Obrona konieczna w polskim prawie karnym (zagadnienia podstawowe)

• Autorzy: Marek Mozgawa

Warianty tytułu

Self-defence in Polish Criminal Law (Basic Problems)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedstawiono prawo do obrony koniecznej w zapisach kodeksów karnych w Polsce od 1918 r. do kodeksu z 1997 r. Omówiono warunki obrony koniecznej oraz funkcjonowanie obrony koniecznej w praktyce wymiaru sprawiedliwości.

EN

The article presents the basic theoretical and practical problems referring to self-defence as a circumstance excluding illegality of an act in Polish criminal law. The features of self-defence have been presented against the background of the general theory of circumstances excluding illegality, of which self-defence is one of the most notable instances, as well as the interpretation problems connected with it. The basic conditions of self-defence have been discussed, such as: the attack, the repelling of it, the necessity of the defence and its compatibility with the danger of the attack. The issue of the independence of self-defence has been referred to in detail. Separate remarks have been devoted to the features of the attack which has to be illegal, direct and real, as well as to the problem of exceeding the borders of self-defence, including intensive excess and extensive excess, the exceeding of the borders of self-defence as a result of fear or nervousness justified by the circumstances of the attack and the institution of the so called intervention self-defence which is new for the Polish legal system. The issue of the acts of a person who mistakenly believes that a circumstance excluding their illegality occurs has also been mentioned. Up-to-date literature and the court rulings have been extensively used. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Historia prawa; Prawo karne; Kodeks karny

EN

Law; Legal history; Criminal Law; Criminal Code

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2013
• Tom: 60
• Numer: nr 2
• Strony: 171--190

Twórcy

autor

Marek Mozgawa

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Amielańczyk K., Vim vi repellere licet. Kilka uwag na temat genezy prawa do obrony koniecznej wprawie rzymskim, "Palestra" 2008, nr 11-12.
• Andrejew I., Kodeks karny. Krótki komentarz, Warszawa 1981.
• Bachmat P., Instytucja obrony koniecznej w praktyce prokuratorskiej i sądowej, "Prawo w Działaniu" 2008, nr 3.
• Budyn-Kulik M., [w:] Kodeks karny. Praktyczny komentarz, pod. red. M. Mozgawy, Warszawa 2010.
• Budyn-Kulik M., Zabójstwo tyrana domowego, Lublin 2005.
• Filar M., Doskonalenie czy psucie prawa. Kilka uwag o nowelizacji art. 25 k.k., [w:] Gaudium in Litteris Est (Księga Jubileuszowa prof. G. Rejman), Warszawa 2005.
• Giezek J., [w:] M. Bojarski, J. Giezek, Z. Sienkiewicz, Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna, Warszawa 2004.
• Giezek J., Glosa do postanowienia SN z dnia 3 stycznia 2002 г., IV KKN 635/97, "PiP" 2002, nr 111.
• Góral R., Obrona konieczna w praktyce, Warszawa 2011.
• Gubiński A., Wyłączenie bezprawności czynu, Warszawa 1961.
• Kaczmarek T., Z problematyki przekroczenia granic obrony koniecznej, [w:] Rzetelny proces karny. Księga Jubileuszowa Profesor Zofii Swidy, pod red. J. Skorupki, Warszawa 2009.
• Krukowski A., Obrona konieczna na tle polskiego prawa karnego, Warszawa 1965.
• Makowski W., Kodeks karny obowiązujący tymczasowo w Rzeczypospolitej Polskiej na ziemiach b. zaboru rosyjskiego, t. 1, Warszawa 1921.
• Makowski W., Prawo karne. Część ogólna. Wykład porównawczy prawa karnego austrjackiego, niemieckiego i rosyjskiego obowiązującego w Polsce, Warszawa 1924.
• Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
• Marek A., Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo. Warszawa 2008.
• Mozgawa M., [w:] Prawo karne materialne. Część ogólna, pod red. M. Mozgawy, Warszawa 2009.
• Pieter J., Słownik psychologiczny, Wrocław - Warszawa - Kraków 1963.
• Przeworski J., Ustawa karna austriacka o zbrodniach występkach i przekroczeniach z dnia 27 maja 1852, Warszawa 1924.
• Spotowski A., Funkcja niebezpieczeństwa wprawie karnym, Warszawa 1990.
• Szafraniec M., Przekroczenie granic obrony koniecznej w polskim prawie karnym, Kraków 2004.
• Śliwiński S., Polskie prawo karne materialne. Część ogólna, Warszawa 1946.
• Wawrowski J., Obrona konieczna a zabezpieczenia techniczne, "Prok. i Pr." 2006, nr 9.
• Wąsek A., [w:] O. Górniok [et al.], Kodeks karny. Komentarz, t. Y. Art. 1-116, Gdańsk 2005.
• Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz, t. 1, Gdańsk 1999.
• Wąsek A., Problematyka kontratypów przy przestępstwach nieumyślnych, "Palestra" 198, nr 10.
• Wąsek A., Zaniechanie i obrona konieczna w prawie karnym, "Annales UMCS. Sectio G" 1972, vol. XIX.
• Wolter W., Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973.
• Zoll A., [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. 1: Komentarz do art. 1-116, pod red. A. Zolla, Warszawa 2012.