Efekt organizacyjny jako kryterium oceny systemu wytwórczego

• Autorzy: Halina Piekarz

Warianty tytułu

Organization Effect as a Criterion of the Production System Evaluation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Myślą przewodnią rozprawy jest poszukiwanie operacyjnego sposobu ustalania efektu organizacyjnego dla potrzeb diagnostycznych, w opracowaniu o interpretację zjawiska synergii. Natomiast generalnym celem badawczym jest opracowanie podejścia całościowego w ocenie zorganizowania systemu wytwórczego. (fragment tekstu)

EN

The paper, representing a diagnostic approach, has been written from the standpoint of synergetics. The general aim of the studies was to work out a comprehensive approach to the evaluation of the production system organization. The specific purposes were: 1) explanation of the mechanism of the complex effect formation, 2) interpretation of the form of the organizational effect and organizational costs, 3) presentation of the model of the production system organization, 4) development of a procedure of an operational approach for the comparative analysis and the calculation of the organizational effect, as well as for the evaluation of the organization degree and the organizational level. A general, conception of the descriptive model of the production system organization has been presented. The model is based on the classifier of determinants and parameters which explain attributively the significance of organization. The problems of the effect measurement and comparability, in synergetical terms, have been amplified. The suggested universal procedure of the operational approach is of great value for the empirical studies. It includes the following stages: system classification, system parametrization, quantification of the selected characteristics, calculation and presentation of the results of the operational description, and system evaluation. The empirical studies were based on the development of a descriptive model of team work organization and a model of individual work processes. These models have been developed for the purpose of comparison. They represent a system solution and an "unorganized whole", respectively. It should be stressed that when evaluating the organization of a production system economic criteria are of considerable importance as they enrich significantly the set of organizational effectiveness criteria. The diagnostic studies are based on the developed conception of synergetical comparisons. It is represented by three techniques of settling the effects: 1) settlements regarding the utilization of production factors, 2) financial settlements, 3) settlements with respect to heterogenous specifications. The chief point of the settlements determine the efficiency of the division of labour and the co-ordination of activities, to study the functional and hierarchical dependencies, to evaluate them and to search for the optimal co-operative connections in production systems. The empirical comparative sphere comprises the system of team work on the one hand and the processes of individual work on the other. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Organizacja pracy; System wytwórczy; Praca zespołowa; Efekt synergii; Rozprawa habilitacyjna

EN

Work organisation; Manufacturing system; Team work; Synergy effect; Habilitation thesis

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie. Seria Specjalna, Monografie
• Rocznik: 1991
• Numer: nr 102
• Strony: 189

