Polecenia pracodawcy jako konieczny instrument realizacji pracowniczego podporządkowania - ocena przydatności wobec pracowników zajmujących stanowiska kierownicze

• Autorzy: Tomasz Duraj

Warianty tytułu

Employer's Instructions as a Necessary Instrument of the Realization of Employee Subordination - Evaluation of Its Usefulness with Regard to Employees Holding Managerial Positions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zarówno w doktrynie, jak i judykaturze pracownicze podporządkowanie od samego początku prawa pracy stanowi nieodłączny (konieczny) element stosunku pracy (najbardziej podstawową konstrukcyjną cechę tego stosunku) odróżniający go od pozostałych form zatrudnienia, zwłaszcza tych o charakterze cywilnoprawnym, i wyznaczający zakres wykorzystania stosunku pracy. Podporządkowanie w powyższym ujęciu to nic innego jak stosunek zależności występujący pomiędzy podmiotem wykonawczym (pracownikiem) a podmiotem decyzyjnym (pracodawcą), w ramach którego pracodawca może, za pomocą uprawnień kierowniczych, oddziaływać na zachowanie pracownika w procesie pracy. (...) Przedmiotem dalszych rozważań będzie ocena przydatności poleceń pracodawcy, stanowiących najważniejszy instrument realizacji podporządkowania, w odniesieniu do pracowników zarządzających. (fragment tekstu)

EN

The most characteristic symptom of employee subordination is authorizing employers to specify - through binding orders - the duties of the employee. This authority is a necessary condition for the existence of employment subordination in every work relationship. It should be, however, widely understood. Firstly, it is only the right to determine - through binding orders - the employee's duties, which the employing body may not exercise at all. Secondly, these commands, as commands regarding work, do not always need to touch the essence of the performed work (type of work or the way it is carried out), but they can only elaborate on some, often minor, of an employee's duties relating to the technical and organizational side of the performance of work. The usefulness of command as the most important instrument in respect of realization of employee subordination is to be evaluated differently in relation to employees holding managerial positions. It varies depending on the position of the manager in the organizational structure of the institution and the spread of tasks and responsibilities for the execution of which he is responsible. The higher in the hierarchy of management the managerial position is and the larger the area of matters falling within the executive competences of the management employee is, the lower, if there is any, the usefulness of commands of the employer is. The special position occupied in the structure of the organization by senior management staff (having no superior) and a wide range of issues under their responsibility in the management process, lead to the conclusion, that the employing entity, in principle, does not perform its basic management authority which is the concretization - through binding orders - of their duties. It is different in relation to executive employees of middle and the lowest levels. They generally have their immediate superior (sometimes even several) above them, who, at least potentially, is granted the opportunity to intervene - through binding orders - In the process of managing a separate organizational unit, section of matters or team of employees. In this mode the employer may specify the management responsibilities of executive employees, assigning to them the type of work (by pointing tasks and activities), the place, time, and manner of its execution and the rules relating to the organization and order of operation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stosunek pracy; Relacje pracodawca-pracownik; Podejmowanie decyzji kierowniczych

EN

Legal employment relation; Employer-employee relationships; Managerial decision making

• Czasopismo: Gdańsko-Łódzkie Roczniki Prawa Pracy i Prawa Socjalnego
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 3
• Strony: 31--50

