Wpływ sankcji prawnych i moralnych na skuteczność prawa

• Autorzy: Wojciech Dziedziak

Warianty tytułu

The Influence of Legal and Moral Sanctions on the Effectiveness of Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiona została problematyka wpływu sankcji prawnych i moralnych na skuteczność prawa. W pierwszej kolejności ustalono znaczenie podstawowych dla tych zagadnień terminów, takich jak sankcje prawne, sankcje moralne, skuteczność prawa i ich rodzaje. Następnie rozważania koncentrują się głównie na skuteczności behawioralnej, która wiąże się z problematyką przestrzegania prawa. W odpowiedzi na pytanie, co skłania ludzi do postępowania zgodnego z prawem, zwłaszcza gdy wyznacza ono zachowania dla nich uciążliwe, autor stwierdza, że sankcje prawne są tylko jednym z czynników warunkujących skuteczność prawa. Jest tak dlatego między innymi, że samodzielna motywacja prawna występuje u ludzi raczej dość rzadko. Stąd wśród innych czynników bardzo ważna jest aprobata treści norm, ich internalizacja, a także pewne nawyki i postawy. Nie mniej istotne znaczenie dla skuteczności prawa mają również sankcje moralne. Same ustanowione przez prawodawcę sankcje (sankcje w ujęciu normatywnym) nie wymuszą skuteczności norm prawnych, o ile nie znajdą oddźwięku i wsparcia w sankcjach moralnych zbieżnie oddziałujących na określony przedmiot zachowań.(abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses the issue of the influence of legal and moral sanctions on the effectiveness of law. First, the author defines the basic terms connected with the relevant problem, such as legal sanctions, moral sanctions, effectiveness of law and their kinds. Next, the discussion mainly focuses on the behavioural effectiveness, which is linked to the issue of observance of law. In reply to the question on what makes people act in accordance with law, particularly when it provides for patterns of behaviour that are burdensome to them, the Author states that legal sanctions are merely one of the factors conditioning the effectiveness of law. This stems, among others, from the fact that self-imposed legal motivation is rather quite a rare occurrence in people. Hence, the major significance, among other factors, of the approval of the content of norms, their interna - lisation, as well as certain habits and attitudes. Moral sanctions are of no lesser significance to the effectiveness of law as well. The mere sanctions established by the legislator (sanctions in the normative sense) will not en - force the effectiveness of legal norms, unless they are reflected and supported by the moral sanctions that convergently influence the specific subject of behaviours. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Moralność; Prawa człowieka

EN

Law; Morality; Human rights

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2015
• Tom: 24
• Numer: nr 1
• Strony: 67--88