Twórcy

autor

Halina Piekarz

• Akademia Ekonomiczna w Krakowie

Bibliografia

• Ackoff R.L., Decyzje optymalne badaniach stosowanych, PWN, Warszawa 1969.
• Albach H., Organisation, Mikroekonomische Theorie und ihre Anwenwendungen, Gabler 1989.
• Allen S.A. III., Lorch J.W., Managing Diversity and Interdependence. An Organizational Study of Multidivisional Firms, Boston 1973.
• Asnoff H.I., Zarządzanie strategiczne, PWE, Warszawa 1985.
• Ansoff H.I., Weston J.F., Merger Objectives and Organization Structure. Review of Economics and Business 1963.
• Bakke W., Pojęcie organizacji społecznej, [w:] Nowoczesna teoria organizacji, red. M. Haire, PWN, Warszawa 1965.
• Bernard Ch., The Functions of the Executive, Harvard University Press, Cambridge Mass. 1958.
• Bertalanffy L.V., Ogólna teoria systemów. Podstawy, rozwój, zastosowania, PWN, Warszawa 1984.
• Bieć A., Organizacja i sprawność systemu gospodarczego, elementy teorii, PWN, Warszawa 1988.
• Bielski M., Efektywność organizacji - pojęcie wielowymiarowe, "Prakseologia" 1986, nr 1-2.
• Bieniok H., Morfologia i właściwości postępu organizacyjnego w jednostkach gospodarczych, AE, Katowice 1976.
• Blalock H.M., Statystyka dla socjologów, PWN, Warszawa 1975.
• Blau P.M., Parameters of Social Structure, American Sociological Revue, 1974, vol. 39.
• Bluedorn A.C., Cutting the Gordian Knot: A Critique of the Effectiveness Tradition in Organizational Research; Sociology and Social Research, vol. 64, nr 4.
• Bogdanow A., Taktologia, Petersburg - Moskwa - Berlin 1922.
• Bogoliepow W.P., O stanie i zadaniach rozwoju ogólnej teorii organizacji, [w:] Naukowa organizacja i kierowanie, PWN, Warszawa 1971.
• Borowiecki R., Efektywność gospodarowania środkami trwałymi w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa - Kraków 1988.
• Boszko J., Prawidłowości kształtowania struktury organizacyjnej, "Problemy Organizacji" 1988, nr 1.
• Böckel J.J., Die Auswahl der Planungsmethode bei industriellen Diversifikationen durch Unternehmungserweb, Düsseldorf, Munchen 1971.
• Bratnicki M., Kryś R., Stachowicz J., Kultura organizacyjna przedsiębiorstw, Ossolineum, Wrocław 1988.
• Bridgman P.W., The Logic of Modern Physics, Macmillan, New York 1927.
• Bunge M., O przyczynowości. Miejsce zasady przyczynowej we współczesnej nauce, PWN, Warszawa 1968.
• Campbell J.P., On The Nature of Organizational Effectiveness, [w:] New Perspectives on Organizational Effectiveness, ed. P.S. Goodman, J.M. Pennings, Jossey - Baas, San Francisco 1977.
• Chodorowski J., Definicje w systemach ekonomicznych, Ossolineum, Wrocław 1974.
• Chojnacki J., Próba ilościowego ujęcia efektu organizacyjnego w przypadku tzw. 'pracy fizycznej', "Materiały Prakseologiczne" 1963, nr 12.
• Cholewicka-Goździk K., Kompleksowa ocena jakości; metoda, przykłady, PWE, Warszawa 1984.
• Cohen M., Collins J.N., Some Correlates of Organization Effectiveness Public Persona1 Management 1974, vo1, 3, nr 6.
• Cribbin J., Effective Managerial Leadership, AMA, Inc., USA 1972.
• Czarnecki M., Ekonomiczno-Społeczne kryteria oceny jakości, PWN, Warszawa 1977.
• Dietrych J., Znaczenie projektowania integralnego. Problemy odpowiedzialności projektantów, [w:] Problemy metodologii projektowania, praca zbiorowa pod red. W. Gasparskiego, PWN, Warszawa 1977.
• Doskonalenie struktury organizacyjnej, Podstawy teoretyczne, praca zbiorowa pod red. A. Stabryła, J. Trzcieniecki, AE, Kraków 1988.
• Dubrowski J., Mielnow M., Cetlin B., Naukowa organizacja pracy, PWE, Warszawa 1980.
• Ekonomiczne problemy sterowania jakością, praca zbiorowa pod red. Z. Bosiakowski, PWE, Warszawa 1987.
• Fabiańska K., Rokita J., Planowanie rozwoju przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 1986.