Twórcy

autor

Tomasz Duraj

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• T. Duraj, Tradycyjne ujęcie pracowniczego podporządkowania - wybrane problemy prawne, Studia Prawno-Ekonomiczne 2011, t. LXXXIII, s. 35 i n.
• T. Duraj, Podporządkowanie co do przedmiotu świadczenia pracownika - wybrane problemy, PiZS 2012, nr 11, s. 21 i n.
• T. Duraj, Podporządkowanie pracownika pracodawcy w aspekcie miejsca świadczenia pracy - wybrane problemy, MPP 2012, nr 12, s. 634 i n.
• T. Duraj, Podporządkowanie pracownika pracodawcy w aspekcie czasu pracy - wybrane problemy, Zeszyty Prawnicze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 12.4, Warszawa 2012, s. 123 i n.
• Z. Kubot, Pojęcie kierownictwa pracodawcy, [w:] Prawo pracy a wyzwania XXI-go wieku, Księga Jubileuszowa Prof. T. Zielińskiego, M. Matey-Tyrowicz, L. Nawacki, B. Wagner (red.), Warszawa 2002, s. 235-236
• T. Liszcz, Podporządkowanie pracownika a kierownictwo pracodawcy - relacja pojęć, [w:] Z zagadnień współczesnego prawa pracy, Księga Jubileuszowa Prof. H. Lewandowskiego, Z. Góral (red.), Warszawa 2009, s. 146.
• B. Bury, Uprawnienia kierownicze pracodawcy a polecenie pracy w godzinach nadliczbowych - artykuł dyskusyjny, PiZS 2005, nr 7, s. 7
• L. Florek, T. Zieliński, Prawo pracy, Warszawa 2007, s. 44-45.
• M. Gersdorf, Umowa o pracę a umowa o dzieło i zlecenia, PiZS 1993, nr 9, s. 50
• M. Gersdorf, Cechy charakterystyczne stosunku pracy po nowelizacji kodeksu pracy, PiZS 2002, nr 10, s. 20
• A. Chobot, Obowiązki pracownicze oraz środki prawne zabezpieczające ich wykonanie, [w:] Studia nad Kodeksem pracy, W. Jaśkiewicz (red.), Poznań 1975, s. 117.
• J. Stelina, [w:] Zarys systemu prawa pracy. Część ogólna prawa pracy, 1.1, K.W. Baran (red.), Warszawa 2010, s. 102.
• T. Zieliński, Problem rekodyfikacji prawa pracy, PiP 1999, nr 7, s. 11-12.
• A. Kijowski, [w:] Kodeks pracy. Komentarz, T. Zieliński (red.), Warszawa 2003, s. 606.
• Ł. Pisarczyk, Ryzyko pracodawcy, Warszawa 2008, s. 61.
• M. Skąpski, Podstawowe problemy stosunku pracy między małżonkami, RPEiS 2000, z. 1, s. 40.
• T. Duraj, Podstawy zatrudnienia menedżerów najwyższego szczebla w przedsiębiorstwach, Warszawa 2006, s. 77-78.
• T. Liszcz, Stosunek pracy dyrektora przedsiębiorstwa państwowego w PRL, Lublin 1986, s. 20-21 i 188
• J. Jończyk, Pracowniczy status dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, [w:] Pozycja prawna dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, Wrocław 1983, s. 7
• W. Sanetra, Przedsiębiorstwo państwowe i jego dyrektor, [w:] Samorząd, związki, partia i dyrektor w przedsiębiorstwie, J. Jończyk (red.), Wrocław 1984, s. 18.
• B. Ziemianin, Pozycja prawna dyrektora w samorządnym przedsiębiorstwie, Lublin 1984, s. 9-11
• G. Bieniek, Przedsiębiorstwa państwowe. Przepisy i komentarz, Warszawa 1997, s. 140-141
• T. Liszcz, Status kadr kierowniczych w zakładach pracy gospodarki uspołecznionej, [w:] Z problematyki prawa pracy i polityki socjalnej, t. VI; T. Zieliński (red.), Prace Naukowe US, Katowice 1983, nr 622, s. 29 i 41.
• Z. Kubot, Czynności z zakresu stosunku pracy wobec dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, PiP 1986, nr 11, s. 77.
• W. Hoff, Dyrektor a samorząd w przedsiębiorstwie państwowy, OMT 1983, nr 10, s. 6
