Teoretyczne modele zarządzania kompetencjami menedżerskimi

• Autorzy: Małgorzata Tyrańska

Warianty tytułu

Theoretical Management Models of Managerial Competences

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednym ze współczesnych kierunków badawczych podejmowanych w naukach o zarządzaniu jest zarządzanie kompetencjami. Zarządzanie kompetencjami to system sprowadzający się do realizacji spójnej strategii w zakresie kształtowania i rozwoju kompetencji pracowników, realizowany z myślą o sukcesie firmy poprzez tworzenie mechanizmów przyciągnięcia, zatrzymania, motywowania i zaangażowania pracowników o wysokim potencjale w realizację zadań przedsiębiorstwa. Centralnym elementem systemu zarządzania kompetencjami są kompetencje, które integrując wszystkie procesy kadrowe prowadzą do spójnej ich realizacji oraz zapewniają wzrost efektu synergii realizowanych działań personalnych. Celem artykułu jest przedstawienie teoretycznych modeli wspierających rozwój tzw. perspektywy kompetencyjnej (competence-based perspective). Teorie te wyjaśniają rolę kompetencji w uzyskaniu przewagi konkurencyjnej przez przedsiębiorstwa. Przyczyniają się także do poznania istoty kompetencji organizacji i kompetencji menedżerskich, wyjaśniają relacje między wymienionymi kategoriami oraz umożliwiają zrozumieć złożoność problemów zarządzania kompetencjami. Dla realizacji tak określonego celu dokonano identyfikacji występujących w literaturze teorii tworzących tzw. perspektywę kompetencyjną. Następnie przeprowadzono przegląd wyróżnionych teoretycznych modeli badania kompetencji, ograniczając się do teorii identyfikujących rolę kompetencji menedżerskich w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa na poziomie pracowniczym.(abstrakt oryginalny)

EN

One of the contemporary research directions undertaken in management science is the competences management. Competences management is the system leading to realization of consistent strategy in the scope of forming and developing employees' competences, implemented with an enterprise's success in mind, through creating attracting mechanisms, stopping, motivating and engaging employees with high potential in the implementation of the enterprise's objectives. The central element of competences management system are competences which by integrating all human resource processes lead to their consistent realization and ensure growth of synergies of realized personal actions. The aim of this paper is to present theoretical models which support the development of the so-called competence-based perspective. These theories explain the role of competence in obtaining a competitive advantage by enterprises. They also contribute to acquire knowledge of the essence of competences of organisation and competences of managerial Staff, explain relations between these categories and allow to understand the complexity of competence-based management problems. In order to achieve that objective, there was made an identification of theories existing in literature which compose the so-called competence-based perspective. Then was conducted the review of distinguished theoretical models of examined competences, limited to theories identifying the role of managerial competences in the functioning of an enterprise at the employee level.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie kompetencjami; Kompetencje pracownicze; Model kompetencji; Rozwój kompetencji menedżerskich

EN

Competence management; Employees competencies; Competence model; Manager competencies development

• Czasopismo: Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 4
• Strony: 3--13