• Foerster H.V., Communication amongst Automata, American Journal of Psychiatry 1962, nr 118.
• Gasparski W., Kryterium i metoda wyboru rozwiązania technicznego w ujęciu prakseometrycznym, PWN, Warszawa 1970.
• Gasparski W., Projektowanie - koncepcyjne przygotowanie działań, PWE, Warszawa 1978.
• Gościński J., Zarys teorii sterowania ekonomicznego, PWN, Warszawa 1977.
• Gościński J.W., Cykl życia organizacji, PWE, Warszawa 1989a.
• Gościński J.W., Efektywna reforma gospodarcza - uwarunkowania i mechanizmy gospodarcze, PWE, Warszawa 1989b.
• Grochla E., Grundlagen der organisatorische Gestaltung, Poeschel Verlag, Stuttgart 1982.
• Handwörterbuch der Betriebswirtschaft, von E. Grochla, Poeschel Verlag, Stuttgart 1975.
• Hampden-Turner Ch., Synergy as The Optimization of Differentation and Integration by The Human Personality, [w:] Studies in Organization Design, ed. J.W., Lorsch, P.R. Lawrence, Homewood i Georgetown 1970.
• Hersey P., Blanchard K.H., Management of Organizational Behavior, Prentice - Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey 1969.
• Jarugowa A., Koszty zarządzania przedsiębiorstw przemysłowych PWE, Warszawa 1966.
• Jarugowa A., Koszty pośrednie w przedsiębiorstwach przemysłowych. Rachunek i kontrola, PWE, Warszawa 1972.
• Jarugowa A., Rachunek kosztów w zarządzaniu przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa 1986.
• Katz D., Kahn R.L., Społeczna psychologia organizacji, PWN, Warszawa 1979.
• Kimberly J.R., Rottman D.B., Environment Organization and Effectiveness: A. Biographical Approach, "Journal of Management Studies" 1987, vol. 24, nr 6.
• Kiziukiewicz T., Sawicki K., Wardyn B., Operatywna kontrola kosztów w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 1986.
• Konieczny Z., Inżynieria systemów działania, WNT, Warszawa 1985.
• Konieczny Z., Wstęp do teorii eksploatacji urządzeń, WNT, Warszawa 1971.
• Kontz H., O'Donnell H., Weihrich H., Management, McGraw - Hill Bock Company, New York 1984.
• Kornai J., Anti-eguilibrium. Teoria systemów gospodarczych. Kierunki badań, wyd. 2, PWE, Warszawa 1982.
• Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Ossolineum. Wrocław 1975.
• Koźmiński A.K., Zarządzanie - analiza systemowa procesów i struktur, PWE, Warszawa 1974.
• Koźmiński A.K., Obłój K., Zarys teorii równowagi organizacyjnej. PWE, Warszawa 1989.
• Krzyżanowski L., Podstawy nauki zarządzania, PWN, Warszawa 1985.
• Kurnal L., Zarys teorii organizacji i zarządzania, PWE, Warszawa 1969.
• Kwiek J., Sterowanie produkcją zmiennoseryjną, WNT, Warszawa 1982.
• Lawless D.J., Effective Management - Social Psychological Approach, Prentice - Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey 1972.
• Leavitt H.J., Managerial Psychology, The University of Chicago, Illinois 1958.
• Leszczyńska A., Postęp organizacyjny i jego uwarunkowania w przemyśle, Instytut PiSS, Warszawa 1982.
• Lewin A.Y., Minton J.W., Determining Organizational Effectiveness: Another Look and An Agenda for Research, "Management Science" 1986, vol. 32.
• Lichtarski J., Kryteria i metody oceny efektywności przedsięwzięć organizacyjnych w przedsiębiorstwie, "Prace Naukowe", nr 216, seria: Monografie i opracowania, nr 6, AE, Wrocław 1982.
• Lis J., Praca wielozmianowa w przemyśle, PWE, Warszawa 1973.
• Lisiński M., Martyniak Z., Analiza wartości organizacji, KiW, Warszawa 1981.
• Mały Słownik Cybernetyczny, praca zbiorowa pod red. M. Kempista, WP, Warszawa 1973.
• Marschak J., Redner R., Ekonomiczna teoria zespołów, PWE, Warszawa 1977.
• Martyniak Z., Metodologiczne podstawy doskonalenia organizacji przedsiębiorstw, IWZZ, Warszawa 1982.
• Martyniak Z., Organizatoryka, PWE, Warszawa 1987.
• Masłyk E., Teoria i praktyka rozwoju organizacyjnego, Ossolineum, Wrocław 1978.