• Z. Niedbała, Dyrektor w systemie organów samorządu załogi przedsiębiorstwa państwowego, Organizacja i Kierowanie 1985, nr 3-4, s. 98
• S. Piątek, [w:] Prawo przedsiębiorstw państwowych, S. Piątek (red.), Warszawa 1986, s. 93
• Z. Kubot, Odpowiedzialność dyrektora przedsiębiorstwa państwowego, Wrocław 1995, s. 39.
• Z. Kubot, Rola samorządu załogi, związków zawodowych oraz organizacji partyjnej w sprawach pracowniczych, [w:] Samorząd, związki, partia i dyrektor w przedsiębiorstwie, J. Jończyk (red.), Wrocław 1984, s. 37.
• Z. Hajn, Glosa do wyroku SN z 16 grudnia 1998 r., IIUKN 394/98, OSP 2000, nr 12, poz. 177, s. 594
• Z. Kubot, Formy zatrudniania członków zarządu spółek kapitałowych, [w:] Spółka jako podmiot gospodarczy, J. Frąckowiak (red.), Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 1770, Wrocław 1995, s. 99-100
• R. Sadlik, Zatrudnienie członków zarządu w spółkach kapitałowych, PP 1999, nr 8, s. 13.
• W. Muszalski, Charakter prawny pracy członka zarządu spółki handlowej, PiP 1992, nr 10, s. 67
• H. Szurgacz, Charakter prawny zatrudnienia członków zarządu w spółce akcyjnej, Acta Universitatis Wratislaviensis, Nr 1770, Wrocław 1995, s. 151-152
• A. Patulski, Zatrudnianie i wynagradzanie kadry menedżerskiej średniego i wyższego szczebla, Gdańsk 2001, s. 100-101.
• R. Szczęsny, Ograniczenia kompetencji członków zarządu w spółkach kapitałowych, PUG 2002, nr 11, s. 10 i n.
• M. Allerhand, Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935, s. 344-345
• A.W. Wiśniewski, Prawo o spółkach. Podręcznik praktyczny, t. II, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 1991, s. 155
• A. Kidyba, Kodeks spółek handlowych. Komentarz do art. 1-300 k.s.h., Warszawa 2010, s. 948
• R. Czerniawski, Kodeks spółek handlowych Przepisy o spółce akcyjnej. Komentarz, Warszawa 2001, s. 248
• A. Kidyba, Przepisy dodane jako normy kreujące nowe instytucje k.s.h., PPH 2004, nr 3, s.13 i n.
• M. Raczkowski, Glosa do wyroku SN z 12.05.2011 r., II UK 20/11, OSP 2012, nr 6, poz. 65, s. 432.
• A. Szumański, Normy instruktażowe w kodeksie spółek handlowych (wykładnia art. 219 §2, art. 382 § 2 i art. 336 § 3 k.s.h.), PPH 2002, nr 10, s. 27-29
• T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Zmiany w kodeksie spółek handlowych - omówienie i komentarz, cz. III, PPH 2004, nr 4, s. 5.
• J. Szwaja, R.L. Kwaśnicki, W sprawie wykładni nowego art. 3751, a także art. 375, art. 207 oraz art. 219 § 2 k.s.h., PPH 2004, nr 8, s. 34
• R. Pabis, Nowelizacja kodeksu spółek handlowych, cz. II: Prawo Spółek 2004, nr 4, s. 6
• Z. Kubot, Status pracowniczy członków zarządu spółek kapitałowych, PiZS 1993, nr 3, s. 41.
• Z. Kubot, Umowy o zarządzanie członków zarządu spółek kapitałowych, Warszawa-Zielona Góra 1998, s. 99-101.
• Z. Kubot, [w:] Samodzielność i zależność zarządcy jednostki organizacyjnej przedsiębiorstwa, PiZS 2001, nr 6, s. 2 i 8.
• Z. Kubot, Umowy o zarządzanie jednostką organizacyjną przedsiębiorstwa, PiZS 2000, nr 3, s. 6.
• Ross A. Webber, Zasady zarządzania organizacjami, przekł. A. Ehrlich, Warszawa 1996, s. 354-355.
• T. Zieliński, Dyscyplina pracy kierowników, [w:] Dyscyplina pracy. Materiały V. Zimowej Szkoły Prawa Pracy, Karpacz, styczeń 1978 r., Wrocław 1978, s. 52.