Teoria optymalnych obszarów walutowych w procesie tworzenia strefy euro

• Autorzy: Dariusz Michalski

Warianty tytułu

A Theory of Optimum Currency Areas in the Process of Creating the Eurozone

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Teoria optymalnego obszaru walutowego (TOOW) jest rozwijana od lat 60. XX w., stąd nie uwzględnia niektórych specyficznych warunków występujących obecnie w gospodarce światowej. Doświadczenia strefy euro wskazują również, że teorię tę należy uzupełnić o analizę roli banku centralnego jako pożyczkodawcy ostatniej instancji czy o problematykę wykreowania mechanizmu restrukturyzacji długu publicznego w warunkach jego rolowania przez państwa członkowskie. R.A. Mundell przedstawił założenia TOOW w 1961 roku, prawie 40 lat przed powstaniem unii walutowej w Unii Europejskiej. Stąd jego praca jest obecnie pewną teoretyczną refleksją nad warunkami, które musi spełnić obszar, aby mógł optymalnie funkcjonować w warunkach jednej waluty czy systemu sztywnych kursów walutowych. Postawił on jednak pod znakiem zapytania możliwość neutralizacji przez banki centralne szoków w regionach połączonej organizacji ekonomicznej w warunkach elastycznego kursu walutowego - jego teoria odnosi się raczej do połączonych regionów w państwie niż połączonych państw. Ostrzegał także przed nieuzasadnionym rozszerzaniem obszaru jednej waluty, co może wywoływać trudności ekonomiczne. Strefę euro tworzono niedoceniając w dużej mierze podstawowych założeń teorii optymalnego obszaru walutowego. Tymczasem doświadczenia z jej funkcjonowania wskazują, że założenia teoretyczne są słuszne, a problemem jest właśnie ich niedocenienie przez polityków odpowiedzialnych za powołanie strefy euro. Już w 2000 r. tylko pięć państw strefy euro - Niemcy, Belgia, Austria, Holandia i Luksemburg - kwalifikowało się do stworzenia optymalnego obszaru walutowego ze względu zarówno na poziom rozwoju gospodarczego, jak i podobieństwa gospodarek. Od tego czasu, szczególnie w wyniku kryzysu lat 2007-2008, różnice między gospodarkami państw w strefie euro pogłębiły się. (abstrakt oryginalny)

EN

A Theory of Optimum Currency Areas (TOCA) has its roots in the 1960s; thus it does not take into account some specific conditions currently existing in the world economy. The experience of the Eurozone also indicates that this theory should be completed by an analysis of the role of the central bank as a lender of last resort, or the need to create a mechanism for the restructuring of public debt in terms of its rolling by EU member states. R.A. Mundell presented the TOCA in 1961, almost 40 years before the creation of the monetary union in the EU. Hence his work could be seen at present as a theoretical reflection on the conditions that must meet an area to be able to function optimally in terms of the single currency, or as the system of fixed exchange rates given in the particular region (not as a state union). R. A. Mundell put into question the possibility of shocks neutralisation by the central banks under the conditions of monetary union. He also warned against unjustified development of the single currency area, which could cause economic difficulties in the connected regions. The Eurozone was created in the conditions of underestimation of the basic assumptions of TOCA. Meanwhile, the experience of its operation reality indicates that the theoretical assumptions are correct and the problem is just the mentioned underestimation of TOCA rules by the politicians responsible for the establishment of the Eurozone. It was indicated just in year 2000 that only five Eurozone countries - Germany, Belgium, Austria, the Netherlands, and Luxembourg - could be qualified for an optimum currency area due to both the higher level of economic development and employment and economic convergence. Since then, especially in conditions of the latest financial crisis, these economic differences in the Eurozone have been deepening. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Strefa euro; Optymalny obszar walutowy; Banki centralne; Rola banku centralnego w gospodarce; Teoria optymalnego obszaru walutowego; Państwa członkowskie

EN

Eurozone; Optimum Currency Areas (OCA); Central banks; Central bank's role in the economy; Theory of Optimum Currency Areas; Member states

• Czasopismo: Unia Europejska.pl
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 2 (231)
• Strony: 17--29