Twórcy

autor

Małgorzata Tyrańska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• 1. Boyatzis R.E., 1982, The Competent Manager. A Model for Effective Performance, John Wiley & Sons, New York, pp. 21-23, s. 94.
• 2. Bratnicki M., Strużyna J., Dyduch W., 2001, Kapitał intelektualny: odwieczne problemy a nowe propozycje metodologiczne, w: Pocztowski A., (red), Kapitał intelektualny. Dylematy i Wyzwania, Wyższa Szkoła Zarządzania w Nowym Sączu, Nowy Sącz, s.14.
• 3. Cascio W.F., 2001, Kalkulacja kosztów zasobów ludzkich, Dom Wydawniczy ABC, Kraków, s. 24.
• 4. Chowdhury S., 2000, Return on Talent, Executive Excellence, Vol. 17, Issue 11, pp. 19.
• 5. Czapla T.P., Malarski M.J., 2011, Wykorzystanie zarządzania kompetencjami w systematyzacji narzędzi zarządzania zasobami ludzkimi, w: Czerska M., Gableta M., (red), Przełomy w zarządzaniu. Zarządzanie zasobami ludzkimi, TNOiK, Toruń, s. 270.
• 6. Czekaj J., 2005, Metodyka wartościowania kompetencji pracowniczych, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 670, Kraków, s. 5-6.
• 7. Escrig-Tena A.B., Bou-Llusar J.C., 2005, A Model for Evaluating Organizational Competencies: An Application in the Context of a Quality Management lnitiative, Decision Sciences, Vol. 36 Issue 2, pp. 223.
• 8. Fitzenz J., 2001, Rentowność inwestycji w kapitał ludzki, Dom Wydawniczy ABC, Kraków, s. 8-9.
• 9. Grodziski J., 2003, Rola kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarki globalnej, Wyd. Uniwersytet Gdański, Gdańsk, s. 44.
• 10. Gruszecki T., 2002, Współczesne teorie przedsiębiorstwa, WN PWN, Warszawa, s. 157, 228-229.
• 11. Hafeez K., Ali Essmail E., 2007, Evaluating Organization Core Competences and Associated Personal Competencies Using Analytical Hierarchy Process, Management Research News, Vol. 30, No. 8, pp. 530-547.
• 12. Lachiewicz S., 2007, Menedżerowie w strukturach władzy organizacji gospodarczych, PWE, Warszawa, s. 68-73.
• 13. Listwan T., 2004, Kapitał ludzki, w: Romanowska M., (red.), Leksykon zarządzania, Difin, Warszawa, s. 193.
• 14. Listwan T., 2005, Zarządzanie talentami-wyzwanie współczesnych organizacji, w: Borkowska S., (red.) Zarządzanie talentami, IPiSS, Warszawa, s. 19.
• 15. Łoboda M., Sitko-Lutek A., 2007, Kompetencje i luka kompetencyjna, w: Sitko-Lutek A., (red), Polskie firmy wobec globalizacji. Luka kompetencyjna, WN PWN, Warszawa, s. 15-21.
• 16. Maliszewska E., 2005, Zarządzanie talentami rozważania i praktyka, w: Borkowska S., (red), Zarządzanie talentami, IPiSS, Warszawa, s. 35.
• 17. Martyniak Z., 1988, Historia myśli organizatorskiej, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków, s. 78, 106-113, 136.
• 18. McClelland D.C., 1973, Testing for competence rather than intelligence, American Psychologist, Vol. 28, No. 1, pp. 1-40.
• 19. Mesjasz Cz., 2006, Przegląd teoretycznych koncepcji nadzoru korporacyjnego, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków, nr 700, s. 31-53.
• 20. Michaels E., Handfield - Jones H. H., Axelrod B., 2001, The War for talent, Harward Business School Press, Boston, pp. 20.
• 21. Mikuła B., 2007, Zarządzanie talentami, w: Mikuła B., Pietruszka-OrtylA., Potocki A., (red), Podstawy zarządzania przedsiębiorstwami w gospodarce opartej na wiedzy, Difin, Warszawa, s. 182.
• 22. Morawski M., 2008, Zarządzanie talentami, [w:] Koncepcje zarządzania kapitałem ludzkim we współczesnych organizacjach, pod red. J. Stankiewicz, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra, s. 35.
• 23. Noga A., 2009, Teorie przedsiębiorstw, PWE, Warszawa, s. 157, 194-195.
• 24. Oleksyn T., 2010, Zarządzanie kompetencjami teoria i praktyka, Oficyna Wolters Kluwer Business, Kraków, s. 24, 41
• 25. Pitelis C.N., Wahl M.W., 1998, Edith Penrose: Pioneer of stakeholder theory, Long Rangę Planning, Vol.31, Issue 2, pp. 252.
• 26. Rybak M., 2003, Zarządzanie kapitałem ludzkim a kluczowe kompetencje, w: Rybak M., (red), Kapitał ludzki a konkurencyjność przedsiębiorstw, Poltext, Warszawa, s. 39.
• 27. Sanchez R., Heene A., 1997, Reinventing strategic management: New theory and practice for competence-based competition, European Management Journal, Vol. 15, Issue 3, pp. 303-317.
• 28. Słuja P., Greber T., 2011, Zarządzanie jakością a praca menedżerów, Zarządzanie Jakością, nr 3, s. 95.
• 29. Toruński J., 2011, Zarządzanie zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie w ramach koncepcji Total Quality Management, w: Czerska M., Gableta M., (red.), Przełomy w zarządzaniu. Zarządzanie zasobami ludzkimi, TNOiK, Toruń, s. 371.
• 30. White R., 1959, Motivation reconsidered: the Concept of competence, Psychological Review, No. 66, pp. 279-333.