Wpływ studiów ekonomicznych na poziom moralny studentów

• Autorzy: Bożena Klimczak

Warianty tytułu

The Influence of Economic Studies on Students' Morality Level

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W Stanach Zjednoczonych od początku lat osiemdziesiątych minionego wieku prowadzono badania wśród studentów ekonomii, dotyczące ich skłonności do współpracy i filantropii oraz znajomości podstawowych pojęć moralnych, takich jak sprawiedliwość i bezstronność (fairness), a także dotyczące uczciwego postępowania. Niezależnie od zastosowanych metod otrzymywano wyniki wskazujące na niższą skłonność do współpracy wśród studentów ekonomii w porównaniu ze studentami kierunków nieekonomicznych oraz na pogorszenie się tego wyniku po kursie mikroekonomii. Na tej podstawie sformułowano dwie hipotezy: hipotezę o autoselekcji oraz o indoktrynacji. Celem artykułu jest omówienie hipotezy o indoktrynacji na tle przeprowadzonych badań, które polegały ma eksperymentalnych grach, w których uczestniczyli studenci. Znajomość gier ekonomicznych oraz warunków eksperymentowania może rzucić trochę światła na wyniki przeprowadzonych badań. W szczególności nie są tak istotne wyniki tych badań, ile pytanie o możliwość indoktrynacji za pomocą wykładanych treści nauk ekonomicznych i indoktrynacji polegającej na przekazywaniu obrazu samolubnego człowieka ekonomicznego. Źródłami indoktrynacji na studiach ekonomicznych mogą być podręczniki i inne materiały dydaktyczne oraz osoba wykładowcy - jego wiedza, poglądy i umiejętności dydaktyczne. Zatem celowe jest zbadanie treści podręczników ekonomii, zwłaszcza mikroekonomii, w których omawiane są motywy i cechy człowieka ekonomicznego ze względu na możliwość indoktrynacji polegającej na promowaniu samolubnych podstaw i działań. Treść tych podręczników będzie poddana analizie w kontekście dyskusji i wątpliwości dotyczących przedmiotu badań ekonomii, jej metody i statusu nauki pozytywnej. (fragment tekstu)

EN

In the United States since the beginning of the 80's of the last century a study has been conducted among students of Economics regarding their disposition to cooperation and philanthropy and keeping promises. Regardless the used methods the results have shown lower readiness for cooperation among students of Economics in comparison to students of other disciplines. What is more, the result was even worse after completing the the microeconomics course. Basing on those findings two hypotheses were formulated: the hypothesis of autoselection and indoctrination. The aim of the paper is to formulate implications regarding the indoctrination hypothesis. A massive attendance at economics studies in Poland is an argument against the hypothesis of auto-selection. However, unless the research is completed, this hypothesis cannot be rejected. The hypothesis of indoctrination is more attractive because of special cognitive and moral condition of a post-communist society, which the lecturers of economics school are members of and because of the economic situation of schools of higher education. These conditions, which accompany education of economics in Poland, favour firstly introduction of highly specialised curricula which do not prepare students for understanding the economic activity as a means for good life. Secondly, the economic knowledge is interpreted by lecturers as a set of instructions to manipulate market players. Thirdly, the lecturers' attitudes and activities in favour of the principle that what is not legally prohibited is allowed are "awarded" with a higher financial status. These implications will be made probable by the analysis of the curricula and the lectures' contents of economic schools. Main attention will be paid to Microeconomics; the main "defendant" accused of indoctrination in the American studies. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Moralność; Kształcenie ekonomistów; Studenci

EN

Morality; Education of economists; Students

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2005
• Tom: 8
• Numer: nr 2
• Strony: 11--24

