Ożywianie małych miast w krajach Unii Europejskiej - przykłady programów wspierających rozwój

• Autorzy: Krystian Heffner

Warianty tytułu

Small Towns Revival in EU Countries - Examples of Development Support Programmes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Tylko część małych miast ogniskuje procesy rozwoju otaczających je obszarów wiejskich, a w dużej części występuje stagnacja i brak możliwości rozwojowych. Negatywne zjawiska dotknęły w sposób szczególny miasta o charakterze monofunkcyjnym, z ograniczonym potencjałem gospodarczym. Próby ożywiania małych miast wiązały się z odtwarzaniem ich tradycyjnych związków z obszarami wiejskimi oraz generowaniem intensywniejszej aktywności gospodarczej, jednak zasięg tych przedsięwzięć był ograniczony. Lokalne centra charakteryzują się zróżnicowanym zakresem powiązań ekonomiczno-społecznych z wiejskim otoczeniem, a stopień podatności na wzrost społeczno-gospodarczy uzależniony jest od nowych czynników związanych z integracją gospodarczą. Powstają coraz liczniejsze programy ożywiania rozwoju i rewitalizacji, o zróżnicowanym wymiarze przestrzennym, okresie obowiązywania i wiodącej problematyce. Wśród problemów, zwykle utrudniających rozwój małych miast, wymienia się najczęściej stagnację gospodarczą, negatywne procesy demograficzne, wzrost bezrobocia i brak istotnych zmian na wiejskim rynku pracy, słabą akumulację kapitału, dekapitalizację majątku produkcyjnego, usługowego i mieszkaniowego, degradację układu miejskiego, niewykorzystanie jego wartościowych elementów oraz słabą dostępność komunikacyjną. Wyraźnie rośnie świadomość skali i zróżnicowania wagi problemów koniecznych do rozwiązania w bardzo licznych lokalnych ośrodkach. Formułowane programy, nawet jeśli początkowo miały charakter wewnątrzkrajowy, w układzie Unii Europejskiej stopniowo stają się częścią przedsięwzięć międzynarodowych lub wręcz wynikają z ogólnej polityki Komisji Europejskiej. (abstrakt oryginalny)

EN

Only a part of small towns is focusing development processes in the surrounding rural areas, whereas a prevailing part represents stagnation and a lack of development prospects. In particular, towns that have monofunctional character are negatively affected. Attempts at revival of small towns are connected with reconstruction of their traditional ties with rural areas as well as with regeneration of the more intensive economic activity - however, all in all, the range of these attempts was limited. The local centres are characterized by diversified scope of socio-economic ties with the rural surroundings. The susceptibility to socio-economic development is dependent on the new factors related to economic integration. There are a growing number of programmes devoted to development revival and revitalization, which are diversified in terms of spatial dimension, of periods these projects are in force, as well as of the central issues they deal with. Among some problems mentioned as hampering a development of small towns, there are most frequently issues like: an economic stagnation, negative demographic processes, unemployment growth, a lack of significant changes in the rural labour market, poor capital accumulation, depreciation of production, services and housing resources, failure in exploitation of these resources most valuable elements and lastly transportation accessibility. However, there is a growing awareness about the scale and importance of problems which need to be solved in a large number of local centres. The formulated programmes even though these are of intra-national nature, within the framework of the EU, are gradually becoming a part of international projects that result from the general European Union policy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój miasta; Programy UE; Wspieranie rozwoju lokalnego

EN

City development; EU programme; Local development support

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2009
• Tom: 18 Miejsce obszarów wiejskich w zagospodarowaniu przestrzennym = Rural Areas in Spatial Planning
• Strony: 71--87