Twórcy

autor

Dariusz Michalski

• Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Bibliografia

• A. Bień, Teoretyczne podstawy tworzenia wspólnego obszaru walutowego na terytorium Unii Europejskiej, w: Unia Europejska wobec procesów integracyjnych, Elipsa, Warszawa 2000.
• H.G. Grubel, The Theory of Optimum Currency Areas, "Canadian Journal of Economics", 1970, nr 5.
• A. Bień, Optymalny obszar walutowy, PWN, Warszawa 1988.
• A. Wojtyna, Teoretyczne kontrowersje wokół Unii Gospodarczej i Walutowej, "Gospodarka Narodowa", 1998, Wydanie Specjalne.
• R. McKinnon, The Rules of the Game: International Money and Exchange Rates, MIT Press, Cambridge 1996
• W.M. Corden, Monetary Integration, Essays in International Finance, International Finance Section, Princeton University 1972.
• P.B. Kennen, The Optimum Currency Area: An Eclectic View, w: RA.. Mundell, A.K. Swoboda (red.), Monetary Problem ofthe Interna- tional Economy, University of Chicago Press, Chicago 1969.
• G. Haberler, The International Monetary System and Discussion, w: G.N. Ha Im (red.), Approaches to Greater Flexibility Rates, Princeton University, 1970
• J.M. Fleming, On Exchange Rate Unification, "Economic Journal", 1971, vol. 81.
• I. Angeloni, M. Flad, F.P. Mongelli, Economic and Monetary Integration ofthe New Member States, ECB Occasional Paper, 2005, nr 36
• F.P. Mongelli, New Views on the Optimum Currency Areas, European Central Bank, "Working Paper", 2002, nr 138.
• P. Krugman, Lesson from Massachusetts for EMU, w: F. Torres, F. Giavazzi (red.), Adjustment and Growth in the European Monetary Union, Cambridge University Press, Londyn 1993.
• J. Fidmuc, Migration and Regional Adjustments to Assymetric Shocks in Transition Economies, SEPR Discussion Paper, 2003, nr 3789 oraz J. Frankel, Real Convergence and Euro Adoption in Central and Eastern Europę: Trade and Business Cycle Correlations as Endogenous CriteriaforJoining EMU, Working Papers Series, Har- vard University, Cambridge 2004.
• A. Alesina, R.J. Barro, Currency Unions, NBER, "Working Paper Series", 2000, nr 7927.
• J. Frankel, A. Rose, The Endogenity ofthe Optimum Currency Area Criteria, "Economic Journal", 1998, nr 7.
• F. Mongelli, New views on the optimum currency area theory: what in EMU telling us?, "ECB Working Paper", 2002, Frankfurt nad Menem, s. 14-17.
• G.S. Tavlas, The "New" Theory of Optimum Currency Areas, "The Word Economy", 1993, Vol 16 (6).
• P.B. Kennen, Currency Areas, Policy Domains and the Institu- tionalization of Fixed Exchange Rates, Centrę for Economic Perfor- mance, London School of Economics and Political Science, London 2000.
• H. Hallet, L. Piscitelli, The Endogeneus Optimal Currency Area Hypothesis: Will the Single Currency Induce Convergence in Europę?, Royal Economic Society Annual Conference, University of Durham, 2001.
• B. Koziara, The Eurozone: an Optimal Currency Area?, The University of Michigan, 2013. http://deepblue.lib.umich.edu/ bitstream/handle/2027.42/98925/bkoziara.pdf [dostęp: 20.4.2015].
• Larosiere, The Long-term Outlook for the Euro- pean Project and the Single Currency, "Occasional Paper", no 84, The Group of Thirty, Washington 2012.
• M. Dao, D. Furceri, P. Loungani, Regional Labour Markets Adjustments in the United States and Europę, "IMF Working Paper", 2014, nr WP/14/26.
• A. Walters, Sterling in Danger, Fortuna, London 1990.
• Ekonomiczne wyzwania integracji ze strefą euro, Narodowy Bank Polski, Warszawa 2014, s. 21.
• P. de Gauwe: Economics of Monetary Union, Oxford University Press, Oxford 2012, s. 76-80.