Twórcy

autor

Bożena Klimczak

• Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu

Bibliografia

• G. Marwell, R. Ames, Economists Free Ride, Does Anyone Else?, "Journal of Public Economics" 1981, No. 15, cyt. za: R.H. Frank, T. Gilovich, D.T. Regan, Does Studying Economics Inhibit Cooperation, www.gnu.org/philosophy/economics-frank/frank.html, Dec. 2000.
• M. Olson, The Logic of Collective Action: Public Groups and the Theory of Groups, Harvard Un. Press, Cambridge 1965.
• G. Hardin, The Tragedy of the Commons, "Science" 1968, No. 162.
• E.R. Brubaker, Free - Ride, Free - Revelation, on Golden Rule?, "Journal of Law and Economics" 1975, No. 18.
• R.M. Dawes, et al, Cooperation for Benefit for Us - Not Me, or My Conscience, Mansbridge 1990.
• C.D. Samuelson, et al, Individual Restraint and Structural Change as Solutions to Social Dilemmas, Peter Lang, Frankfurt am Main 1986.
• E. Ostrom, Governing the Commons. The Evolution of Institutions for Collective Action, Cambrigde Un. Press, Cambridge 1990.
• J. Carter, M. Irons, Are Economist Different, and if So, Why? "Journal of Economic Perspectives" 1991, No. 5, Spring.
• W. Güth, R. Schmittberger, B. Schwarze, An Experimental Analysis of Ultimatum Bargaining, "Journal of Economic Behavior and Organization" 1982, No. 3.
• A. Falk, E. Fehr, V. Fischbacher, Reasons for Conflict: Lessons from Bargaining Experiments, "Journal of Institutional and Theoretical Economics" 2003, No. 159.
• R. Axelrod, The Evolution of Cooperation, Basic Books, New York 1994.
• D. Gilbert, The Prisoner's Dilemma and the Prisoners of the Prisoner's Dilemma, "Business Ethics Quarterly" 1995.
• E. Poundstone, Prisoner's Dilemma John von Neumann, Game Theory and the Puzzle of the Bomb, Doubleday, New York 1992.
• J. Elster, Rationality, Morality and Collective Action, "Ethics" 1985, vol. 96, October.
• P.A. Samuelson, W.D. Nordhaus, Economics, Mc Graw-Hill Book Company, New York 1985.
• R.G. Lipsey, P.O. Steiner, D.D. Purris, P.N. Courant, Economics, Harper and Row, New York 1990.
• W.J. Baumol, A.S. Blinder, Economics, HBJ, San Diego 1988.
• H.R. Varian, Mikroekonomia, PWN, Warszawa 1995.
• D. Laidler, Introduction to Microeconomics, Philip Allan, Oxford 1981.
• D.R. Kamerschen, R.B. McKenzie, C. Nardinelli, Microeconomics, Houghton Mifflin Co, Boston 1989.
• D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Ekonomia, PWE, Warszawa 1993.
• L. Robbins, An Essay on the Nature and Significance of Economic Science, McMillan, London 1932.
• A. Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, PWN, Warszawa 1954, s. 14.
• A. Rosenberg, Economics: Mathematical Politics or Science of Diminishing Returns? Chicago Un. Press, Chicago 1992.
• W.S. Jevond, Theory of Political Economy, McMillan, London 1871, s. 46.
• D. Hume, Traktat o naturze ludzkiej, PWN, Warszawa 1963, ks. III, cz. I.
• T.M. Scanlon, Preference and Urgency, "Journal of Philosophy" 1975, November 6, s. 51.
• M.J. Sirgy, Su Chenting, The Ethics of Consumer Sovereignty in an Age of High Tech, "Journal of Business Ethics" 2000, No. 28.
• J. Griffin, Sąd wartościujący, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001, s. 36.
• A. Sen, Plural Utility, "Procedings of the Aristotelian Society" 1981, LXXXI.
• H.G. Frankfurt, Freedom of the Will and the Concept of a Person, "Journal of Philosophy" 1971, January 14, s. 139.
• J. Broome, Utility, "Economics and Philosophy", No. 7, 1991.
• A.O. Hirschman, Against Parcimony, "Economics and Philosophy" 1985, No. 1.
• J. Elster, Rationality, Morality and Collective Action, "Ethics" 1985, No. 96, October.