Zmiana zachowań konsumenckich i jej psychospołeczne uwarunkowania

• Autorzy: Marzena Jeżewska-Zychowicz

Warianty tytułu

Change of Consumer's Behaviours and its Psychosocial Determinants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Istotną grupę powodów decydujących o trwałości niektórych zachowań tworzy sam konsument przez cechy, które reprezentuje, a zwłaszcza przez postrzeganie siebie i rzeczywistości społecznej, w której funkcjonuje. Oddziaływanie cech społeczno-poznawczych jednostki na jego decyzje i zachowania prezentują liczne modele teoretyczne opisane w literaturze psychologicznej, a także wyniki badań, które zrealizowano z wykorzystaniem tych modeli. Wyniki wielu badań potwierdzają, że o tym, jak zachowuje się jednostka względem oferty rynkowej, kiedy i jakie produkty wybiera, decyduje to, kim ona jest, jaką posiada wiedzę, czego się obawia, a wreszcie - jakie są jej oczekiwania względem samego siebie. W prezentowanym badaniu empirycznym wykazano, że zmiana zachowań konsumenckich jest warunkowana postawą względem zachowania, oczekiwaniami osób z najbliższego otoczenia konsumenta, ale przede wszystkim poczuciem własnej skuteczności. Wprawdzie nie wykazano istotnego związku miedzy postrzeganiem ryzyka związanego z zachowaniem a deklaracją zmiany, ale uwzględnianie ryzyka i sposobu jego postrzegania przez konsumenta wymaga dalszych badań i analiz.(fragment tekstu)

EN

The essential group of reasons determining the lasting character of selecting behaviours is created by consumer and their psycho-social characteristics. The effects of the impact of these characteristics on consumers' decisions are presented in various theoretical models described in psychological literature and by results of research using these models. Results of undertaken research indicated that consumer's behaviours depend on who is he or she, what kind of knowledge he or she has, what is he or she afraid of, and what is his or her expectations. The change of consumer's behaviours needs to take into account consumers' psychosocial characteristics including attitudes towards product, self efficiency, perceived risk concerning behaviour, and subjective norms as well. The questionnaire survey on changes of consumers' behavior showed that the change is determined by the attitude towards behavior, the subjective norms and to a larger extent by the perceived efficacy. There was no significant correlation between the perceived risk and intention, but there is a need to take risk and perceived risk into account when changes in consumers' behaviours are investigated.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zachowania konsumenta; Osobowość człowieka; Ryzyko; Postawy społeczne; Poczucie własnej skuteczności

EN

Consumer behaviour; Human personality; Risk; Social attitudes; Self-efficacy

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 16 Tendencje zachowań konsumenckich na regionalnym rynku
• Strony: 343--353

Twórcy

autor

Marzena Jeżewska-Zychowicz

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• Ajzen I., Fishbein M., Attitude-behavior relations: A theoretical analysis and review of empirical research, "Psychological Bulletin" 1980, 84, s. 888-918.
• Aronson E., Człowiek istota społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Backman D.R., Haddad E.H., Lee J.W., Johnston P.K., Hodgkin G.E., Psychosocial predictors of healthful dietary behavior in adolescents, "Journal of Nutrition Education and Behaviour" 2002, 34, s. 184-193.
• Berg C., Jonsson I., Conner M., Understanding choice of milk and bread for breakfast among Swedish children aged 11-15 years: an application of the Theory of Planned Behaviour, "Appetite" 2000, 34, s. 5-19.
• Bogers R.P., Brug J., Assema P. van, Dagnelie P.C., Explaining fruit and vegetable consumption: the theory of planned behaviour and misconception of personal intake levels, "Appetite" 2004, 42, s. 157-166.
• Diagnoza społeczna 2005. Warunki i jakość życia Polaków, J. Czapiński, T. Panek (red.), VIZJA PRESS&IT, Warszawa 2006.
• Eagly A.H., Chaiken S., The psychology of attitudes, US: Harcourt Brace Jovanovich College Publishers, Orlando FL 1993.
• Gajewski S., Zachowanie się konsumenta a współczesny marketing, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1994.
• Jeżewska-Zychowicz M., Pilska M., Postawy względem żywności i żywienia. Wybrane aspekty teoretyczne i metodyczne, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2007.
• Jeżewska-Zychowicz M., Zachowania żywieniowe i ich uwarunkowania, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2007.
• Łuszczyńska A., Zmiana zachowań zdrowotnych. Dlaczego dobre chęci nie wystarczają?, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.
• Mahon D., Cowan C., McCarthy M., The role of attitudes, subjective norm, perceived control and habit in the consumption of ready meals and takeaways in Great Britain, "Food Quality and Preference" 2006, 17, s. 474-481.
• Patch C.S., Tapsell L.C., Williams P.G., Attitudes and intentions toward purchasing novel foods enriched with omega-3 fatty acids, "Journal of Nutrition Education and Behaviours" 2005, 37, s. 235-241.
• Rah J.H., Hasler C.M., Painter J.E., Chapman-Novakofski K.M., Applying the theory of planned behavior to women's behavioral attitudes on and consumption of soy products, "Journal of Nutrition Education and Behaviour" 2004, 36, s. 238-244.
• Robinson R., Smith C., Psychosocial and demographic variables associated with consumer intention to purchase sustainably produced foods as defined by the Midwest Food Alliance, "Journal of Nutrition Education and Behaviour" 2002, 34, s. 316-325.
• Solomon M.R., Zachowania i zwyczaje konsumentów, Helion SA, Gliwice 2006.
• Tversky A.I., Kahneman D., Advances in prospect theory: Cumulative representation of uncertainty, "Journal of Risk and Uncertainty" 1992, 5, s. 297-323.
• Verbeke W., Vackier I., Individual determinants of fi sh consumption: application of the theory of planned behaviour, "Appetite" 2005, 44, s. 67-82.