• Merton R.K., Struktura biurokratyczna a osobowość, [w:] System społeczny przedsiębiorstwa, praca zbiorowa pod red. A, Sarapata, J. Kulpińska, PWN, Warszawa 1966.
• Mesarovic M.D., Matematyczna teoria systemów, [w:] Ogólna teoria systemów, praca zbiorowa pod red. J. Klir, WNT, Warszawa 1976.
• Monks J.C., Operations Management, Theory and Problems, McGraw - Hill Book Company, New York 1982.
• Mreła H., Integracja organizacyjna przemysłu, PWE, Warszawa 1978.
• Mreła K., Struktury organizacyjne - analiza wielowymiarowa, PWE, Warszawa 1983.
• Mulford Ch.L., Klongan G.E., Waren R.D., Padgitt J.B., A Multidimensional Evoluation of Effectiveness in a Non-Economic Organization, "Organization and Administrative Science" 1976/1977, vol. 7, nr 4.
• Nejfach S.A., Mechanizmy integracji przemian komórkowych, PWN, Warszawa l973.
• Nalewajko E., Niektóre teoretyczne ujęcia efektywności organizacyjnej (studium literatury), "Organizacja i kierowanie", 1983, nr 1/31.
• Nowak S., Metodologia badań społecznych, PWN, Warszawa 1985.
• Nowoczesna teoria organizacji, praca zbiorowa pod red. M. Haire, PWN, Warszawa 1965.
• Obłój K., Zarządzanie. Ujęcie praktyczne, PWE, Warszawa 1986.
• Ogólna teoria systemów, praca zbiorowa pod red. J. Klir, WNT, Warszawa 1976.
• Okręgicki W., Łopuszyński B., Użytkowanie urządzeń mechanicznych, WNT, Warszawa 1980.
• Organizacja i zarządzanie. Zarys problematyki, praca zbiorowa pod red, A. Stabryła, J. Trzcieniecki, PWN, Warszawa 1986.
• Parsons T., The Social System, Free Press, New York 1951.
• Pawłowski Z., Ekonometryczna analiza postępu produkcyjnego, PWN, Warszawa 1976.
• Perechuda K., Rekonstrukcja tektologicznej teorii organizacji A. Bogdanowa, "Prakseologia" 1984, nr 3-4.
• Pełech A., Rzońca W., Symulacyjne badania synergii w organizacjach -pewien przypadek oddziaływania zmian w zarządzaniu operacyjnym i strategicznym, [w:] Symulacja systemów gospodarczych. Suplement. TNOiK, Wrocław - Gliwice 1981.
• Pfeffer J., Cochen Y., Determinants of Labor Markets in Organizations, Administrative Science Ouart., 1984, nr 29.
• Piekarz H., Wskaźnik możliwości zmian organizacyjnych w badaniu procesów wytwarzania, "Zeszyty Naukowe", AE, Kraków 1973, nr 72.
• Piekarz H., Kryteria wyboru optymalnych systemów wytwórczych, Krajowa Konferencja Naukowa nt. "Optymalizacja procesów produkcyjnych", Częstochowa 1974.
• Piekarz H., Uwarunkowania efektu organizacyjnego działań zespołowych, [w:] Metodologiczne aspekty zarządzania, Ossolineum, Wrocław - Warszawa 1986.
• Piekarz H., Synergia w strukturze organizacyjnej, "Zeszyty Naukowe" AE, Kraków 1987, nr 234.
• Piekarz H., Efekt złożony jako podstawa pomiaru stopnia zorganizowania "Zeszyty Naukowe", AE, Kraków 1988, nr 278.
• Piekarz H., Stabryła A., Analiza efektywności organizacyjnej jako narzędzie wspomagania procesu zarządzania, "Zeszyty Naukowe", Uniwersytet Gdański, Gdańsk 1989, nr 12.
• Piekarz H., Budowa modelu organizacji systemu wytwórczego, "Zeszyty Naukowe" Kraków 1990, nr 309.
• Piekarz H., Stabryła A., Parametryzacja i kwantyfikacja w analizie efektywności organizacyjnej, "Zeszyty Naukowe" AE, Kraków 1990, nr 345.
• Piekarz H., Wprowadzenie do metodyki pomiaru efektu organizacyjnego systemu wytwórczego, "Zeszyty Naukowe", AE, Kraków 1990, nr 345.
• Pomiar pieniężny działalności przedsiębiorstw, praca zborowa pod red. B. Siwoń, PWE, Warszawa 1989.
• Pszczołowski T., Prakseologiczne sposoby usprawniania pracy, PWN, Warszawa 1969.
• Pszczołowski T., Synergia i jej miejsce w teorii organizacji, "Prakseologia" 1973, 3-4.
• Pszczołowski T., Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji Ossolineum, Wrocław 1978.
• Rapoport A., Mathematical Aspects of General Systems Theory, "General Systems Yearbook" 1966.