Twórcy

autor

Krystian Heffner

• Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

Bibliografia

• Bartsch Ch., Wells B., 2006, Financing Brownfield Redevelopment in Small Towns and Rural Areas: Helpful Hints and Examples, Northeast-Midwest Institute, www.nemw.org
• Bagiński E., 1998, Male miasta w sieci osiedleńczej Polski, Politechnika Wrocławska, Wrocław.
• Chojnicki Z., Czyż T., 1989, Czynniki rozwoju obszarów wiejskich - rola małych miast, [w:] P. Korcelli, A. Gawryszewski (red.), Współczesne przemiany regionalnych systemów osadniczych w Polsce, Prace Geograficzne, 152, IGiPZ PAN, s. 139-155.
• Courtney P., Errington A., 2000, The role of small towns in the local economy and some implications for development policy, Local Economy, 15, s. 280-301.
• Errington A., 1994, The Peri-urban Fringe: Europe's Forgotten Rural Areas, Journal of Rural Studies, 10, s. 367-376.
• Heffner K., 2008, Funkcjonowanie miast małych w systemie osadniczym Polski w perspektywie 2033, [w:] Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008-2033, Tom 1, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, s. 281-334.
• Heffner K., Solga B., 2006, Lokalne centra rozwoju obszarów wiejskich - znaczenie i po-wiązania małych miast, [w:] E. Rydz. (red.), Rola małych miast w rozwoju obszarów wiejskich, Studia Obszarów Wiejskich, 11, PTG, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 25-38.
• Heffner K., Marszal T., 2006, Uwarunkowania rozwoju i zmiany w zagospodarowaniu małych miast w Polsce w drugiej połowie XX w., [w:] K. Heffner, T. Marszal (red.), Uwarunkowania rozwoju małych miast, Biuletyn KPZK PAN, 226, Warszawa, s. 7-20.
• Heffner K., 2005, Małe miasta w rozwoju obszarów wiejskich, [w:] K. Heffner (red.), Małe miasta a rozwój lokalny i regionalny, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego, Katowice, s. 11-34.
• Heffner K, Czarnecki A., 2005, Małe i średnie miasta w lokalnych i regionalnych strategiach rozwoju, [w:] K. Heffner, T. Marszal (red.), Problemy rozwoju małych miast w wy-miarze lokalnym i regionalnym. Biuletyn KPZK PAN, 220, Warszawa, s. 37-50.
• Heffner K., 2005, Czynniki rozwoju obszarów wiejskich - rola małych miast, [w:] A. Rosner (red.), Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa, s. 299-330.
• Heffner K., 2003, Małe miasta a rozwój obszarów wiejskich, [w:] A. Stasiak (red.), Problemy zagospodarowania terenów wiejskich w Polsce, Biuletyn KPZK PAN, 207, Warszawa, s. 227-246.
• Heffner K., 2002, Rola małych miasteczek w rozwoju terenów wiejskich, [w:] M. Kłodziński, B. Fedyszak-Radziejowska (red.), Przedsiębiorczość wiejska w Polsce i krajach Unii Europejskiej, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa, s. 74-100.
• Jayne M., Bell T., 2006, Small Cities for a Small Country: Sustaining the Cultural Renaissance? [w:] Small Cities: Urban Experience Beyond the Metropolis, Routledge, London.
• Rabsztyn B., 2006, Czynniki rozwoju małych miast w okresie transformacji systemowej, [w:] K. Heffner, T. Marszal (red.), Uwarunkowania rozwoju małych miast, Biuletyn KPZK PAN, 226, Warszawa, s. 32-40.
• The role of small and medium-sized towns in rural development. Final Report, 2005, L. Mayfield, P. Courtney, R. Tranter, Ph. Jones oraz S. Ford, Sh. Agarwal, A. McGregor, B. Schmitt, M. Jobard, D. Lepicier, I. Terluin, M. van Leeuwen, K. Heffner, A. Rosner, A. Czarnecki, F. Diniz, A. Poeta, C. Silva, Centre for Agricultural Strategy, School of Agriculture, Policy and Development, The University of Reading, Reading 2005 (Projekt UE QLK5-2000-01923 - Marketowns, niepublikowany raport).
• Szajnowska-Wysocka A., Zuzańska-Zyśko E., 1999, Małe miasta województwa katowickiego w świetle regionalizacji kraju, [w:] J. Łoboda, S. Grykień (red.), Prze-kształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych, Wrocław, s. 247-258.
• Tucker M., 2008, Market Towns: Roles, Challenges and Prospects, , 7, 2, s. 161-162.
• Wood P., Taylor C., 2004, Big ideas for a small town: the Huddersfield creative town initiative, Local Economy, 19(4), special issue: Cultural policy and urban regeneration, Zarys kierunków rozwoju obszarów wiejskich. Dokument zaakceptowany przez Kierownictwo MRiRW, Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i Departament Programowania i Analiz, MRiRW, Warszawa, 3.02.2009.
• http:/ /www.bip.minrol.gov.pl/DesktopDefault.aspx?TabOrgId=1754&LangId=0
• http://www.cipra.org/alpknowhow/publications/ciprapublication.2005-08-09.3503132575/?searchterm=alps
• http://www.iwapublishing.com/template.cfm?name=gndfeb22
• http://www.guv.ro/engleza/presa/afis-doc.php?idpresa=6605&idrubricapresa =&idrubrica-primm=&idtema=&tip=&pag= 1&dr=
• http://preview.eukn.org/eukn/themes/Urban_Policy/Urban_environment/Land_use/Urban_rural_relationship/ESPON-1-4-1_1012.html
• http://www.espon.eu/mmp/online/website/content/projects/261/4lO/index_EN.html
• http://ageconsearch.umn.edu/bitstream/24548/!/pp05va04.pdf
• http://cordis.europa.eu/data/PROJ_FP5/ACTIONeqDndSESSIONeq 112482005919ndDOCeq2753ndTBLeqEN_PROJ.htm
• http://www.irs-net.de/anzeigen.phpichoicel =projects&choice2=mecibs
• http://www.mecibs.dk/
• http://www.mecibs.dk/Polishversion.pdf
• INTERREG III B : MECIBS - MEdium Cities around the Baltic Sea ESPON 1.4.1 The role of small and medium sized towns
• http://www.regioportal.pl/index.php?LANG=pl&page_ID=28&art_ID=4lO&print=l
• http://www.smalltownnetworks.com/
• http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/presenta/demo/demochal-lenge_pl.pdf