im. Ossolińskich PAN, Wroclaw 1991.
• Blejer M. I., Cheasty A., The Measurement of Fiscal Deficits: Analytical and Methodological Issues, "Journal of Economic Literature", Vol. 29, No.4, December 1991.
• Boskin M. J., Concepts and Measures of Federal Deficits and Debt and Their Impact on Economic Activity, NBER Working Paper No. 2332, August 1987.
• Bruce N., Public Finance and the American Economy, 2nd ed., Addison Wesley, Boston 2001.
• Cardarelli R., Sefton J., Kotlikoff L.J., Generational Accounting in the UK, "The Economic Journal", No. 110, November 2000.
• Corsetti G., Roubini N., European versus American Perspectives on Balanced - Budget Rules, "American Economic Review Papers And Proceedings", Vol. 86 No. 2, May 1996.
• De Masi P., IMF Estimates of Potential Output: Theory and Practice, IMF Working Paper No. 177. October 1997.
• Eisner R., How Real Is the Federal Deficit?, The Free Press, New York 1986.
• Eisner R., Which Budget Deficit? Some Issues of Measurement and Their Implications, "American Economic Review Papers And Proceedings", Vol. 74 No. 2, May 1984.
• Eisner R., Pieper P. J., A New View of the Federal Debt and Budget Deficits, "The American Economic Review", Vol. 74 No. 1, March 1984.
• Elmendorf D. W., Mankiw G. N., Government Debt, NBER Working Paper No. 6470, March 1998.
• Fedorowicz Z., Podatki, kredyt publiczny, deficyt budżetowy - dylematy wyboru, w: Finanse, banki i ubezpieczenia w Polsce u progu XXI wieku, Tom 1 - Finanse Publiczne, AE, Poznań 2000.
• Gajda M., Kontrowersje wokół metod pomiaru deficytu i długu sektora publicznego, "Bank i Kredyt", Listopad-Grudzień 2003.
• Galbraith J. K., Godne społeczeństwo, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1999.
• Garrison R.W., Chronically large federal budget deficits: The American experience, FMF Monograph No. 18, South Africa 1998.
• Garrison R. W., The Trouble with Deficit Finance, ,,The Free Market", Vol. 21 No 4, April 2003.
• Gradoń W., Deficyt budżetowy i źródła jego finansowania w Polsce, AE, Katowice 2004.
• Hagemann R., The Structural Budget Balance. The IMF's Methodology, IMF Working Paper No. 95., July 1999.
• Hyman D.N., Public Finance. A Contemporary Application of Theory to Policy, 5th ed., The Dryden Press, USA 1996.
• Jacobs D.F., Suggestions for Alternative Measures of Budget Balance for South Africa, IMF Working Paper No. 110, June 2002.
• Kosikowski C., Deficyt budżetowy i dług publiczny z punktu widzenia uprawnień i obowiązków prawnofinansowych obywatela, w: Deficyt budżetowy i dług publiczny w wybranych krajach europejskich, red. E. Ruśkowski, Wydawnictwo WSFiZ, Białystok 2003.
• Kosterna U., Deficyt budżetu państwa i jego skutki ekonomiczne, CASE, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Kotlikoff L.J., From Deficit Delusion to Generational Accounting, "Harvard Business Review", May - June 1993.
• Kotlikoff L.J., Generational Accounting: Knowing Who Pays, and When, for What We Spend, The Free Press, New York 1992.
• Kwiatkowski E., Bezrobocie: Podstawy teoretyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Marchewka-Bartkowiak K., Zarządzanie długiem publicznym w krajach Unii Europejskiej i w Polsce, Biblioteka Menedżera i Bankowca, Warszawa 2003.
• Owsiak S., Finanse publiczne: Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Poterba J.M., Capital Budgets, Borrowing Rules and State Capital Spending, NBER Working Paper No. 4235, December 1992.
• Potter B.H., Diamond J., Guidelines for Public Expenditure Management, IMF, Washington 1999.
• Raghbendra J., Macroeconomics of Fiscal Policy in Developing Countries, The Australian National University, Economics RSPAS, Departmental Working Papers, April 2001.
• Shaviro D., Do Deficits Matter?, The University of Chicago Press, Chicago 1997.
• Tanner E., Liu P., Is the Budget Deficit Too Large: Some Further Evidence, "Economic Inquiry", Vol. 32 No. 3, July 1994.
• Tanzi V., Fiscal Deficit Measurement: Basic Issues, w: How to Measure the Fiscal Deficit, red. M. Blejer oraz A. Cheasty, IMF, Washington 1993.
• Wernik A., Deficyty budżetowe i metody ich liczenia, Biuro Studiów i Ekspertyz Sejmu RP, Ekspertyza nr 239, Warszawa 2001.
• Wernik A., Deficyt budżetowy - mity i rzeczywistość, w: Polityka finansowa, budżet, stopa procentowa, ubezpieczenia, praca zbiorowa pod redakcją A. Wernika, Instytut Finansów, Warszawa 1998.
• Wernik A., Niektóre problemy obliczeniowe i interpretacyjne deficytów budżetowych, w: Finanse, banki i ubezpieczenia w Polsce u progu XXI wieku, Tom 1 - Finanse Publiczne, AE, Poznań 2000.
• Wernik A., Polska a budżetowe kryteria konwergencji Traktatu z Maastricht, w: Polityka finansowa, deficyt, dług, podatki, red. A. Wernik, Instytut Finansów, Warszawa 1995.
• Who Pays and When? An Assessement of Generational Accounting, CBO Study, November 1995. Wersja on-line: http://www.cbo.gov/ftpdocs/0xx/doc18/Genacct.pdf
• Wojtyna A., Skutki deficytów budżetowych w gospodarce kapitalistycznej, "Ekonomista", Nr 2, 1988.
• Ziółkowska W., Finanse publiczne: Teoria i zastosowanie, Wydawnictwo WSB, Poznań 2002.