• Robbins S.P., Organization theory - Structure, Design and Applictions, Pretice - Hall, Englewood Cliffs, New Yersey 1987.
• Sawicki K., Analiza kosztów w przedsiębiorstwie przemysłowym, PWE, Warszawa 1988.
• Siegloch J., Unternehmenwachstum durch Fusion, Berlin 1974.
• Sikorski C., Reorganizacja a usprawnianie. Problemy czasu realizacji usprawnienia, PWN, Warszawa 1975.
• Simon H., The Architecture of Complexity, "General Systems Yearbook" 1967.
• Simon H., Działanie administracji, PWN, Warszawa 1976.
• Siwoń B., Kontrola kosztów działalności gospodarczej, PWE, Warszawa 1988.
• Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, PWN, Warszawa 1954.
• Stabryła A., Relacje systemotwórcze w organizacji działania zbiorowego, "Prakseologia" 1977, nr 1-2.
• Stabryła A., Analiza systemowa procesu zarządzania, Ossolineum, Wrocław 1984.
• Stabryła A., Wstęp do metodologii organizacji i zarządzania. Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1980.
• Starr J.G., Managing Production and Operations, Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey 1989.
• Steers R.M., When Is on Organization Effective? A Process Approach to Understading Effectiveness, Organizational Dynamics 1976, vol. 5, nr 2.
• Stoner J.A.F., Freeman R.E., Management, Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey 1989.
• Synergetics. A Workshop. Proceeding of the International Workshop on Synergetics at Schloss Elman, Bavaria 1977, red. H. Haken, Springer - Verlag, Berlin -Heidelberg - New York 1977.
• Scibor-Rylska T., Porządek i organizacja w przyrodzie. Pax, Warszawa 1986.
• Szargut J., Petala R., Egzergia, WNT, Warszawa 1965.
• Szuszkowska K., Szuszkowski W., Terebucha E., Rachunek kosztów przedsiębiorstw budowlano-montażowych, PWE, Warszawa 1984.
• Trzcieniecki J., Projektowanie systemów zarządzania, PWN, Warszawa 1979.
• Yuchtman E., Seashore S.E., Efektywność organizacji w świetle zasobów systemu, [w:] Zachowanie człowieka w organizacji praca zbiorowa pod red. W.E. Scott jr., L.L. Cuamings, PWN, Warszawa 1983.
• Volmann T.E., Berry W.L., Whybark D.D., Manufacturing Planning and Control Systems, Irwin, Homewood, Illinois 1988.
• Wandor B.W., Efekt synergiczny w organizacji (konceptualizacja pojęcia i metoda pomiaru), Politechnika Wrocławska, Wrocław 1982.
• Wasiutyński Z., O analizie efektów użytkowych w technice, PWN, Warszawa 1962.
• Wawrzyniak B., Polityka strategiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 1989.
• Weber M., The Theory of Social and Economic Organization, ed. T. Parsons, Free Press, New York 1947.
• Welge M.K., Profit-Center-Organization, Wiesbaden 1975.
• Welge M., Synergie, [w:] Handwörterbuch der Betriebswirtschaft, ed. E. Grochla, Verlag Stuttgart 1976.
• Whitfield P.R., Innowacje w przemyśle, PWE, Warszawa 1979.
• Whyte W.F., Teoria organizacji w aspekcie interakcji, [w:] Nowoczesna teoria organizacji, praca zbiorowa pod red. M. Haire, PWN, Warszawa 1965.
• Więckowski J., Metody analizy ekonomicznej w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 1977.
• Więckowski J., Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie przemysłowym, PWE, Warszawa 1988.
• Wójcicki R., Metodologia formalna nauk empirycznych, podstawowe pojęcia i zagadnienia, Ossolineum, Wrocław 1974.
• Wróblewski K.J., Krawczyński R., Kosieradzka A., Kasprzyk S., Reguły priorytetu w sterowaniu przepływem produkcji, WNT. Warszawa 1984.
• Współczesne teorie organizacji, praca zbiorowa pod red. A.K. Koźmińskiego, PWN, Warszawa 1983.
• Zachowanie człowieka w organizacji, praca zbiorowa pod red. W.E. Scott, L.L. Cummings, PWN, Warszawa 1983.
• Zieleniewski J., Organizacja I zarządzanie, PWN, Warszawa 1981.
• Zieleniewski J., Organizacja zespołów ludzkich - wstęp do teorii organizacji i kierowania, PWN, Warszawa 1982.