Twórcy

autor

Wojciech Dziedziak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Abraham J.H., Sociology, London 1966.
• Borucka-Arctowa M., O społecznym działaniu prawa, Warszawa 1967.
• Borucka-Arctowa M., Społeczne działanie prawa, [w:] Prawo socjalistyczne, red. H. Rota, Wrocław 1989.
• Borucka-Arctowa M., Świadomość prawna a planowe zmiany społeczne, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981.
• Clinard M.B., Sociology of Deviant Behavior, New York 1974.
• Dziedziak W., O działaniu sankcji moralnych (szkic problematyki), [w:] Polska lat dziewięćdziesiątych. Przemiany państwa i prawa, Lublin 1997.
• Dziedziak W., Sankcje prawne, [w:] Encyklopedia politologii, t. 2, Kraków 2000.
• Gryniuk A., Świadomość prawna a zachowania dewiacyjne, "Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego" 1977, nr 7.
• Izdebski H., Refleksje o skuteczności prawa, [w:] Skuteczność prawa. Konferencja Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, 27 lutego 2009 r., red. T. Giaro, Warszawa 2010.
• Kaźmierczyk S., Dynamiczne ujęcie normy prawnej, Wrocław 1978.
• Klein K. M., Podręczny słownik łacińsko-polski dla prawników, Warszawa 1956.
• Kojder A., Godność i siła prawa, Warszawa 1995.
• Kosiński S., Socjologia ogólna, Warszawa 1987.
• Kowalski J., W. Lamentowicz W., Winczorek P., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1986.
• Krąpiec M. A., Człowiek i prawo naturalne, Lublin 2009.
• Kumaniecki K., Słownik łacińsko-polski, Warszawa 1979.
• Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1986.
• Lewicki M., Pojęcie sankcji prawnej w prawie administracyjnym, "Państwo i Prawo" 2002, nr 8.
• Mika S., Psychologia społeczna dla nauczycieli, Warszawa 1980.
• Pieniążek A., Stefaniuk M., Socjologia prawa. Zarys wykładu, Kraków 2005.
• Piętka H., Wstęp do nauki prawa, Warszawa 1947.
• Podgórecki A., Kurczewski J., Kwaśniewski J., Łoś M., Poglądy społeczeństwa polskiego na moralność i prawo, Warszawa 1971.
• Podgórecki A., Społeczne warunki skuteczności działania przepisów prawnych, "Studia Socjologiczne" 1962, nr 2.
• Podgórecki A., Zarys socjologii prawa, Warszawa 1971.
• Podgórecki A., Zarys socjologii prawa, Warszawa 1972.
• Podgórecki A., Socjologia prawa, Warszawa 1962.
• Redelbach A., Wronkowska W., Ziembiński Z., Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1994.
• Reykowski J., Motywacje, postawy prospołeczne a osobowość, Warszawa 1979.
• Seidler G. L., Z zagadnień filozofii prawa, t. 2, Lublin 1984.
• Skąpska G., Społeczne podłoże postaw wobec prawa, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981.
• Smołka M., Społeczne działanie sankcji prawnej, "Annales UMCS" 1975, sec. G, vol. XXII.
• Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2009.
• Stefaniuk M. E., Skuteczność prawa i jej granice, "Studia Iuridica Lublinensia" 2011, t. XVI.
• Studnicki F., Działanie przepisu prawa, "Studia Socjologiczne" 1962, nr 2.
• Studnicki F., Przepływ wiadomości o normach prawnych, Kraków 1965, s. 70 i n.
• Szamota B., Badania nad prewencją generalną: problemy metodologiczne, [w:] Elementy socjologii prawa, t. 2, Warszawa 1990.
• Szamota-Saeki B., Odstraszające oddziaływanie kary na sprawcę przestępstwa w świetle badań empirycznych, "Archiwum Kryminologii" 1995, t. XXI.
• Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1972.
• Sztompka P., Teoria i wyjaśnienie. Z metodologicznych problemów socjologii, Warszawa 1973.
• Sztompka P., Teoria kontroli społecznej (próba systematyzacji), "Kultura i Społeczeństwo" 1967, nr 3.
• Sztumski J., Autorytet i prestiż prawa, [w:] Filozofia prawa a tworzenie i stosowanie prawa, red. B. Czech, Katowice 1992.
• Walesa C., Rozwój moralności człowieka (ze szczególnym uwzględnieniem okresu dzieciństwa), "Roczniki Filozoficzne" 1980, t. 28, z. 4.
• Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 1997.
• Wróblewski J., Skuteczność prawa i problemy jej badania, "Studia Prawnicze" 1980, nr 1-2.
• Ziembiński Z., Etyczne problemy prawoznawstwa, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972.
• Ziembiński Z., Podstawy nauki o moralności, Poznań 1981.
• Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.
• Ziembiński Z., Wstęp do aksjologii dla prawników, Warszawa 1990.
• Zimbardo P. G., Ruch F. L., Psychologia i życie, Warszawa 1994.
• Znamierowski Cz., Rozważania wstępne do nauki o moralności i prawie, Warszawa 1964.

Identyfikatory

DOI

10.17951/sil.2015.24.1.67