Zmiana paradygmatu przesłanek zwrotu wywłaszczonych nieruchomości w orzecznictwie sądowym

• Autorzy: Jakub Polanowski

Warianty tytułu

Change of a Paradigm of Prerequisites of Returning Expropriated Real Estates in Court Jurisdiction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nie sposób umniejszać problematyki zwrotu wywłaszczonych nieruchomości w Trzeciej Rzeczypospolitej. Podnieść wystarczy, że wartość roszczeń zgłoszonych lub mogących jeszcze zostać zgłoszonych jest ogromna1. Kwestia realizacji tychże roszczeń ze zrozumiałych względów budzi istotne napięcie społeczne. Z jednej strony wpisuje się ona w konstytucyjnie uzasadnioną ochronę prawa własności prywatnej. Uwarunkowania realizacji tego prawa, z uwagi na kilkudziesięcioletnie doświadczenia ustrojowe Polski Ludowej, nabierają dodatkowego zabarwienia emocjonalnego, gdyż dotykają dodatkowo takich relacji państwo-obywatel, jakie muszą zostać uznane niejednokrotnie za nieprzyzwoite bądź na-wet niegodziwe. Z drugiej zaś strony prowadzić może do wzruszenia stosunków własnościowych utrwalonych przez kilka dziesięcioleci, co nie pozostaje bez znaczenia na przykład dla majątku jednostek samorządu terytorialnego. (fragment tekstu)

EN

A new paradigm of prerequisites of returning expropriated real es-tates originated as an answer to crisis of the primary paradigm, which assumed that independently of circumstances of a case after lapse of term specified in art. 137 item 1 point 2 act of 21 August 1997 on man-agement of real estates (Dz. U. from 2014 item 518 as amended; herein-after "u.g.n."), real estate on which realisation of investment constituting the goal of expropriation was not completed, was superfluous for that goal. This standpoint was based on a "strict" language interpretation of this provision, consistent with the rule clara non sunt interpretanda, separating the content of the interpreted norm from factual findings undertaken in cases. Decision-making panels of administrative courts, which "had the courage" to question a heretofore accepted result of in-terpretation, turned attention to the fact that such understanding led sometimes to totally irrational adjudications. The Constitutional Tribu-nal in a verdict of 13 March 2014 (P 38/11) overcame a primary para-digm, basing its standpoint on criticism of a retrospective activity of art. 137 item 1 point 2 u.g.n. In the Tribunal's opinion the statutory order of returning expropriated real estates, whose ownership was acquired by territorial self-government units by a way of communalisation and on which real estates - on a day of submitting a motion for returning - the goal of expropriation was realised, cannot be reconciled with the consti-tutional rule of independence of these units in the aspect of financing as well as performing by them public tasks. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo nieruchomości; Prawo; Regulacje prawne; Nieruchomości

EN

Real estate law; Law; Legal regulations; Real estate

• Czasopismo: Administracja : teoria, dydaktyka, praktyka
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 4(37)
• Strony: 123--147

Twórcy

autor

Jakub Polanowski

• Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie

Bibliografia

• J. Rudzka, A. Semenowicz, R. Stawicki, Problematyka reprywatyzacji w świetle projektów ustaw w latach 1989-2010, ze szczególnym uwzględnieniem propozycji ostatnich regulacji, Warszawa 2010, s. 30.
• J. Parchomiuk, Charakter prawny roszczenia o zwrot wywłaszczonej nieruchomości, "Samorząd Terytorialny" 2008, nr 1-2, s. 139.
• W. Skrzydło, Komentarz do art. 31 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013, SIP LEX, akapit 1.
• E. Mzyk, [w:] G. Bieniek (red.), Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2007, s. 438.
• W. Sady, Kuhna teoria rewolucji naukowych [w:] Historia filozofii. Wykład 10; tekst dostępny pod adresem: http://adam-grobler.w.interia.pl/HF10.pdf; dostęp w dniu 8 października 2014 r.
• M. Gawin, Nowoczesny paradygmat filozofii polityki a prawa człowieka, Warszawa 2012, s. 11 i n.; tekst dostępny pod adresem: http://depotuw.ceon.pl/handle/item/144.
• M. Wolanin [w:] J. Jaworski, A. Prusaczyk, A. Tułodziecki, M. Wolanin, Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2011, s. 1070.
• T. Woś, Wywłaszczanie nieruchomości i ich zwrot, Warszawa 2011, s. 433.
• T. Woś, Glosa do wyroku WSA z dnia 23 stycznia 2009 r., II SA/Kr 1118/08, "Przegląd Prawa Publicznego" 2010, nr 5, s. 90.
• T. Woś, Wywłaszczanie nieruchomości i ich zwrot w orzecznictwie sądów administracyjnych, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2010, nr 5-6, s. 467, 471.
• G. Bieniek, [w:] G. Bieniek, S. Rudnicki, Nieruchomości. Problematyka prawna, Warszawa 2006, s. 858 i n.
• M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2010, s. 343.
• A. Mickiewicza, Dziady. Część III, Warszawa 1974, s. 57.
• A. Kość, Podstawy filozofii prawa, Lublin 2005, s. 29.