Wpływ koncentracji kapitału własnego na jego efektywność w wybranych spółdzielniach mleczarskich w Polsce w latach 2003-2012

• Autorzy: Maria Zuba-Ciszewska

Warianty tytułu

The Influence of the Concentration of Equity Capital on Its Efficiency in Selected Milk Cooperatives in Poland in Years 2003-2012

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem badań była analiza i ocena wpływu koncentracji kapitału własnego na jego efektywność na przykładzie SM Mlekovita oraz SM Mlekpol (oznaczone w pracy odpowiednio I i II). Do badań wykorzystano dokumenty źródłowe w postaci sprawozdań finansowych (bilansów, rachunku zysków i strat) publikowanych w "Monitorze Spółdzielczym B". Zakres czasowy analizy obejmował lata 2003-2012 i został podzielony na dwa równe podokresy, po 5 lat, przed kryzysem finansowym i po nim. Celem metodycznym była próba odpowiedzi na pytanie, czy kryzys finansowy miał wpływ na proces koncentracji w analizowanych spółdzielniach mleczarskich. Ze względu na dostępność danych ostatnim rokiem badań był 2012 rok. Zjawisko koncentracji kapitału własnego zostało przedstawione za pomocą wartości bezwzględnych oraz wskaźników jego struktury, a efektywność tego kapitału za pomocą wskaźnika jego rentowności (ROE), dźwigni finansowej oraz modelu du Ponta. Oprócz tych standardowych kryteriów oceny efektywności rozpatrywanego kapitału, opracowano i zastosowano wskaźnik produktywności kapitału własnego ogółem i jego podstawowych składników. W pracy wykorzystano analizy: porównawczą, wskaźnikową, korelacji oraz przyczynowo-skutkową. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the work was to analyse and evaluate the impact of the concentration of equity capital on its efficiency on the example of two biggest milk cooperatives in Poland (SM Mlekovita and SM Mlekpol). Except of standard appraisal factors of the efficiency of the considered capital, indicators of the productivity of equity capital altogether and its fundamental components were applied. In years 2003-2012 examined milk cooperatives were characterized by large concentration of equity capital, realizing somewhat different strategies of its concentration. Large concentration of equity capital significantly improved the value of the property of these cooperatives, as well as their sales revenue. In both co-operatives the worsening of the financial profitability was caused by a fall of the sales profitability as well as the multiplier of the equity capital. However, the growth of the capital productivity positively influenced the value of the indicator ROE. The productivity of the equity capital and its components fell. The principal amounts of the equity capital and the shareholding fund and capital fund are very strongly related to the sales value. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kapitał własny; Efektywność; Koncentracja; Spółdzielczość mleczarska; Przemysł mleczarski

EN

Ownership capital; Effectiveness; Concentration; Cooperative creameries; Dairy industry

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 109
• Strony: 107--121

Twórcy

autor

Maria Zuba-Ciszewska

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Polska

Bibliografia

• BEDNARSKI L., 1997: Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa.
• BRODZIŃSKI M.G., 1993: Bariery wzrostu i kierunki powiązań integracyjnych spółdzielni mleczarskich z rolnikami w zakresie produkcji i skupu mleka o wysokim standardzie jakościowym, [w:] Spółdzielczość rolnicza w gospodarce rynkowej, (red.) E. Pudełkiewicz, Z.T. Wierzbicki, Spółdzielczy Instytut Badawczy, Warszawa
• BRODZIŃSKI M.G., 2014: Oblicza polskiej spółdzielczości wiejskiej. Geneza - rozwój - przyszłość, Wydawnictwo Frel, Warszawa.
• DWORNIAK J., 2009: Fundusze własne a sytuacja finansowa spółdzielni mleczarskich, Zeszyty Naukowe SGGW, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej 78.
• DWORNIAK J., 2010: Strategie finansowania spółdzielni mleczarskich, Zeszyty Naukowe SGGW, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 82.
• DWORNIAK J., WASILEWSKI M., 2007: Fundusz udziałowy a sytuacja finansowa spółdzielni mleczarskich, Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 93.
• FALKOWSKI J., MALAK-RAWLIKOWSKA A., MILCZAREK-ANDRZEJEWSKA S., 2007: Restrukturyzacja sektora mleczarskiego w Polsce. Przyczyny i skutki, Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 94.
• GUP B. E., 1987: Principles of Financial Management, John Wiley and Sons, New York.
• JANCZEWSKI S., 1990: Prawo handlowe, wekslowe i czekowe, Warszawa.
• KAPUSTA F., 2011: Konsolidacja mleczarstwa pilną potrzebą, "Przegląd mleczarski" 4.
• KOMOROWSKA D., 2006: Koncentracja produkcji mleka w Polsce, Zeszyty Naukowe SGGW Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej 61.
• KRUCZALAK K., 1996: Prawo handlowe, Zarys wykładu, Warszawa.
• MIERZWA D., 2005: W poszukiwaniu nowego modelu spółdzielczości rolniczej, Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław.
• NOWAK E., 2005: Analiza sprawozdań finansowych, PWE, Warszawa.
• PARZONKO A., 2013: Globalne i lokalne uwarunkowania rozwoju produkcji mleka, Wyd. SGGW, Warszawa.
• PAZIO W., 1994: Jak gospodarować finansami. Ekonomiczne podstawy biznesu, PWN, Warszawa.
• PIETRZAK M., 2006: Efektywność finansowa spółdzielni mleczarskich - koncepcja oceny, Wyd. SGGW, Warszawa.
• SEREMAK-BULGE J. (red), 2005: Rozwój rynku mleczarskiego i zmiany jego funkcjonowania w latach 1990-2005, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• SEREMAK-BULGE J., 2013: Restrukturyzacja produkcji mleka, Przegląd Mleczarski 9.
• SEREMAK-BULGE J., 2014: Przetwórstwo mleka, Rynek Mleka 46, 11-13.
• STELMACHOWSKI A., 1998: Zarys teorii prawa cywilnego, Warszawa.
• SZAJNER P., 2011: Międzynarodowa konkurencyjność polskiego sektora mleczarskiego w kontekście wyników handlu zagranicznego, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego 11(26).
• SZCZUBEŁEK G., 2011: Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorstw przemysłu mleczarskiego w Polsce, Wydawnictwo "Dom Organizatora", Toruń.
• ZAKRZEWSKI P., 2003: Majątek spółdzielni, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa.
• ZUBA M., ZUBA J., 2012: Wpływ liczby gospodarstw sprzedających mleko do spółdzielni mleczarskich na ich rentowność i bezpieczeństwo finansowe, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu XIV, 1.
• Ustawa Prawo spółdzielcze z 16 września 1982 (Dz.U. z 1995 r. nr 54, poz. 288 z późn. zm.).
• GUS, 2012: Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2012, Warszawa, s. 110.
• GUS, 2013: Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2013, Warszawa, s. 258.
• Lista 2000. Polskie przedsiębiorstwa, 2013: Wyd. Rzeczpospolita, Warszawa.
• Mlekpol, witryna internetowa MS http://www.mlekpol.com.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=5:informacjeogolne&catid=2:uncategorised&Itemid=344 (data dostępu: 30.07.2014).
• Mlekovita, witryna internetowa MS http://www.mlekovita.com.pl/php/o-mlekovicie/ (data dostępu: 30.07.2014).