Serbia wciąż na rozdrożu

• Autorzy: Marta Szpala

Warianty tytułu

Serbia Still at the Crossroads

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Warto zaznaczyć, że Serbia musiała się zmierzyć ze zdecydowanie większymi wyzwaniami w procesie transformacji niż na przykład państwa Europy Środkowej. Problemem była nie tylko przemiana komunistycznego reżimu w demokratyczne państwo z liberalną gospodarką, ale także dziedzictwo wieloletnich rządów Miloševicia, który wciągnął Serbię w szereg konfliktów zbrojnych na terenie Chorwacji, Bośni i Hercegowiny. Wojenna przeszłość miała katastrofalny wpływ na stan serbskiej gospodarki, co zostało wzmocnione przez wieloletnie embargo oraz naloty sił NATO w 1999 roku. Zaowocowała także bardzo silnymi powiązaniami pomiędzy elitami politycznymi państwa i grupami nieformalnymi: warstwą oligarchów, organizacjami przestępczymi i strukturami siłowymi pozostającymi poza cywilną kontrolą rządu. Wszystkie te niejednokrotnie przenikające się grupy utrzymały wpływ na aparat państwowy jeszcze wiele lat po obaleniu rządów swojego protektora, a w pewnych okresach były nawet silniejsze niż formalne instytucje. Paradoksalnie, bez wsparcia tych grup obalenie rządów Miloševicia byłoby niemożliwe, co tym bardziej utrudniało zmiany systemowe. Oprócz kwestii reform głównymi przeszkodami na drodze Serbii do UE były: nieustabilizowana państwowość (problem Czarnogóry i Kosowa) oraz niechęć wobec rozliczenia się z wojenną przeszłością. Rozwiązanie tych problemów było tym trudniejsze, że brak było w Serbii zgodnego stanowiska w kwestii integracji europejskiej. (fragment tekstu)

EN

After Slobodan Miloševic was overthrown in 2000, it was assumed that democratic parties would efficiently carry out the process of the overall reform which would result in Serbia's membership in the Euro-Atlantic structures. However, the integration with the EU and NATO did not become the subject of all-party consensus. Against were the parties connected with Miloševic's regime - the SRS and the SPS which were able to take advantage of social unrest and from 2002 were the largest force in the parliament. Also for the rightist party of Prime Minister Vojislav Koštunica (2004-2008) the defence of territorial integrity and the fight for Kosovo and Montenegro's further presence within the common state took priority over the fast integration with the EU. These parties were also against fulfilling the main EU condition - co-operation with the Tribunal in the Hague and settling accounts with the previous regime's crimes. It resulted in the stagnation of the reform process and called into question the European orientation of the Serbian politics. As late as in 2008 in Serbia the government was established which would unambiguously opt for the acceleration of transformation. In consequence, the co-operation with the EU deepened. However, a long-lasting domination of Eurosceptic powers on the political stage had such effects that even this government did not decide to finally solve the problem of Kosovo and to normalise the relations with Pristina. Due to increasing pressure from the EU, for the next time Serbia faces the choice: to defend national interests in Kosovo or to accept the conditions of member states. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Tożsamość narodowa; Konflikty etniczne; Różnice etniczno-narodowościowe ludności; Historia integracji europejskiej

EN

National identity; Ethnic conflicts; Ethno-nationalist differences in population; History of European integration

• Czasopismo: Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej
• Rocznik: 2011
• Numer: R. 9, z. 2
• Strony: 81--99

Twórcy

autor

Marta Szpala

• Ośrodek Studiów Wschodnich

Bibliografia

• V. Matić, Serbia Still at the Crossroads, United States Institute of Peace, Washington 2004, s. 5.